Informatika va biofizika

Lokal tarmoqlarni tashkil etishning nazariy asoslari
Lokal tarmoq
- axborot, hisoblash, ta'lim va boshqa vazifalarni birgalikda
hal qilish uchun bir-biridan (odatda shu binoda) bir-biridan qisqa masofada
joylashgan bir nechta kompyuterlar birlashmasi. Kichik bir lokal tarmoqda 10-20
ta kompyuter bo'lishi mumkin, juda katta darajadagi lokal tarmoqlarda esa -
1000 ga yaqin.

---

9
Lokal tarmoqlarni tashkil qilish.
Kompyuterlarni bir-biriga ulashning turli xil usullari mavjud bo'lsa-da, asosan
ikkita kompyuter tarmoqlari mavjud:
peer-to-peer
tarmoq va
mijoz-server
tarmog'i.
Peer-to-peer network
- teng huquqli kompyuterlar assotsiatsiyasi. Odatda, peer-
to-peer tarmog'i 10 dan ortiq kompyuterni birlashtiradi va uylarda yoki kichik
idoralarda tashkil etiladi.
Tarmoqli mijoz-server -
kasalxonalarda, maktablarda, biznesda yoki
kutubxonalarda va shunga o’xshash ko'proq foydalanuvchi mavjud bo’lgan
joylarda qo’llaniladigan kampyuter tarmoqlari. Ushbu turdagi tarmoqlarda,
server
deb ataladigan kompyuter, tarmoqning yuragi hisoblanadi. Ma'lumot va resurslarni
saqlaydi va ularni ushbu tarmoqdagi boshqa kompyuterlarga taqdim qiladi. Ushbu
axborotni olish uchun tarmoqdan foydalanadigan kompyuterlarning qolgan
qismiga
mijozlar
deyiladi. Mijoz-server tarmoqlari o'ndan ortiq kompyuterlarni
tarmoqqa ulashning eng yaxshi variantidir. Ular qimmatroq, lekin katta hajmdagi
ma'lumotlarni saqlash zarur bo'lgan hollarda bu eng yaxshi tanlovdir. Bugungi
kunda mutaxassislar va biznes vakillari kompaniyadagi yagona axborot muhitini
yaratishning eng samarali usulida Lokal tarmoqlarni qurishni e'tirof etdilar.
Lokal tarmoq (LAN)
- umumiy resurslarni taqsimlashga qodir bo'lgan bir-
biriga ulangan kompyuterlar guruhi. Ma'lumotlar paketlar shaklida uzatiladi va bu
jarayonni nazorat qilish uchun turli xil texnologiyalar qo'llaniladi.
Hozirgi kunda eng ommalashgan texnologiya Ethernet - kabel orqali
ma'lumotlarni uzatish texnologiyasi. Simli tarmoqdagi ma'lumotlarni uzatish
kanalining jismoniy muhiti kabellar, odatda burmalangan juftlik yoki optik tolali
kabel.
Kompaniyadagi yagona axborot maydoni - uning xodimlari - tarmoq
foydalanuvchilari - ma'lumotlarni tez almashishi, turli resurslar va qurilmalarni
birgalikda ishlatish va korxona uchun asosiy faoliyatni muvaffaqiyatli amalga
oshirish uchun zarur bo'lgan boshqa ko'plab tadbirlarni amalga oshirish hisoblanadi.

---

10