«informatika va axborot texnologiyalari»

(Commands), Sozlash
(Options), o‘ng panel
(Right); 
bu 
menyular tizimni, uning ish rejimlarini va ma‘lumotlarni panelga chiqarish rejimlarini sozlash 
uchun ishlatiladi [NC ni chiqarganda Windows 95 dan MS DOS bilan ishlash seansida bir nechta 
boshqacha menyular bo‘lishi mumkin, xususan: Chap panel 
(Left), 
Fayllar 
(Files)
, Diski 
(Disks), 
Buyruqlar 
(Commands), 
o‘ng panel 
(Right)];
• F10
Chiqish 
(Quit) 
— NC dasturidan chiqish. 
Menyular tizimining 
Chap panel, o‘ng panel 
menyusi bo‘yicha bajariladigan panelga 
chiqariladigan fayllar nomlarini sozlashda quyidagi imkoniyatlar mavjud: 
• nomlarni alfavit tartibida;
• kengaytmalarni alfavit tartibida; 
• faylning yaratilish sanasi va vaqtining kamayishi tartibda; 
• fayllar o‘lchanining kamayishi tartibida.
2.1. Fayllar va kataloglar ustnda ba‘zi amallarnn bajarish 
Almashgan (inversli) rang bilan tasvirlanadigan (kursor bilan ajratilgan) fayl yoki katalog 
aktiv yoki ajratilgan deyiladi. Ajratilgan satrni kursorni siljitish klavishalari bilan yekran paneli 
bo‘yicha siljitish mumkin. 
Birdaniga bir nechta fayllarni ajratish mumkin — Ins klavishasini bu fayllarni nomlariga 
bosish yo‘li bilan juda oddiy bajariladi. 
Kursorni boshqa panelga ko‘chirish uchun 
Tab 
klavishasini bosish kerak, qismkatalog 
tarkibini chiqarish uchun kursorni uning nomiga o‘rnatish va 
Enter 
klavishasini bosish kerak. 
Fayl yoki katalog ustida biror amalni bajarish uchun kursorni uning nomiga o‘rnatish va 
funkcional klavishalardan bitgasini yoki 
Enter 
klavishasini bosish kerak. 
Agar biror fayl yoki katalog ajratilgan bo‘lsa, Enter klavishasi bosilganda quyidagi ishlar 
bajariladi: 
• agar kursor ".." da bo‘lsa, u holda katalog ustiga o`tish bajariladi; 
• agar kursor qismkatalog nomida bo‘lsa, u holda shu qims katalogga o`tish bajariladi; 
• agar kursor bajariladigan fayl nomida bo‘lsa (fayl .exe, .com yoki .bat kengaytma tipiga yega 
bo‘ladi), u holda bu fayl bajarish uchun ishga tushiriladi; 
• agar kursor matnli fayl nomida bo‘lsa, u holda mos keluvchi sozlash jarayonida o`rnatilgan
matn muharriri uni taxrirlash uchun yekranga chiqaradi. 

---

54