Informatika va at

... Mnemonik belgini, raqamlar o’rniga harflar bilan ifodalashning afzallik tomoni, bunday mnemonik belgini eslab qolish qulay.


... Minus tomoni esa harflar bilan ifodalangan mnemonik belgini brauzerlar qo’llamasligi mumkin, bu holat raqamlar bilan ifodalangan mnemonik belgida ancha yaxshiroq.


Bo’linmas-Bo’sh Maydon
HTMLda Ko’p uchraydigan mnemonik belgi bu bo’linmas-bo’sh maydondir:  

Bo’linmas-bo’sh maydon bu yangi qatorga bo’linib ketmaydigan maydon hisoblanadi.

Agarda ikki so’z bo’linmas-bo’sh maydon bilan ajratilsa qator ohiriga kelib qolganda bu ikki so’z alohida ajralib ketmaydi, ular doimo yonma yon bo’lib turadi.

Bo’linmas-Bo’sh Maydonda ajratilgan so’zlarga misol:

• 
  � 10
  
• 
  10 m/s
  
• 
  10 km/h
  
• 
  10 PM
  

Bundan tashqari bo’linmas-bo’sh maydon brauzerlarda sahifaning kontentini bo’lib yuborilishidan saqlaydi.

Agar matnda 10 ta bo’shliq(probel, space) bo’lsa, brauzer ulardan 9 tasini olib tashlaydi. Agar yozuvda olib tashlanmaydigan oraliqni qo’shish uchun   simvolidan foydalaning.

... Bo’linmaydigan-chiziqcha - ‑ bo’linmaydigan juft so’zlarni yozishda qo’lkeladi.


Ayrim Foydali HTML Mnemonik Belgilar

Natija	Tavsif	Harf Mnemonik Belgi	Raqam Mnemonik Belgi
	bo’linmas-bo’sh maydon
<	kichik	<	<
>	katta	>	>
&	ampersand	&	&
¢	sent	¢	¢
£	funt	£	£
¥	iyen	¥	¥
€	yevro	€	€
©	mualliflik huquqi	©	©
®	ro’yxatga olingan savdo belgisi	®	®

... Harflar bilan yozilgan entitilar katta va kichik harflarni farqlaydi, ya'ni   va &NBsp; farqli


Diaktrik belgilar bilan ishlash
Diaktrik belgi bu harfga qo’shilgan glif(simvolik belgi) hisoblanadi. Ayrim (̀ ̀) va (́ ) ga o’xshagan diaktrik belgilar, urg’u deyiladi.
Diaktrik belgilar harf yuqorisida yoki tagida, uning ichida va ikki harf orasida kelishi mumkin.

Diaktrik belgilarni sahifadagi belgilar majmui(yunikod)da mavjud bo’lmagan boshqa unikal belgi yozish uchun, harf va sonlar uyg’unligida ishlatilishi mumkin.

Namuna:

Belgi	Harf	Kod	Natija
̀	a	à	à
́	a	́	á
^	a	̂	â
~	a	̃	ã
̀	O	̀	Ò
́	O	́	Ó
^	O	̂	Ô
~	O	̃	Õ

HTML belgilar

HTML Mnemonik Belgilar

HTML Mnemonik belgilarga oldingi bobda ta’rif berilgan edi.

Odatiy klaviaturalarda matematik, texnik va valyuta belgilari mavjud emas. Bu belgilarni HTML sahifasiga mnemonik nomlar orqali qo’shish mumkin.

Agar harf orqali ifodalangan mnemonik belgi mavjud bo’masa, raqamli (o’nlik yoki o’n oltilik raqam) mnemonikdan foydalanishingiz mumkin.


... Agar harf yoki raqam mnemonik belgidan foydalansangiz, sahifadagi belgi(simvol) har doim to’g’ri aks ettiriladi.
Bunda sahifada qanday belgilar jadvali(yunikod)dan foydalanayotgani ahamiyati yo’q.

Namuna:
Bu belgi €

Bu belgi €

Bu belgi €

Brauzerda ko’rishi:

Bu belgi € Bu belgi € Bu belgi €

HTMLda Foydalaniladigan Ayrim Matematik Simvollar

Belgi	Raqam	Mnemonic Belgi	Tavsif
∀	∀	∀	HAMMASI UCHUN
∂	∂	∂	QISMLARGA BO’LINGAN DIFFERENSIAL
∃	∃	∃	BU YERDA MAVJUD
∅	∅	∅	BO’SH TO’PLAM
∇	∇	∇	NABLA
∈	∈	∈	ELEMENTI
∉	∉	∉	ELEMENTI EMAS
∋	∋	∋	O’Z ICHIGA OLGAN
∏	∏	∏	N-chi NATIJA
∑	∑	∑	N-ta SUMMASI

HTMLda Foydalaniladigan Ayrim Grek Harflari

Harf	Raqam	Mnemonik Belgi		Tavsif
Α	Α	Α		GREK KATTA HARFI - ALFA
Β	Β	Β		GREK KATTA HARFI - BETA
Γ	Γ	Γ		GREK KATTA HARFI - GAMMA
Δ	Δ	Δ		GREK KATTA HARFI - DELTA
Ε	Ε	Ε		GREK KATTA HARFI - EPSILON
Ζ	Ζ	Ζ		GREK KATTA HARFI - ZETA

HTMLda Foydalaniladigan Ayrim Boshqa Simvollar

Belgi	Raqam	Mnemonik Belgi	Tavsif
©	©	©	MUALLIFLIK HUQUQI BELGISI
®	®	®	RO’YHATLANGANLIK BELGISI
€	€	€	YEVRO BELGISI
™	™	™	SAVDO BELGISI
←	←	←	CHAP KO’RSATKICHLI CHIZIQ
↑	↑	↑	YUQORIGA KO’RSATKICHLI CHIZIQ
→	→	→	O’NG KO’RSATKICHLI CHIZIQ
↓	↓	↓	PASTGA KO’RSATKICHLI CHIZIQ

♠	♠	♠	QORA QARG’A KARTA BELGISI
♣	♣	♣	QORA CHILLIK KARTA BELGISI
♥	♥	♥	QORA YURAK KARTA BELGISI
♦	♦	♦	QORA ROMB KARTA BELGISI

HTML belgilar to`plami

HTML sahifa to’g’ri aks etishi uchun, veb-brauzer belgilar to’plami(belgi kodlamasi)ni bilishi kerak.

Belgilar To’plami nima?

ASCII - birinchi belgi kodlash standarti(shuningdek belgilar to’plami deb ham atalgan). U 127 ta har xil raqam va harflardan tashkil topgan belgilardan tashkil topgan va uni internetda foydalanish mumkin bo’lgan.

ASCII raqamlar (0-9), Ingliz harflari (A-Z), va ayrim maxsus belgilar (! $ + - ( ) @ < >) ni o’z ichiga olgan. ANSI (Windows-1252) Windows ning belgilar to’plamiga kirgan. U 256 turli belgilarni o’z ichiga olgan.

ISO-8859-1 HTML 4 uchun standart belgilar to’plami bo’lgan. U ham 256 turli belgilarni o’z ichiga olgan. ANSI va ISO chegaralagan bo’lgani uchun, HTML5 da standart belgilar to’plami UTF-8 ga o’zgartirildi. UTF-8 (Unicode) dunyodagi deyarli barcha belgilar va ramzlarni o’z ichiga oladi.
... Barcha HTML 4 operatsiyalari ham UTF-8 ni qo’llaydi.


HTML Belgilar Jadvali Atributi
HTML sahifa to’g’ri tasvirga chiqishi uchun, veb brauzer sahifadagi belgilar to’plamini tanishi kerak. Bu tegida ifodalanadi:
HTML4 uchun:

HTML5 uchun:

... Agar brauzer web sahifada ISO-8859-1 aniqlasa, u ANSI belgilar to'plamini standart bo’yicha ishlatadi, chunki ANSI va ISO-8859-1 deyarli bir-biriga o’xshaydi, ANSI da 32 ta qo’shimcha belgilar borligini hisobga olsak.

Belgilar to’plamlari o’rtasidagi farq Quyidagi jadvalda belgilar to’plamlari o’rtasidagi farqni ko’rishingiz mumkin:
	Raqam	ASCII	ANSI	8859	UTF-8	Tavsif
	32					space
	33	!	!	!	!	undov belgisi
	34	"	"	"	"	qo'shtirnoq belgisi
	35	#	#	#	#	heshteg
	36	$	$	$	$	dollar belgisi
	37	%	%	%	%	foiz belgisi
	38	&	&	&	&	ampersand
	39	'	'	'	'	apostrof
	40	(	(	(	(	chap qavis
	41	)	)	)	)	o'ng qavis
	42	*	*	*	*	asterisk
	43	+	+	+	+	plus belgi
	44	,	,	,	,	vergul
	45	-	-	-	-	minus
	46	.	.	.	.	nuqta
	47	/	/	/	/	o'ng slesh
	48	0	0	0	0	nol raqami
	49	1	1	1	1	bir raqami
	50	2	2	2	2	ikki raqami
	51	3	3	3	3	uch raqami
58

	52	4	4	4	4	tort raqami
	53	5	5	5	5	besh raqami
	54	6	6	6	6	olti raqami
	55	7	7	7	7	yetti raqami
	56	8	8	8	8	sakkiz raqami
	57	9	9	9	9	to'qqiz raqami
	58	:	:	:	:	ikki nuqta
	59	;	;	;	;	nuqta vergul
	60	<	<	<	<	kichik belgisi
	61	=	=	=	=	tenglik belgisi
	62	>	>	>	>	katta belgisi
	63	?	?	?	?	so'roq belgis
	64	@	@	@	@	kuchukcha belgisi
	65	A	A	A	A	Lotincha katta harfda A
	66	B	B	B	B	Lotincha katta harfda B
	67	C	C	C	C	Lotincha katta harfda C
	68	D	D	D	D	Lotincha katta harfda D
	69	E	E	E	E	Lotincha katta harfda E
	70	F	F	F	F	Lotincha katta harfda F
	71	G	G	G	G	Lotincha katta harfda G
	72	H	H	H	H	Lotincha katta harfda H
	73	I	I	I	I	Lotincha katta harfda I
	74	J	J	J	J	Lotincha katta harfda J
59

	75	K	K	K	K	Lotincha katta harfda K
	76	L	L	L	L	Lotincha katta harfda L
	77	M	M	M	M	Lotincha katta harfda M
	78	N	N	N	N	Lotincha katta harfda N
	79	O	O	O	O	Lotincha katta harfda O
	80	P	P	P	P	Lotincha katta harfda P
	81	Q	Q	Q	Q	Lotincha katta harfda Q
	82	R	R	R	R	Lotincha katta harfda R
	83	S	S	S	S	Lotincha katta harfda S
	84	T	T	T	T	Lotincha katta harfda T
	85	U	U	U	U	Lotincha katta harfda U
	86	V	V	V	V	Lotincha katta harfda V
	87	W	W	W	W	Lotincha katta harfda W
	88	X	X	X	X	Lotincha katta harfda X
	89	Y	Y	Y	Y	Lotincha katta harfda Y
	90	Z	Z	Z	Z	Lotincha katta harfda Z
	91	[	[	[	[	chap to'rtburchak qavs
	92	\	\	\	\	slesh
	93	]	]	]	]	o'ng to'rtburchak qavst
	94	^	^	^	^	sirkumfleksli urg'u belgisi
	95	_	_	_	_	quyi chiziq
	96	`	`	`	`	urgu belgisi
	97	a	a	a	a	Lotincha kichik harfda a

	98	b	b	b	b	Lotincha kichik harfda b
	99	c	c	c	c	Lotincha kichik harfda c
	100	d	d	d	d	Lotincha kichik harfda d
	101	e	e	e	e	Lotincha kichik harfda e
	102	f	f	f	f	Lotincha kichik harfda f
	103	g	g	g	g	Lotincha kichik harfda g
	104	h	h	h	h	Lotincha kichik harfda h
	105	i	i	i	i	Lotincha kichik harfda i
	106	j	j	j	j	Lotincha kichik harfda j
	107	k	k	k	k	Lotincha kichik harfda k
	108	l	l	l	l	Lotincha kichik harfda l
	109	m	m	m	m	Lotincha kichik harfda m
	110	n	n	n	n	Lotincha kichik harfda n
	111	o	o	o	o	Lotincha kichik harfda o
	112	p	p	p	p	Lotincha kichik harfda p
	113	q	q	q	q	Lotincha kichik harfda q
	114	r	r	r	r	Lotincha kichik harfda r
	115	s	s	s	s	Lotincha kichik harfda s
	116	t	t	t	t	Lotincha kichik harfda t
	117	u	u	u	u	Lotincha kichik harfda u
	118	v	v	v	v	Lotincha kichik harfda v
	119	w	w	w	w	Lotincha kichik harfda w
	120	x	x	x	x	Lotincha kichik harfda x
61

	121	y	y	y	y	Lotincha kichik harfda y
	122	z	z	z	z	Lotincha kichik harfda z
	123	{	{	{	{	chap figurali qavs
	124	|	|	|	|	vertikal chiziq
	125	}	}	}	}	ong figurali qavs
	126	~	~	~	~	tilde
	127	DEL
	128		€			evro belgisi
	129		•	•	•	ISHLATILMAYDI
	130		‚			Kichik pastki quota belgisi
	131		ƒ			Lotincha kichik harfda f
	132		„			Qosh pastki quota belgisi
	133		…			Gorizontal elepsis
	134		†			hanjarcha
	135		‡			Qo'sh hanjarcha
	136		ˆ			harflarni ozgartirish urgu belgisi
	137		‰			mil
	138		Š			Lotincha katta harfdagi gajakli S
	139		‹			Yolg'iz chap qo'shtirnoq belgisi
	140		Œ			Lotin katta OE harflari ligaturasi
	141		•	•	•	ISHLATILMAYDI
	142		Ž			Lotincha katta harfda gajakli Z
	143		•	•	•	ISHLATILMAYDI
62

	144		•	•	•	ISHLATILMAYDI
	145		‘			chap yolg'iz quota belgisi
	146		’			ong yolg'iz qo'shtirnoq belgisi
	147		“			chap qo'sh qo'shtirnoq belgisi
	148		”			ong qo'sh qo'shtirnoq belgisi
	149		•			kichik yumaloq aylana
	150		–			en chiziqcha
	151		—			em chiziqcha
	152		˜			Kichik tolqinli chiziqcha
	153		™			Savdo belgisi
	154		š			Lotincha kichik harfdagi gajakli s
	155		›			yakka o'ng tomon qo'shtirnoq belgisi
	156		œ			Lotincha kichik ligatur belgisi oe
	157		•	•	•	ISHLATILMAYDI
	158		ž			Lotincha kichik harfdagi gajakli z
	159		Ÿ			Lotincha katta harfdagi treamali Y
	160					bo'sh joy
	161		¡	¡	¡	teskari undov belgisi
	162		¢	¢	¢	sent belgisi
	163		£	£	£	fund sterling belgisi
	164		¤	¤	¤	valyuta belgisi
	165		¥	¥	¥	yena belgisi
	166		¦	¦	¦	uzuq vertikal chiziq
63

	167