Informatika va axborot texnologiyalari fani haqida

INTERNET  EXPLORER  –  brauzer  yorlig‘i  internet  tarmog‘ida  ishlash  imkoniyatini  yaratib 
beradi. Bu yorliq yordamida internet tarmog‘iga kirishimiz va unda ishlashimiz mumkin bo‘ladi 
Ekranda  joylashgan  hamma  narsalar  diskning  WINDOWS  papkasini  РАБОЧИЙ  СТОЛ  papkasi  ichida 
joylashadi.  Bulardan  МОЙ  КОМПЬЮТЕР,  КОРЗИНА,  МОИ  ДОКУМЕНТЫ,  СЕТЕВОЕ 
ОКРУЖЕНИЕ ва ИНТЕРНЕТ EXPLORER bu standart maxsus papka va yorliqlar. Kolgan belgilar 
foydalanuvchi tomonidan yaratgan papka, fayl va yorliqlar 
 
 
МОЙ КОМПЬЮТЕР yorlig‟i bilan tanishish. 
          Windows  ning  maxsus  papkalar  qo‘yidagi  qismlardan  iborat:  Nom  satri,  Menyu  satri,  Yordamchi 
qurollar tugmalari satri, Ish soha, Ma„lumotlar satri, Oyna chegaralari va Ko‟rib chiqish chizgichlari.  
 
2-rasm 
 
Ushbu  qismlar  bilan  biz  utgan  mavzuda  tanishganmiz.  Bu  papkalarning  hammasida  yordamchi 
qurollar  (asboblar)  tugmalari  satri  bir  xil  bo‘lib  ular  yordamida  biz  eng  asosiy  amallar  va  harakatlarni 
bajarishimiz mumkin. Shu tugmalar bilan yaqinroq tanishaylik. 
 
 
1. НАЗАД - oynaning oldingi kuriniga o‘tish, 
2. ВПЕРЕД -oynaning keyingi ko‘rinishiga o‘tish, 

---

25 
 
3. ВВЕРХ - yuqoridagi papkaga chiqish 
4. ПОИСК - fayl, papka, kompyuterni, Internet sahifani qidirish 
5. ПАПКИ - ish sohani chap tomondagi qismda papkalar ro‘yxatini ko‘rsatish yoki ko‘rsatmaslik 
6. ВИД - oynadagi belgilar ko‘rinishini o‘zgartirish (katta belgilar, kichik belgilar, ro‘yxat ko‘rinishida, 
jadval ko‘rinishida yoki eskiz ko‘rinishida) 
7. ПЕРЕМЕСТИТЬ В - tanlangan ob‗ektni boshqa joyga ko‘chirib olish 
8. КОПИРОВАТЬ В - tanlangan ob‗ekt nusxasini boshqa siz ko‘rsatgan joyga ko‘chirib olish 
9. УДАЛИТЬ - tanlangan ob‗ektni o‘chirish 
10. ОТМЕНИТЬ - oxirgi harakatni bekor qilish 
       МОЙ КОМПЬЮТЕР Windowsning maxsus pakalaridan asosiy bo‘lib u yordamida biz xoxlagan 
diskda joylashgan papka va fayllar bilan ishlashimiz mumkin. Ush bu papkani ochganimizdan keyin biz 
uning oynasida qo‘yidagi belgilarni ko‘rishingiz mumkin. Bulardan 
-  yumshoq  disketalar  belgisi.  Bu  belgi  yordamida  biz  yumshoq  disketalardagi 
ma‗lumotlarni ko‘rishimiz va ularni o‘qishimiz mumkin. 
  
 
-  qattiq  disklar.  Bu  belgi  yordamida  biz  qattiq  disklardagi  (vinchesterlardagi) 
ma‗lumotlarni ko‘rishimiz va ularni o‘qishimiz mumkin. Ush bu disklar kompyuterning ichida joylashadi 
va ular doimiy xotira ham deb nomlanadi. 
- kompakt disklar. Bu belgi yordamida biz kompakt (lazerli) disklardagi ma‗lumotlarni ko‘rishimiz 
va ularni o‘qishimiz mumkin. 
-  papkalar  (kataloglar).  Bu  belgi  yordamida  biz  yumshoq,  qattiq  yoki  kompakt 
disklardagi  ma‗lumotlarni  saralaymiz.  Har  bir  papka  ichida  boshqa  papkalar  yoki  fayllar  joylanishi 
mumkin. Papkani ochib ularni ko‘rishimiz va o‘qishimiz mumkin. 
 - belgilari bilan esa har xil fayllar belgilanadi. 
 
Kompyuter holati haqida to‘liq ma‗lumot olish uchun  Moy kompyuter yorlig‘i ustiga sichqoncha 
ko‘rsatgichini qo‘yib bir marta o‘ng tugma bilan bosganimizda kontekst menyu hosil bo‘ladi (3-rasm).  
 
3-rasm 
Kontekst menyuning svoystva (holati) bandini tanlaganimizda ekranda muloqat oynasi hosil bo‘ladi 
(4-rasm). 

---

26 
 
 
4-rasm 
Bu muloqat oyna orqali kompyuter holat haqida to‘liq ma‗lumot olishimiz mumkin bo‘ladi. Ya‗ni 
kompyuter nomi, unga o‘rnatilgan operatsion tizim, mikroprotsessor turi va ishlash tezligi, operativ tezkor 
xotira hajmi, kompyuterga o‘rnatilgan qurilmalar va boshqalar haqida ma‗lumot olishimiz mumkin.