Ingeneriyasi


Oddiy  va  murakkab  fermentlar.  Fermentlarning  faol  va  allosterik



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/154
Sana31.12.2021
Hajmi1,78 Mb.
#198853
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   154
Bog'liq
fermentlar-inzhenerijasi

Oddiy  va  murakkab  fermentlar.  Fermentlarning  faol  va  allosterik 
markazlari.  Oqsillar  struktura  tuzilishining  barcha  xususiyatlari  fermentlar 


 
35 
uchun  ham  tegishlidir.  Ular  ham  4  ta  tuzilish    darajasiga  ega:  birlamchi, 
ikkilamchi,  uchlamchi  va  to`rtlamchi.  To`rtlamchi  strukturaga  ega  fermentlar 
protomer (subbirliklar) dan tuzilgan. Fermentlar oqsillar singari oddiy (protein-
ferment)  va  murakkab  (proteid-ferment)  ga  bo`linadi.  Murakkab  fermentlarni 
oqsil  qismi  –  apoferment  va  oqsil  bo`lmagan  qismi  –  kofaktorlardan  iborat. 
Fermentlar  kofaktorlari  –  metall  ionlari  va  kofermentlar  esa  organik 
birikmalardir.  Apoferment  va  kofaktor  alohida  bo`lsa  ferment  katalizatorlik 
sifatiga ega bo`lmaydi. Ularni birlashishi faol ferment strukturasini hosil qiladi 
va  unga  xoloferment  deyiladi.  Kofaktorlar  termostabil  moddalar,  apofement 
qizitilganda ferment faolligini yo`qotadi. 
Fermentativ  katalizning  spesifikligi  va  boshqa  xususiyatlarini  o`rganish 
oraliq  kompleksining  hosil  bo`lishi,  ferment  funksional  guruhlari  substrat 
molekulasining kimyoviy va fazoviy (topografik) komplementar guruhlari bilan 
munosabatga kirishi haqidagi xulosaga olib keldi.  Bu fikr ferment molekulasini 
reaktsiyada qatnashadigan substrat molekulasiga nisbatan ancha katta o`lchamli 
bo`lishidan  ham  kelib  chiqadi.  Binobarin,  ferment  –  substrat    kompleksining 
hosil  bo`lishida  substrat  molekulasi  bilan  ferment  peptid  zanjirining 
chegaralangan  qismigina  reaktsiyaga  kirishadi.  Fermentning  faol  markazi  deb 
ferment  molekulasini  substrat  bilan  birikib,  uning  kimyoviy    o`zgarishini 
ta‟minlaydigan    qismlariga  aytiladi.  Bunday    vazifani  oddiy  va  murakkab 
fermentlarning  uchlamchi  strukturasidagi  qismlari  bajaradi.  Murakkab 
fermentlar faol markazi tarkibiga kofaktorlar ham kiradi. To`rtlamchi strukturali 
oligomer fermentlarda faol markazlar soni subbirliklar soniga teng. 
Oddiy  va  murakkab  fermentlarning  uchlamchi  qurilishida  ma‟lum  bir 
funktsiyani bajaruvchi maxsus markazlar mavjud. 
Faol  markaz  ko`pincha  ferment  molekulasi  yuzasidagi  botiq  yoki  tirqish 
ko`rinishidagi  qismidir.  Shakli  bo`yicha  faol  markaz  uning  ichiga  kiradigan 
substrat  molekulasiga  komplementar  –  mos.  Faol  markaz  tuzilshi  fermentni 


 
36 
spesifikligi  va  katalitik  faolligini  ta‟minlaydigan,  fazoda  ma‟lum  ravishda 
orientasiyalangan  funksional  guruhlardan  iborat.  Ular  orasida  substratga 
yaqinlikni, ya‟ni spesifik bog`lanishni ta‟minlaydigan kontakt yoki aloqa qismi 
hamda  substratni  kimyoviy  o`zgarishini  ta‟minlaydigan  katalitik  faol  markaz 
farq qilinadi. 
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish