Ingenerlik geodeziyasi

5.3.  
Dala o`lchash natijalarini matematik ishlash. To`g`ri va  
teskari geodezik masalalar Reja:  
1. Dala o`lchash natijalarini matematik ishlab chiqish.  
2. To`g`ri va teskari geodezik masalalar.  
3. Teodolit s`yomkasi planini tuzish  
  
5.3.1. Dala o`lchash natijalarini matematik ishlab chiqish.  
Dala ishlarini tugatgandan keyin hisoblash ishlari va teodolit bilan olingan plan 
tuziladi hisoblash ishlari hamma dala jurnalidagi yozuvlarni va hisoblashlarni diqqat 
bilan tekshirishdan boshlanadi.  
Gorizontal  burchaklar  va  tomonlar  qiymati  xatoliklarni  o`z  ichiga  oladi. 
Teodolit  yo`lining  o`lchangan  gorizontal  burchaklar  yig`indisi,  gorizontal  burchaklar 
nazariy  qiymatidan,  hisoblangan  koordinatalar  ortirmalarining  nazariy  qiymatlari 
yig`indisidan farq qiladi.  
Amaliy va nazariy qiymatlar yig`indisi farqi bog`lanmaslik deyiladi va 
bog`l.
 harfi 
bilan belgilanadi:  

---

 
 
 
 
1
5
 
 
bog`l.
   
amal
-
nazar 
(1)  
Teodolit  o`lchash  natijalarini  hisoblash  quyidagi  ishlarni  o`z  ichiga  oladi: 
poligon  burchaklar  yig`indisini  hisoblab  bog`lanmaslik  xatosini  topish,  koordinata 
ortirmalarini  hisoblab  topish  va  bog`lanmaslik  xatoni  teskari  ishora  bilan  tarqatish, 
teodolit  yo`li  koordinatasini  hisoblab  topish,  tafsilotni  tushirish  va  teodolit  bilan 
olingan planni tuzish.  
Hamma  hisoblash  ishlari  2  kishi  orqali  bajarilishi  kerak.  Geodezik  ishlarni 
hisoblashni  osonlashtirishi  uchun  maxsus  jurnallar  va  jadvallar  tuzilgan.  Hamma 
hisoblash ishlari ana shu jurnal va jadvalga yoziladi.