Инновацион таълим технологиялари маркази

4.2.Тест назорати
Бир қанча назорат турлари бўлган тест назоратини кўриб чиқамиз. Тест 
топшириқларини тузиш таълим натижаларини ифодалаш билан ўзаро боғлиқликда 
олиб борилади.Тест топшириқлар сони унга ажратилган назорат тури ва вақтга боғлиқ 
бўлади. 
Назорат тури 
Жорий
Оралиқ
Якуний
Ўтказиш вақти (дақиқа): 
10-15 
30-40 
1- 1,5 соатгача. 
Топшириқлар сони: 
10-15 
25-30 
50 ва ундан кўп 
Мазмун бўйича тест топшириқлари режалаштирилаётган ўқув материалини 
ўзлаштириш даражасига мос келиши зарур. Б.Л. Фарберман томонидан тавсия этилган 
бир қатор мисолларда тушунтирамиз. 
Биринчи топшириқни ечиш учун - доира майдони формуласини кўрсатинг - 
таклиф этилган 4 - тадан тўғри жавобни кўрсатиш. У билимларни I даражага мос 
келишини текширишга мўлжалланган. Бу паст даража, лекин ўқув материалини 
ўзлаштиришда муҳим даража ҳисобланади. Негаки таълим бериш кўпгина 
маълумотларни: вақт, омиллар, қоида ва бошқаларни эслаб қолиш муҳимлиги билан 
боғлиқ. 
Бироқ бу тест бўйича юқори натижани, маълумотни тушунмасдан ёд олганлар 
ҳам кўрсатиши мумкин. Шу боис, назорат тестлари таркибида кўникмаларни 
текширувчи топшириқлар ҳам бўлиши керак. Бу тест топшириқлари II даражадаги 
ўзлаштиришни текширишга мўлжалланган (2 - мисол). Ушбу тест топшириғини ечиш 4 
ишни бажаришдан иборат: 
1. Доира майдони формуласи S = 
πR
2
эслашни. 
2. Сон қиймати 
π = 3,14 эслашни. 
3. Радиус узунлиги квадратга 2
2 
= 4оширишни. 
4. Доира майдони S = 12,56 ҳисоблашни.
Тест таркибига III даражадаги ўзлаштиришни текшириш учун топшириқ 
киритиш тавсия этилади: таълим олувчилар қобилияти ўзлаштирилган билимларни 
одатдагидан бошқача бўлган вазифаларни мустақил тузилган йўл бўйича мустақил 
қўллаш (3 - мисол). Берилган топшириқни турли йўллар билан ечиш мумкин, яъни 
қуйидаги 6 ҳаракатни бажариш орқали: 
1. Икки доира майдони муносабатлари (радиуслар квадрати) тўғрисидаги 
теоремани эслаш. 
2. Ташқи доира радиуси квадратини ҳисоблаш: R
2 
+ 4
2 = 
16.
3. Ички доира радиуси квадратини ҳисоблаш: r
2 
+ 2
2 
= 4.
4. Катта доира майдони муносабатидан кичик доира майдонини айириш: 16-
4=12. 
5. Ташқи майдонни ички майдонга муносабатини тузиш: 12:4=3:1. 
6. Олган муносабатни таклиф этилган жавоблар билан таққослаш ва тўғри жавоб 
(А)ни аниқлаш.