Ingeneriyasi


Fermentlar adsorbsiyasiga ta‟sir etuvchi omillar



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet119/154
Sana31.12.2021
Hajmi1,78 Mb.
#198853
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   154
Bog'liq
fermentlar-inzhenerijasi

Fermentlar adsorbsiyasiga ta‟sir etuvchi omillar 
Adsorbsiya  o„tish  jarayoni  va  ferment  bilan  “tashuvchi”  orasidagi  bog‟ni 
mustaxkamligi,  ko„pchilik  hollarda  immobilizasiya  qilish  sharoitiga  bog‟liq 
bo„ladi.  
Ferment  adsorbsiyasiga  ta‟sir  etuvchi  omillarga  quyidagilar  kiradi: 
tashuvchini g‟ovakligi va sirtini faolligidir.  
Tashuvchini  sorbsiya  qilish  hajmi  uning  sirtini  faolligiga  to„g‟ri 
proporsional oqsil yoki fermentga kelganda bu qonuniyat faqatgina tashuvchini 
g‟ovakligi  oqsil  molekulasidan  anchagina  150rga  bo„lgandagina  o„z  kuchini 
saklaydi. Tashuvchini g‟ovakligi juda kichik bo„lganda,  fermentlar g‟ovaklarga 
sig‟masalar,  fermentlar  uchun  tashuvchilar  satxining  ma‟lum  bir  qismigina 
foydali bo„ladi xolos.  
Bunday  paytlarda  tashuvchining  sorbsiya  qilish  imkoniyatlari  juda  kam 
bo„ladi,  boshqacha  qilib  aytganda,  g‟ovaklar  qancha  kichik  bo„lsa, 
tashuvchining  adsorbsiya qilish imkoniyatlari shuncha  kam bo„ladi. ~ovaklarni 
mo„tadil  hajmini  hisoblashni  birinchilardan  bo„lib  buni  1976  yilda  R.Messing 
taklif etgan.  
U  shisha  va  150rgan  materiallardan  tashuvchi  sifatida  foydalana  turib, 
ularni  g‟ovaklarini  kattaligini  (hajmini)  o„lchab  chiqdi  va  g‟ovaklarni  kattaligi 
ferment  bo„yidan  taxminan  2  marotaba  150rga  bo„lgan  hollarda  tashuvchini 
adsorbsion imkoniyatlari maksimum bo„lishini tajribalardan isbotlab berdi.  


 
151 
Bunday  holda  substratni  molekulyar  o„lchami  fermentdan  ancha  kichik 
bo„lmog‟i  va  sorbsiya  qilingan  ferment  g‟ovaklariga  bemalol  kirib  turishlari 
lozim, albatta.  
Substrat  molekulasining  hajmi  fermentnikidan  151rga  bo„lgan  hollarda 
tashuvchining  g‟ovakligi  substrat  molekulasi  bilan  belgilanadi.  Ba‟zi  bir 
hollarda  substratni  o„zi  tashuvchi  vazifasini  bajarishi  ham  mumkin.  Masalan, 
sellyulaza  fermentini  immobilizasiya  qilish  uchun  uning  substrati  bo„lgan 
sellyulozadan keng foydalaniladi.  
pH belgilari 
Reaksiya  muhiti immobilizasiya qilish jarayonida juda 151rga ahamiyatga 
ega,  ayniqsa  sorbsiya,  elektrostatik  o„zaro  ta‟sir  yordamida  amalga  oshirilgan 
holatlarda.  
Bunga  asosiy  sabab  pH  o„zgarishi bilan  oqsil  yoki  tashuvchining sorbsiya 
uchun javobgar bo„lgan ionogen guruhlarni ionizasiyasi o„zgaradi. Ionalmashuv 
xossalariga  ega  bo„lmagan  tashuvchilardan  foydalanganda,  sorbsiya  oqsil  yoki 
fermentni izoelektrik nuqtasida amalga oshirilsa yaxshi natija  beradi.  
Ammo  bu  qonuniyatni  chetlab  o„tish  hollari  ham  uchrab  turadi.  Masalan, 
albuminni  lateksga  sorbsiya  bo„lishini  har  xil  pH  da    o„rganib  chiqilganda  bu 
jarayonni  pH  ga  aloqadorligi  W  simon  bo„lganligi,  ko„mirda  adsorbsiya 
qilinganda  esa  mo„tadil  pH  3  dan  6  gacha    o„zgarishi,  bu  o„zgarish  ko„mirni 
tabiatiga bog‟liqligi isbotlangan. 
Ion kuchi 
Ferment bilan tashuvchi orasidagi bog‟lanishni kuchiga ta‟sir ko„rsatuvchi 
omildir.    Tuzlarni  yuqori    miqdorda  tashuvchi  sirtidan  elektrostatik  yo„l  bilan 
bog‟langan fermentni siqib chiqaradi.  
Boshqacha qilib aytganda, ion kuchini oshishi bilan fermentni desorbsiyasi 
oshib  boradi.  Ba‟zi  hollarda  bunga  aksincha  ta‟sir  ham  uchrab  turadi,  buni 
oqsilni “tuzlanishi” deb ataladi. 


 
152 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   115   116   117   118   119   120   121   122   ...   154




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish