Инновацион ишланмаларни яратишнинг ўзига хос усуллари

Инновацион ишланмаларни яратишнинг ўзига хос усуллари
Моддий ишлаб чиқариш ва маҳсулот рақобатбардошлигини таъминлаш самарадорлигини ошириш, янги юқори самарали ускуналар ва илғор технологиялардан фойдаланиш, замонавий ташкилий шакллар ва иқтисодий бошқарув усулларидан фойдаланишга асосланган. Ишлаб чиқаришни такомиллаштириш "фан-ишлаб чиқариш" циклининг турли босқичларида инновацион фаолият асосида амалга оширилади.
Тадқиқот ёки ривожланиш ишларини амалга ошириш натижасида инновацион маҳсулот олинади (Янгиликлар) ва уни иқтисодиётда киритиш инновациялар (инновациялар) томонидан тан олинади.
Инновацион маҳсулот (янгиликлар) инновацион лойиҳани амалга ошириш ва тажриба намунаси ёки экспериментал намунани ёки экспериментал партия ишлаб чиқарадиган янги технологияларни (шу жумладан маълумотлар) ёки маҳсулотни амалга ошириш натижасидир.
Инновациялар яна рақобатдош технологиялар, маҳсулотлар ёки хизматлар, шунингдек саноат, маъмурий, тижорат ёки бошқа хусусиятларни ташкилий ва техник эчимлари ишлаб чиқариш ёки ижтимоий соҳа тузилиши ва сифатини сезиларли даражада яхшилайди. Иловани биринчи марта янги илмий ютуқлар, яъни инновацион ишлаб чиқариш, инновацион фаолиятни бошлайди.
Корхонанинг инновацион фаолияти рақобатдош устунликларни олиш ва уни ишлаб чиқариш рентабеллигини ошириш мақсадида инновацияларни яратиш, улардан фойдаланиш ва тарқатишнинг тўлиқ жараёни ҳисобланади. Бозор иқтисодиётида корхонанинг инновацион фаолияти корхонага барқарор бозор позицияларини эгаллаб олиш ва тижорат манфаатларини соҳадаги рақобатчилар устидан устунлик берадиган муҳим омил ҳисобланади.
Илмий ютуқларни расмийлаштириш учун тегишли эчимларни қабул қилиш ва амалга ошириш инновацион жараёнларнинг мазмунини тавсифлайди ва тузади.
Инновацион жараёнлар илмий ютуқлардан фойдаланиш асосида мураккаб ишлаб чиқариш ва иқтисодий тизимларда доимий ривожланаётган прогрессив, сифатли янги ўзгаришларнинг комбинациясидир. Инновацион жараёнлар маълум фанлар билан бошланади ва ишлаб чиқаришда тугайди. Инновацион жараёни "фан - инновациялар - ишлаб чиқариш" схемаси бўйича амалга оширилади.
Инновацион жараёни ушбу даврий айланма билан тавсифланади, улар вақтни ишлаб чиқаришда амалий фойдаланишда ва аниқ натижаларни квитансия олишда янги ғояларни қамраб олади. Инновация жараёнида ҳам инновациялар циклини ажратиб туради. Бу инновацияларни ишлаб чиқаришни амалга ошириш учун уни ишлаб чиқаришни тугатишга киритиш давридир. Шундай қилиб, инновацион цикл инновацияларни яратиш босқичида (Янгиликлар) ва ҳаётий фойдаланиш босқичлари билан боғлиқ.
Унинг табиати ва функционал мақсадига кўра, қуйидаги янгиликлар ва инновациялар ажратилган: техник - янги маҳсулотлар, технологиялар, структуравий ва ёрдамчи материаллар, ускуналар; Ташкилий - барча турдаги корхоналарни ташкил этишнинг янги усуллари ва шакллари ва уларни институционал ва кўнгиллилар уюшмалари; Прогнозлаш ва режалаштириш, молиялаштириш, нархлаш, мотивация ва иш ҳақи ва иш ҳақи, фаолият натижаларини баҳолаш бўйича иқтисодий - илмий-фанни бошқариш усуллари; Ижтимоий - инсон омилини, шу жумладан ўқитишнинг янги шаклларини, ўз ижодий фаолиятини рағбатлантириш, қулай яшаш ва меҳнат шароитларини яратиш; Юридик - корхона ва ташкилотларнинг барча турдаги фаолиятининг аниқланиши ва барча турдаги турларини аниқлаш ва тартибга солувчи турли хил меъёрий ҳужжатлар (Амалий ҳужжатлар).
Ижтимоий ишлаб чиқаришнинг айрим бўлинмаларининг самарадорлигига таъсир қилиш ва барча инновациялар икки гуруҳга - маҳаллий (индивидуал) ва глобал (кенг кўламли) га бирлаштирилиши мумкин. Маҳаллий инновациялар асосан корхона фаолиятидаги прогрессив ўзгаришлар бўлиб, уларнинг ишлаши самарадорлигига мос келадиган таъсир кўрсатмоқда. Глобал инновация тубдан янги, ишлаб чиқаришнинг техник ва ташкилий даражаси, жамиятнинг иқтисодий ва ижтимоий ривожланишини таъминлайди.
Инновацион фаолиятда, инновациялар циклини ҳисобга олиш муҳим - инновация ғоянинг пайдо бўлишидан ушбу инновацияга фаол эҳтиёж бўлган вақт давомида унинг тижоратнинг пайдо бўлишига йўл ажратганда Шундан сўнг инновация оддий маҳсулотлар, жараёнлар, маҳсулотлар тоифасида давом этмоқда. Бу ҳолда, рақобатдош устунликларни таъминлаш учун корхона истеъмолчиларнинг фаол талабига эга бўлмаган ва янги инновацияларни киритишни бошлаганда ишлаб чиқаришнинг самарасиз ишлаб чиқаришни амалга ошириши керак. Янги инновацияларни жорий этиш билан аввалгиларнинг ҳаётий циклини тугатади.
Инновацион фаолиятни ташкил этишнинг учта усули:
Инновацион лойиҳада фаолиятини режалаштириш ва мониторинг қилиш асосида ихтисослашган бўлимлар томонидан инновациялар яратилган ва ўз ихтисослашган бўлимлари томонидан инновацион фаолият бўйича инновацион фаолият;
Ташқи ташкилот асосида шартномалар ёрдамида, шартномалар ёрдамида, инновацияларни яратиш ва ривожлантириш учун, учинчи томон ташкилотлари қаторига киритилган;
Венчурия корхоналари фаолияти орқали ташқи ташкилотга асосланган инновацион фаолият. Инновацион лойиҳани амалга ошириш учун фирма қўшимча учинчи томон маблағларини (маблағлар) жалб қилувчи шўба корхонаси (маблағлар).
Инновацияларни ташкиллаштиришнинг иккинчи усули кўпинча фойдаланилади - компания янгиликларни ривожлантириш учун буюртма, аммо уни ўз кучлари билан ўзлаштирган. Биринчи усулнинг нисбийидан нисбий фойдаланиш иқтисодиётнинг турли соҳаларидаги корхоналарнинг этишмаслиги билан изоҳланади.
Корхонанинг инновацион стратегиянинг моҳияти - корхонанинг самарали ривожланиши рақобатчиларнинг афзалликлари ва даромад оралиғини доимий равишда янгилаб турадиган ва корхона фаолиятини кенгайтириш орқали даромадларни кўпайтириш билан боғлиқ. Бозор иқтисодиётида инновацияларни фаоллаштирадиган корхоналарнинг афзаллиги олинади. Бу уларга маҳсулот бозорларини кенгайтиришга имкон беради, янги бозор сегментларини ютиб, янги маҳсулотлар бозорида доминал позицияни ўтказиб юборади - бу даромад массасининг кўпайишини таъминлайди.
Инновацион тадбиркорлик фаолияти бу ташкилий бошқарувнинг махсус жараёнидир, бу эса ишлаб чиқаришнинг техник ва технологик омилларини яхшилаш учун янги имкониятларни қидириш асосида. Бу янги лойиҳани амалга ошириш учун, шунингдек, ушбу молиявий, ижтимоий ва ахлоқий жавобгарликни амалга ошириш учун тадбиркорлик тузилмасининг тайёрлиги билан боғлиқ. Умуман олганда, инновацион иш билан шуғулланиш, инновациялардан амалий фойдаланиш орқали товарлар (маҳсулотлар, хизматлар) ва технологияларнинг хусусиятларини яратишда олиб борилиши мумкин.
Инновацион тадбиркорлик фаолияти зарурлиги қуйидагилардан иборат: ишлаб чиқаришнинг техник ва технологик даражасини ошириш эҳтиёжлари; харажатларнинг кўпайиши ва корхонанинг иқтисодий кўрсаткичлари ёмонлашиши; асбоб-ускуналар ва технологияларнинг маънавий қариш; амалга ошириш асосида ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш янги техника; Иқтисодий фаолиятнинг барча соҳаларида илмий ва технологик тараққиётдан фойдаланиш асосида ишлаб чиқаришни ривожлантириш учун жадал омилларни мустаҳкамлашнинг иқтисодий мақсадга мувофиқлиги; Ихтирочилар ижодкорлиги ва рационерларнинг ижодкорлиги ва уларнинг таклифларидан фойдаланишнинг аҳамияти.
Амалда, инновацион тадбиркорлик фаолиятининг учта асосий турлари мавжуд: ишлаб чиқаришнинг технологик таъминоти соҳасидаги инновацион фаолият; ишлаб чиқаришни кўпайтириш, сифат ва арзон маҳсулотларни яхшилаш соҳасида инновацион фаолият; Корхоналар ва қишлоқ жойларини ижтимоий ривожлантириш соҳасидаги инновацион фаолият.
Инновацион тадбиркорлик фаолиятининг биринчи тури меҳнат унумдорлиги, энергия тежаш, хом ашё ва материалларнинг кўпайишини таъминлайдиган саноат потенциалининг миқдорий ва сифатли янгиланишига боғлиқ.
Инновацион тадбиркорлик фаолиятининг иккинчи тури - бу маҳсулотни сифатли яхшилаш жараёни, унинг арзонлиги, бу аҳолининг эҳтиёжларини тўлиқ қондиришга қаратилган.
Инновацион тадбиркорлик фаолиятининг учинчи тури - аҳоли учун аҳолига хизмат кўрсатиш соҳасини такомиллаштириш ва такомиллаштириш билан боғлиқ, корхона ходимларининг меҳнат ва дам олишлари учун шароитларни яхшилашга ёрдам беради.
Ижтимоий ишларнинг самарадорлигини ошириш учун, давлат инновацион асосда иқтисодиётни ривожлантиришга ёрдам беради, инновацион маҳсулотларни ишлаб чиқаришни, ишлаб чиқарадиган ва амалга оширишни таъминлайди. Давлат инновацион сиёсатининг асосий мақсади - замонавий экологик тоза ва ресурсларни тежайдиган технологиялар, ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш ва ишлаб чиқариш ва улардан самарали кўпайиш, ишлаб чиқариш ва улардан фойдаланишнинг ижтимоий-иқтисодий, ташкилий-ҳуқуқий шароитларини яратишдир рақобатбардош маҳсулотларнинг янги турларини сотиш.
Инновацион фаолиятни давлат томонидан тартибга солиш: давлат, саноат ва минтақавий миқёсдаги инновацион фаолиятнинг устувор йўналишларини аниқлаш ва қўллаб-қувватлаш; давлат, тармоқ ва минтақавий инновацион дастурларни шакллантириш ва амалга ошириш; Инновацияларни қўллаб-қувватлаш ва рағбатлантириш учун меъёрий-иқтисодий ва иқтисодий механизмларни яратиш; Инновация субъектларининг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш; инновацион лойиҳаларни амалга оширишни молиявий қўллаб-қувватлаш; Инновация субъектларига имтиёзли солиққа тортиш; Замонавий инновация инфратузилмасини фаолият кўрсатиш ва ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш.
Шунга кўра, давлат фан, таълим, ишлаб чиқариш, молиявий ва кредит соҳасидаги ҳамкорлигини инновацион фаолиятни ривожлантиришда илмий ва ишлаб чиқариш соҳасида инновация ва тадбиркорликни осонлаштириш учун бозор механизмларидан самарали фойдаланишни таъминлайди.