«инглиз тили лексикологияси» кафедраси

 
1.O‟quv fani o‟qitilishi bo‟yicha uslubiy ko‟rsatmalar
Qiyosiy tipologiya fanining ilmiy-nazariy va amaliy masalalari, til 
aspektlarini tillararo qiyoslash, ularning qiyosiy tahlilini, dolzarb muammolarini, 
asosiy yo‘nalishlarining nazariy asoslarini o‘rgatishga yo‘naltirilgan fan 
hisoblanadi. Qiyosiy tipologiya fanini o‘qitishda zamonaviy texnologiyalari 
metodlarini qo‘llab mazkur fanni o‘qitishni tashkil qilish bilan bog‘liq muammolar 
haqida ma‘lumot beradi. 
Fanning dolzarbligi pedagogik va tipologik malaka, ko‘nikmalarni 
shakllantirilishi bilan belgilanadi. Bu esa chet til o‘qituvchisi uchun zarur bo‘lgan 
talablardan eng birinchisi hisoblanadi. Fanning konsepsiyasi-yangicha til siyosati 
talablari asosida tuzilgan. Yangicha til siyosati chet tillar bo‘yicha halqaro 
me‘yorlar – CEFR va kadrlar tayyorlash milliy dasturi asoslari bilan belgilangan 
yangicha til siyosati talablari, me‘yorlari, Prezidentimizning №1875 qarori asosida 
chet tillar bo‘yicha qabul qilingan Davlat ta‘lim standartlari talablariga javob 
beradi.
Qiyosiy tipologiya fanini chet tilida o‘qitish jamiyat, davlat talablaridan, 
manfaatlaridan kelib chiqib belgilanadi. Bo‘lajak mutaxassis-o‘qituvchilarda 
qiyosiy tipologiya fani bo‘yicha tilshunoslikning turli mezonlari, metodlari, 
tamoyil va usullari bilan tanishtirish va ularni tilshunoslik nazariyasi va 
amaliyotida samarali qo‘llash, ko‘nikma, malakalarini shakllantirish va 
rivojlantirishdan iborat. Shuningdek, qiyosiy tilshunoslik sohasida egallangan 
bilimlar o‘quv jarayonida tilning amaliy ko‘nikmalarini mukammallashtirishga 
asos bo‘ladi. Ushbu fan talabalarni nazariy va amaliy jihatdan yetuk mutaxassis 
bo‘lishlariga xizmat qiladi. 
Fan bo‘yicha talablarning bilim, ko‘nikma va malakalarga quyidagi talablar 
qo‘yiladi
. Talaba: 
-
Qiyosiy tipologiya fanining tarixiy taraqqiyot bosqichlari, fanning 
nazariy masalalari va metodlari, qiyoslash oby‘ektini tanlash, 

---

169 
qiyoslanayotgan kategoriyalarning ifodalanish usullarini va ularning 
nutqda qo‘llanilishidagi o‘ziga xos xususiyatlarini; 
-
tarjimaning leksik, grammatik va stilistik muammolari to‘g‘risida 
nazariy bilimlarga ega bo‘lish, hamda ularga ijodiy yechim topa olishni; 
-
informativ axborotlarni va matnlarni tarjima qilish usullarini bilish; 
-
Til aspektlarining qiyoslash usullari, turlari va ularni qiyosiy tipologiya 
mezonlariga asosan tavsiflay va tasniflay olish; 
-
Tillarning leksik, morfologik, sintaktik, fonetik va boshqa sathlari haqida 
umumiy tushunchaga ega bo‘lish, ularning izomorfik va allomorfik 
xususiyatlarini ajrata olish;
-
Analitik, flektiv, sintetik, polsintetik, agglyutinativ tillar haqida bilim va 
ko‘nikmalarga ega bo‘lish;
-
Tillararo 
so‘z 
turkumlar 
tipologiyasi, 
tillarning 
grammatik 
kategoriyalariga ko‘ra tipologiyasi, gapning turlari va uning tipologik 
tasnifini bilish; 
-
leksik tipologiyaning qiyosiy tipologiyaga oid boshqa aspektlari bilan 
lingvistik munosabati haqida bilim va tushunchaga ega bo‘lish tlab 
etiladi.