Informatika va axborot texnologiyalari fani haqida

 
WAIS 
WAIS  -keng  Uchastka  maydoni  Axborot  serverlari  uchun  turadi.  Bu 
qaydnoma  ma‘lumotlarni  qidirish  uchun  ishlab  chiqarilgan.  bazalari  ma‘lumot 
qidirish  uchun  mo‘ljallangan  edi.  WAIS  Axborot  tizimi    turli  xil  serverlarda 
joylashgan    ma‘lumotlar  bazasini    tizimi  hisoblanadi.  Ma‘lumotlar  bazasi  haqida 
ma‘lumotlar va joylashishimahsus ma;lumotlar bazasi-server katalogida joylashgan 
axborot resurslariningmahsys dasturlar yordamida mijoz dasturi yordamidako‘rish 
mumkin.Ahborot  qidirub  foydalanuvchi  tomonidan  berilgan  kalit  so;zi  orqali 
qidiriladi.Bu  server  Direktoriyaning  -  ularning  mazmuniga  va  holati  haqida 
ma‘lumot  maxsus  ma‘lumotlar  bazasidaMb  joylashgan  matn  parchalari  barcha 
serverlarida    saqlanadi.Natijada  barcha  qidiruv  so‘z  hujjatga  ko‘rsatuvchi 
yordamida  ro;yhat  sifatida  taqdim  etadi.Hozirgi  kunda  WAIs  tizimi  eskirgan  deb 
atash mumkin bo‘lsa ham ko‘p sohadagi mutahassislar ilmiy taqiqot ishlarini olib 
borishda  unga  murojat  qilishadi.  Mijozlar  WAIS  -  axborot  resurslarini  ko‘rish 
dasturi yordamida amalga oshiriladi. 
Axborot  qidiruv  Foydalanuvchi  belgilaydi  kalit  so‘zlar  ustida  olib  boriladi. 
Bu so‘zlar muayyan ma‘lumotlar bazasi uchun kiritilishi lozim, va tizim qaerda, bu 
ma‘lumotlar bazasini joylashgan barcha serverlar barcha tegishli matn parchalarini 
topadi.  Natijada  birga  qanday  tez-tez  qidiruv  so‘z  hujjatni  va  qidirish  shartlarini 
barcha ko‘rsatuvchi hujjatlar uchun ulanish ro‘yxatini sifatida taqdim etiladi. 
Internetda WAIS manzili quydagicha, .WAIS: //site.edu . 

---

168 
 
 
Gorpher 
Gopher  Qaydnomasi  -  1991  yilda  ishlab  chiqilgan  ilova  sathi 
qaydnomasidir.Gopher matn tizimi tarqalmasdan oldin .World Wide Web Gopher 
ierarxik  fayl  tizimidan  axborotlarni  olish  uchun  qo‘llanilgan...  Gopher,  WWW  
darakchisi  bo;lib  menyu  asosida  bir  sahifadan  ikkinchisiga  o‘qib  ahborotlarni 
qisqartirib  aks  ettirish  uchun  qo‘llangan  klient  mizoz  Gopher  dasturi  matnli 
interfeysi  edi..  Biroq,  Gopher  menysi  bo‘limlari  nafaqat  matnli  fayllarga  balki 
Telnetulanishga yoki Wais ma‘lumot bazasiga ko‘rsatishi mumkin.. 
Gopher bu universitet tizimi ishlab chiquvchilar ulug‘vor o‘tmish aks ettiradi 
"yumronqoziqlar", deb tarjima qilinadi. Student sport jamoalar Minnesota Golden 
Gophers  (  "Oltin  Gophers")  universiteti  talabalar  jamoalari  (oltin  yumron 
qoziqlar)Hozir  Gopher  resurslari  veb  brauzerlar  orqali  ko‘rish  mumkin.Chunki 
zamonaviy  brauzerlar  bu  qaydnomani  qo‘llaydi.Gopher  axbopot  resursi  manzili 
quydagi ko;rinishga ega. 
gopher://gopher.tc.umn.edu