Inglizcha

charchoq fazasi deyiladi.

 

 


 

Egiluvchanlik va uni rivojlantirish usuliyati 


Egiluvchanlik – jismoniy fazilat bo„lib,harakat tayanch apparatlarining 
morfofunksional 
xususiyatlari 
demakdir. 
Bu 

xususiyatlar 

shu 

apparat 
zvenolariningharakatchanligi, uning maksimal amplitudasi (og„ishi, egilishi, 

buklanishi, cho„zilishi, qayishqoqligi, buralishi vahokazolar) bilan o„lchanadi. 
Egiluvchanlik aktiv, passiv bo„lishi mumkin. Muskul kuchi evaziga 


bo‘ladigan egiluvchanlik aktiv; tashqi qarshilikni inersiya yoki og‘irligi evaziga 

tashqi taosir kuchi vahokazolarhisobiga namoyon qilinadigan egiluvchanlik passiv 

egiluvchan-lik deyiladi.

Emotsionallik ko„tarinki kayfiyat va boshqalar egiluvchan-likning namoyon 
bo„lishiga ijobiy yoki salbiy taosir ko„rsatishi amaliyotda isbotlangan. 
Egiluvchanlik 
chegaralanadi 
unda 
cho„zila-digan 

muskullarning 

qo„zg„aluvchanligi mu‟im a‟amiyatga ega. CHunki uning tabiatida cho„zilayotgan 
muskullarnihimoyalash, saqlash xususiyati mavjud. CHo„zilayotgan muskullarning 
egiluv-chanligi ortishi bilan ularning qo„zg„aluvchanlikholati yuqori darajaga 
ko„tariladi. Bunda cho„ziluvchan muskullarning faoliyati maolum darajada 
pasayadi.
Egiluvchanlikni namoyon bo„lishi tashqi mu‟it temperatu-rasigaham bog„liq. 
Temperaturaning ortishi bilan egiluvchan-lik ortib boradi. Erta tongdan tungacha 
bo„lgan vaqt, boshqa jismoniy sifatlarga qaraganda, egiluvchanlikka ko„p taosir 
qiladi. Masalan, ertalab egiluvchanlik ancha kamaygan bo„ladi. Mashg„ulot vaqtida 

egiluvchanlik turli sharoitlar („arorat, kunning vaqti) taosirida o„zgarishini 

eotiborga olish lozim.

Egiluvchanlikni yomonlashuviga olib boradigan noqulayholatlarni, chigal 
yozish (razminka) mashqlari yordamida muskul-larni qizitish bilan bartaraf etish 
mumkin. Egiluvchanlik charchash taosirida sezilarli o„zgaradi, aktiv egiluvchanlik 


ko‘rsatkichlari esa ortib boradi. Bolalar kattalarga qaraganda ancha egiluvchan 
bo„ladi, degan fikr unchalar to„g„ri emas. Bu fikrni boshqacharoq – bolalarda 
egiluvchanlikni tarbiyalash kattalarga nisbatan osonroq ko„chadi, deb tushunsak 
to„g„rirok bo„ladi. Aktiv egiluvchanlik bevosita muskul kuchi bilan aloqa-dor. 
Lekin 
kuchni 

rivojlantiradigan 

mashqlar 
bilan 
shug„ulla-nish 

bo„g„inlardaharakatchanlikni susaytirishi, chegaralash mumkin.