Ingeneriyasi

Fermentning miqdori  
Eritmada  fermentni  miqdori  oshib  152rgani  sari,  uni  sorbsiya  bo„lishi  va 
immobilizasiya bo„lgan fermentni katalitik faolligi oshib boradi.  
Immobilizasiya  bo„lgan  ferment  faolligini,  eritmadagi  ferment  miqdoriga 
nisbatan  taqqoslab  o„rganganda    shu  narsa    ma‟lum  bo„ldiki,  fermentni  
eritmadagi miqdorini oshib borishi bilan ma‟lum nuqtagacha fermentni katalitik 
faolligi  oshib  boradi  va  undan  keyin  o„zgarmasdan  qoladi  va  hatto  kamayishi 
ham mumkin.  
Tekshirishlar  shuni  ko„rsatdiki,  fermentni  faolligi  tashuvchi  satxini 
butunlay qoplab olgunga qadar faollik oshib boradi, keyin esa ferment 2-chi, 3-
chi qavat hosil qiladi va x.k. Oxirida, tashuvchining eng tepa qismida yopishgan 
fermentlar  faollik  ko„rsatadi,  tagida  qolganlari  esa  substrat  bilan  aloqa  
qilaolmaydilar  va  o„z-o„zidan  “ishsiz”  qoladilar.  Shuning  uchun  ham 
immobilizasiya bo„lgan fermentni faolligi kamayadi.  
Harorat 
Haroratni  oshishi  adsorbsiya  jarayoniga  ikki  xil  ta‟sir  qiladi.  Birinchidan, 
haroratni oshishi fermentni inaktivasiyasiga (denaturasiya) olib keladi, ikkinchi 
tomondan  esa  haroratni  oshishi  fermentni  tashuvchi  g‟ovaklariga  diffuziyasini 
kuchaytirish  hisobidan,  ferment  faolligini  oshishiga  olib  keladi.  Demak, 
adsorbsiya  yo„li  bilan  immobilizasiya  qilishni  mo„tadil  sharoiti  bo„lish  kerak. 
Bunday  harorat  adsorbsiya  qilinadigan  fermentni  tabiati  va  tashuvchi  satxiga 
bog‟liq  bo„lib,  har  bir  ferment  yoki  tashuvchi  uchun  qator  tajribalar  orqali 
topiladi.  Shunday  qilib,  fermentlarni  adsorbsiya  yo„li  bilan  immobilizasiya 
qilish  bir  qator  omillarga  bog‟liq  bo„lib,  faqat  tajribalar  asosida  aniq  topiladi. 
Quyida ferment bilan tashuvchi orasidagi bog‟ni kuchaytirishga xizmat qiluvchi 
omillar haqida fikr yuritamiz.