Ingenerlik geodeziyasi

3.2.2. Tasodifiy xatoliklar xossalari  
Ommaviy  o`lchashlarda  namoyon  bo`ladigan  tasodifiy  xatoliklar  statistik 
qonuniyatlarga bo`ysunadi, bunda ular quyidagi to`rt xossaga ega bo`ladi;  
1) berilgan  o`lchash  sharoitlari  uchun  absolyut  miqdori  bo`yicha  ma`lum  bir 
chekdan oshmaydi;  
2) absolyut qiymatlari bo`yicha musbat va manfiy xatoliklar  baravar uchraydi;  
3) tasodifiy  xatoliklarning  arifmetik  o`rtamiqdori  o`lchash  soni  cheksiz 
ortgandan olga intiladi;  
4) absolyut  qiymatlari  bo`yicha  kichik  tasodifiy  xatoliklar    kattalariga 
qaraganda ko`proq uchraydi.   
Tasodifiy xatoliklarning uchinchi xossasiga ko`ra  
 
  
  
                       (2)  
bunda [∆] - bir jinsli miqdorlarning yig`indisini belgilash uchun Gauss kiritgan ramzi 
(simvol).  
 Agar X miqdorning o`lchash natijalari l
1
, l
2
,..., lp va bu o`lchashlarning (2) formulada 
hisoblanadigan tasodifiy xatoliklari ∆
1
, ∆
2
,..., ∆n o`lchashlar soni p cheksiz ortganda 
oddiy arifmetik o`rta qiymat  xaqiqiy x qiymatga intiladi, ya`ni Amaliyotda kattalikni 
o`lchashlari soni nisbatan katta bo`lmaydi, lekin bunday hollarda ham oddiy arifmetik 
o`rta qiymat izlanayotgan miqdorning eng ishonchli qiymat bo`ladi.  
  

---

 
 
 
 
7
3