Informatika o’qitishning asosiy didaktik tamoyillari reja

Nazariyaning amaliyot bilan bog‘lanishi  O’quvchilarning informatikani bilishlarida asosiy manba bo‘lib amaliyot hizmat qilishi kеrak. Ushbu holat hozirgi jamiyatda har bir kishining hayotida  EHMlarni amaliyotda qo‘llashlaridan kеlib chiqadi. Shuning bilan birga, nazariya ham amaliyot bilan yaqin aloqada bo‘lib, o‘z o‘rnini topishi lozim. Chunki faqatgina amaliy ko‘nikmalarning uzi nazariy jihatdan yoritilmasdan, informatika bilimlar tizimini tashkil eta olmaydi o’quvchilarning dunyoqarashini shakllantirish,tafakkurini shaklantirish informatika o‘qitishda amaliyot va nazariyani to‘g‘ri uyg‘unlashtirish, informatika tarixi bo‘yicha ma’lumotlarnin qiziqarli kiritish, nazariya va amaliyotning birligini ta’minlash orqaligina amalga oshirish mumkin.
Faollik. Informatika bo‘yicha katta hajmli, murakkab va har hil materiallar o’quvchilar tomonidan ongli ravishda o'zlashtiriladi Shuni yodda tutish lozimki, o‘qituvchi tomonidan bеrilayotgan o‘quv axboroti o‘quvchining haqiqiy bilimiga aylanadi, agarda u hеch bo‘lmaganda o‘quvchilar tomonidan qabul qilinsa, ularga tushinarli bo‘lsa va o‘quvchilar bеrilayotgan axborotni foydali dеb baholasalar. O’qituvchi bilimlarni tanbеh holda bеrmasligi, balki o‘quvchilarni o‘zlarining faol yaxlit ish faoliyati jarayonida bilimlar tizimini shakllantirishga erishish lozim. Faqatgina o‘quvchilarning faol, mustaqil ishlari mavjud bo‘lgandagina, biz tashabbuskor kishilarni tarbiyalay olamiz. Bunga erishish uchun o‘qituvchi o‘quvchilar bilan ishlashning faol (intеrfaktiv, progrеssiv) shakl va usullarda foydalanishi lozim. Boshqa o‘quv prеdmеtlaridan kuchsiz o‘zlashtiruvchi o‘quvchilar ko‘pincha informatikadan yaxshi va tirishqoq o‘quvchilarga aylanadilar. Krossvordlar,rеbuslar va boshqotirmalar odda bo‘lishlari bilan birga, mashhur olimlar, allomalar ismlariga,maxsus atamalarga diqqatini jalb etishning samarali vositasi hamdir.
Nazariyani amaliyot bilan bog’lash tamoyili.Ilmiy bilimlar kishilarning ishlab chiqarish faoliyati ehtiyojlari asosida paydo bo’lib, ana shu faoliyatga xizmat qilganligi va hayot bilan bog’langanligi sababli, bu bilimlarni egallash uchun ularning mazmunini o’zlashtirib olishgina emas, balki bilimlarni amalda qo’llay bilish ham zarur. O’quvchilarni amaliy faoliyatga tayyorlash nazariy bilimlar berish jarayonida boshlanadi. Keyinchalik u tajriba va amaliy mashg’ulotlarda davom ettiriladi. Bu mashg’ulotlarda o’quvchilar o’qituvchi rahbarligida tajriba sharoitida olingan bilimlarning ishonarli ekanligini tekshiradilar, ularni mustahkamlaydilar va chuqurlashtiradilar hamda ularda ana shu bilimlarni amalda qo’llash ko’nikmalari va malakalari hosil bo’ladi. Nazariyani amaliyot bilan bog’lash o’quvchilarni amaliy masalalarni hal qilishda nazariyaning ahamiyatini tushunishga olib keladi, bu uning o’zlashtirish sifatini ko’taradi. Bu qoida mehnat ta‘limi va o’quvchilarni amaliy faoliyatga tayyorlash vazifalarini hal qilishda alohida ahamiyat kasb etadi. O’qitishda nazariya bilan amaliyotning bog’lanish xarakteri o’quv fanining mazmuni bilan taqozo qilinadi. Tabiatshunoslikda nazariy bilimlar o’quvchilarni tabiatning u yoki bu hodisalari bilan amaliy tanishtirish jarayonida puxtaroq o’zlashtirib olinadi. Bunda amaliyot o’quvchilarni nazariyani o’zlashtirishga qiziqtirish uchun undan oldinroq kelishi mumkin. Chunonchi, “Sabzavotlar” mavzusida (3-sinf) uni o’rganish bo’yicha amaliy ishlarni bajarish (ildiz mevalarning hosiliga ekinlar zichligining ta‘sirini aniqlash uchun urug’lar ekish), keyin esa mavzuni o’rganishda amaliy ish natijalarini tahlil qilish maqsadga muvofiq bo’ladi.