Informatika va programmalash


§1.4. EHM ning strukturasi va ishlash tamoyili



Download 1,53 Mb.
bet9/74
Sana13.07.2022
Hajmi1,53 Mb.
#786339
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74
Bog'liq
Informatika va programmalash

§1.4. EHM ning strukturasi va ishlash tamoyili




EHM tuzilishi. Ma’lumotlarni qayta ishlashning elektron avtomati sifatida EHM umumiy boshqaruvga ega qurilma, elementlar murakkab kompleksidir.
Programma va boshlang‘ich ma’lumotlarni mashinaga kiritish, zarur amallarni bajarish va natijalarni chiqarish uchun qanday tuzilganidan qat’iy nazar, har qanday EHM o‘z tarkibida quyidagi qurilmalarga ega bo‘lishi kerak: arifmetik-mantiqiy qurilma (matematik soprotsessor), xotira qurilmasi, boshqaruv qurilmasi, o‘qish-kiritish qurilmasi va yozish (chiqarish) qurilmalari bo‘lishi kerak.
EHM ning umumiy mantiqiy tuzilishini boshqacha aytganda, EHM arxitekturasi deyiladi. 2-rasmda ifodalangan arxitektura klassik hisoblanadi. U Fon Neyman tomonidan taklif qilingan va u EHM ning barcha xususiyatlarini o‘z ichiga oladi.





Arifmetik–mantiqiy qurilma. (AMQ) Bu qurilmaning asosiy vazifasi xotiradan keluvchi ma’lumotni qayta ishlashdir. Zamonaviy EHM lar tarkibiga kiruvchi AMQ(arifmetik–mantiqiy qurilma) lar yuzgacha va undan ortiq amallarni bajara oladi. Oddiy arifmetik amallar - qo‘shish, ayirish, ko‘paytirish va bo‘lishlardan tashqari AMQ ma’lumotni tahrirlash, sonlarni taqqoslash, hisoblash tarmog‘ini aniqlash alomatlarini shakllantiradi va hokazo.
Fizikaviy tuzilishi bo‘yicha AMQ sof elektron qurilma bo‘lib, raqamli ma’lumotlarni juda yuqori tezlikda bajarish imkonini beradi. Zamonaviy EHM lar arifmetik va mantiqiy amallarni sekundiga millionlab bajaradi. Bu yuqori tezlikni amalga oshirish uchun qurilmalar o‘rtasida ma’lumot almashish to‘liq avtomatlashuvi kerak.
Xotira qurilmasi. Hisoblar, oraliq va yakuniy natijalar, boshlang‘ich ma’lumotlar va EHM ning barcha ishlarini boshqaruvchi ma’lumotlarni qandaydir muddatga eslab qolish zarur. Shu sababli ixtiyoriy EHM xotiraga eslab qoluvchi qurilmaga ega bo‘ladi.
Zamonaviy EHMlarda turli xil xotira qurilmalari mavjud.
Eng tez «eslovchi» xotira–joriy(operativ) xotiradir. Joriy xotirada ayni paytda aniq bir masalani yechish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlargina saqlanadi. Ma’lumotlarni uzoq muddatga saqlash uchun nisbatan sekin tezlikda ishlovchi va katta hajmdagi tashqi xotira qurilmalari ishlatiladi.
Tashqi deb atalishiga sabab, bunday xotiralar joriy xotiradan qurilma nuqtayi nazaridan ajratilgan (disketa, vinchester, CD va hokazo).
EHM ishlashida ma’lumotlarning ayrim qismlari o‘zgarmay qoladi. Masalan, ko‘p ishlatiladigan fizika o‘zgarmaslari, jadvallar, maxsus funksiyalar koeffitsientlari, standart programmalar va hokazolar doimiy eslab qoluvchi qurilmalarga yozilishi mumkin va undan faqat katta tezlikda o‘qish mumkin. DQ(doimiy eslab qoluvchi qurilmalar) ga ma’lumot elektrik yoki mexanik usulda DQ yaratilish paytida yoziladi. Ayrim DQ lar qayta yozilishi mumkin. Masalan, SHEHM larda DQ da EHM ishga tushganda qurilmalarni tekshiruvchi va boshlang‘ich yuklashni amalga oshiruvchi programmalar yozilgan bo‘ladi.

Download 1,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   74




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish