Injenerlik kommunikatsiyalarini loyihalash, qurish va ishlatish

Vertikal tindirgichlar silindrsimon yoki kvadrat shaklga, konussimon taglikka ega rezervuarlardir. Vertikal tindirgichga oqova suv markaziy truba orqali beriladi. Tindirgich ichiga tushgach, suvpastdan yuqoriga qarab harakatlanadi. Suvning yaxshi taqsimlanishi va loyqalanishining oldini olish maqsadida quvurlarni og‘zi kengaygan va taqsim lovchi to ‘siqli qilib tayyorlanadi. Shunday qilib, cho‘kish 0,5—0,6 m /s tezlikka ega boigan cho‘kuvchi oqimda sodir boiadi. Cho‘kish zonasining balandligi 4—5 m. H ar bir zarracha suv bilan birga и tezlik va og‘irlik kuchi ta’sirida wcho.k pastga qarab harakatlanadi. Agar wcholk > и bolsa, cho‘kish tezlashadi. Agar wcho,k < и bolsa, zarracha suv bilan yuqoriga kolariladi. Vertikal tindirgichlarning samaradorligi gorizontal tindirgichlarga nisbatan 10—20 % pastroq.

VERTIKAL TUTGICHLAR: 1 — silindrsimon qism; 2 — markaziy quvur; 3 — suvni qaytarish moslamasi; 4 — konussimon qism

Radial tindirgichlar yumaloq shaklga ega rezervuarlardir. Ularda suv markazdan chetga tomon harakatlanadi. Bunda minimal tezlik chetki tomonda kuzatiladi. Bunday tindirgichlarni oqova suv sarfi 20000 m3/sut dan yuqori boiganda ishlatiladi. Odatda 16—60 m diametrli tindirgichlar qoilaniladi. Ularning cho‘ktirish samaradorligi 60% ni tashkil qiladi (2.3- rasm, d). C h o ‘ktirish sam aradorligini koagulant va flokulantlar yordamida zarrachalar olcham ini yiriklashtirib yoki oqova suvni qizdirib qovushqoqligini kamaytirish yoii bilan oshirish mumkin.

• 
  Radial tindirgichlar yumaloq shaklga ega rezervuarlardir. Ularda suv markazdan chetga tomon harakatlanadi. Bunda minimal tezlik chetki tomonda kuzatiladi. Bunday tindirgichlarni oqova suv sarfi 20000 m3/sut dan yuqori boiganda ishlatiladi. Odatda 16—60 m diametrli tindirgichlar qoilaniladi. Ularning cho‘ktirish samaradorligi 60% ni tashkil qiladi (2.3- rasm, d). C h o ‘ktirish sam aradorligini koagulant va flokulantlar yordamida zarrachalar olcham ini yiriklashtirib yoki oqova suvni qizdirib qovushqoqligini kamaytirish yoii bilan oshirish mumkin.
  

RADIAL TINDIRGICHLAR 1 — qobiq; 2— jelob; 3— ajratuvchi moslama; 4 — tinchlantiruvchi kamera; 5 — sidirib beruvchi mexanizm