Инновацион технологиялар ёрдамида таълим самарадорлигини ошириш йўллари

 
 

---

“Бешинчиси ортиқча” методи 
Ўқувчиларнинг мантиқий тафаккур юритиш кўникмаларига эга 
бўлишларида ушбу метод алохида аҳамиятга эга. Мавзу моҳиятини ёритувчи 
тушунчалар ўртасидаги мантиқий боғлиқликни кўрсата ва асослай олиш 
ўқувчиларда мустақил фикрлаш, шахсий ёндошувни асослай олиш, 
шунингдек, тенгдошларининг фикрлари билан шахсий мулоҳазаларини ўзаро 
таққослаш кўникмаларини ҳам шакллантиради.

 
 «Чархпалак» технологияси 
Ушбу технология ўқувчиларни ўтилган мавзуларни ёдга олишга, 
мантиқан фикрлаб, берилган саволларга мустақил равишда тўғри жавоб 
беришга ва қиска вақт ичида ўқитувчи томонидан барча ўқувчиларни 
эгаллаган билимларини баҳолашга қаратилган.
Технологиянинг мақсади. Бу технология ўқувчиларни дарс жараёнида 
мантиқий фикрлаш, ўз фикрларини мустақил равишда эркин баён эта олиш, 
якка ва гуруҳларда ишлашга, бошқалар фикрига хурмат билан қарашга, кўп 
фикрлардан кераклисини танлаб олишга ўргатади.

«Тармоқлар» методи (Кластер) 
Фикрларнинг тармоқланиши – бу педагогик стратегия бўлиб, у 
ўқувчиларни бирон бир мавзуни чуқур ўрганишларига ёрдам бериб, 
ўқувчиларни мавзуга таллуқли тушунча ёки аниқ фикрни эркин ва очиқ 
равишда кетма - кетлик билан узвий боғланган ҳолда тармоқлашларига 
ўргатади. 
Бу метод бирон чуқур ўрганишдан аввал ўқувларнинг фикрлаш 
фаолиятини жаддалаштириш ҳамда кенгайтириш учун хизмат қилишни 
мумкин. Шунингдек ўтилган мавзуни мустаҳкамлаш, яхши ўзлаштириш, 
умумлаштириш ҳамда ўқувчиларни шу мавзу бўйича тасаввурларни чизма 
шаклида ифодалашга ундайди.
 
«Бумеранг» технологияси 
Ушбу технология ўқувчиларни дарс жараёнида, дарсдан ташқарида 
турли адабиётлар билан ишлаш, ўрганилган материални ёдда сақлаб қолиш 

---

сўзлаб бериш, фикрини эркин холда баён эта олиш, қисқа вақт ичида кўп 
маълумотга эга бўлиш ҳамда дарс мобайнида ўқитувчи томонидан барча 
ўқувчиларни баҳолай олишга қаратилган.
Технологиянинг мақсади. Ўқув жараёнида тарқатилган материалларни 
ўқувчи томонидан якка ва гуруҳ ҳолатида ўзлаштириб олишлари ҳамда 
суҳбат-мунозара ва турли саволлар орқали тарқатма материаллардаги 
матнлар қай даражада ўзлаштирилганлигини назорат қилиш ва баҳолаш.
Мазкур технологиядан суҳбат-мунозара шаклидаги дарсларда кичик 
гуруҳ ва жамоа шаклида фойдаланиш мумкин. 
Усулнинг мақсади. Ушбу усул орқали ўқувчиларга тарқатилган 
қоҳозларда кўрсатилган ҳаракатлар кетма-кетлигини аввал якка тартибда 
мустақил равишда белгилаш, кичик гуруҳларда ўз фикрини бошқаларга 
ўтказа олиш ёки ўз фикрида қолиш, бошқалар билан ҳамфикр бўла олиш 
каби кўникмаларни шакллантириш.