Informatika va axborot texnologiyalari faniga kirish

(Savol:  1990  yilda  jahon  jamiyatida  dasturiy  ta'minotga    necha  mlrd. 

AKSH dollaridan ziyod mablag sarflandi?)  

Operatsion  tizimlar(OT)  axborotni  qayta  ishlash  jarayonini  boshqarish  va 

apparat  vositalari  bilan  foydalanuvchilar  o’rtasidagi  o’zaro  aloqani  ta'minlaydi. 

OTning  vazifalaridan  biri  axborotning  kirish  chikish  jarayonini  avtomatlashtirish, 

foydalanuvchi  hal  etadigan  amaliy  vazifalarni  bajarishni  boshqarishdir.  OT  kerakli 

axborotni EXM xotirasiga kiritadi va uning bajarilishini kuzatadi; to’gri hisoblashlarga 

xalaqit  beruvchi  vaziyatlarni  taxlil  etadi.  Kiyinchiliklar  paydo  bo’lganda  nima  qilish 

zarurligi haqida ko’rsatma beradi. 

Bajariladigan vazifalardan kelib chiqib OT ni uch guruhga bo’lish mumkin. 

 

 - bir vazifali (bir kishi foydalanuvchi);  

 

 - ko’p vazifali (ko’p kishi foydalanuvchi); 

 - tarmoqli. 

---

 

Bir  vazifali  OT  bir  foydanuvchining  aniq  bir  paytda  aniq  bir  vazifani  bajarish 

uchun mo’ljallangan. Bu operatsion tizimlarning tipik vakili MS DOS dir. 

 

Ko’p vazifali OT vaqtni multidastur rejimida tasvirlashda EXMdan jamoa bo’lib 

foydalanishni 

taminlaydi. 

Bunday 

sinfdagi 

OTning 

tipik 

vakillari: 

IBM 

korporatsiyasining  UNIX,  OS  2,  Microsoft  Windows  95,  Microsoft  WindowsNT    va  

boshqalardir. 

 

Tarmoqli operatsion tizimlar lokal va global tarmoqlarning paydo bo’lishi bilan 

bog’liq  va  foydalanuvchining  hisoblash  tarmoqlari  barcha  resurslariga  kirishini 

ta'minlash uchun  mo’ljallangan. Tarmoqli  OTlarning  tipik  vakillari:  Novell  NetWare, 

Microsoft  Windows  NT,  Banyan  Vines,  IBM  LAN,  UNIX,Sun  firmasi  maxsuloti 

Solfris dir.