«informatika va axborot texnologiyalari»

Paskal
 
tili murakkab masalalar yechishda tezlik nuqtai-nazaridan ishlatiladi. Shuning 
uchun ushbu til kompilyator ko‘rinishida ishlab chiqilgan.
Boshqa tomondan 
Beysik
dasturlash tili boshlvchi dasturchilarga mo‘ljallangan bo‘lib, 
ular dastur har bir satri bajarilishini kuzatishlari va tahrirlashlariga imkon yaratadi.
 
7. Dasturlash tizimlari
 
Dasturlash tizimlari
— ular muayyan dasturlash tillarida yangi dasturlar yaratiish uchun 
ishlatiladilar. Zamonaviy dasturlash tizimlari foydalanuvchiga o‘z dasturini yaratishda qudratli 
va qulay bo‘lgan bir qancha vositalarni taqdim etadilar. Ularga:

kompilyator
yoki 
interpretator
;

yaratish uchun integrallashgan muhit;

dastur matnini yaratish va tahrilash vositalari;

keng ko‘lamdagi standart dasturlarning kutubxonalari va funksiyalari;

dasturni sozlash va xatoliklarini bartaraf etish uchun ishlatiladigan maxsus dasturlar
;

foydalanuvchi uchun "do‘stona" bo‘lgan muloqot muhiti;

ko‘p oynali rejimda ishlash;

grafik tasvirlarning kutubxonalari, ushbu kutubxonalar bilan ishlashni ta‘minlovchi 
xizmatchi dasturlar

assemble
r tili;

yordam ko‘rsatish xizmati;

boshqa o‘ziga xos imkoniyatlar.
Boshlovchi dasturchilar uchun
Turbo Basic
, 
Quick Basic
, 
Turbo Pascal
, 
Turbo C
dasturlash tizimlari yaratilgan.
Keyingi yillarda 
Windows-ilovalar 
(Windows muhitida ishlaydigan dasturlar) yaratishga 
yo‘naltirilgan dasturlash tizimlari keng ommalashib bormoqda:

Borland Delphi
(Delfi) paketi — Borland Pascal turkumidagi dasturlash tizimining 
davomchisi. Uning tez ishlaydigan kompilyatori amaliy dasturlash masalalarining deyarli 
barchasini samarali yechish uchun qulay imkoniyatlarga ega.
