Informatika fanidan

READ (kiritish ro’yxati);
Ma’lumotlarni muloqot usulida kiritish (kursor oxirida qoladi)
READLN (kiritish ro’yxati);	Ma’lumotlarni muloqot usulida kiritish (kursor yangi satrga o’tadi)
TEXTCOLOR(rang kodi);	Matn rangini o’zgartirish
TEXTBACKGROUND(rang kodi);	Matn foni rangini o’zgartirish
CLRSCR;	Eknanni tozalash va kursorni ekran boshiga o’tqazish
GOTOXY(ustun,satr);	Ekranning kerakli joyida chiqarish
GOTO nishon ;	Nishon joylashgan satrga o’tish
IF shart THEN operator ELSE operator ;	Tarmoqlanish (shartli o’tish) operatori
AND OR NOT	Mantiqiy amallar va, yoki , emas
FOR boshi TO oxiri DO takrorlash tanasi;	Toki o’garmasning miqdori boshidan oxitigacha bormaguncha tanasini takrorlash.
FOR oxiri DOWNTO boshi DO takrorlash tanasi;	Toki o’garmasning miqdori boshidan oxitigacha bormaguncha tanasini takrorlash.
WHILE shart DO takrorlash tanasi;	Shart boyicha takrorlash operatori
REPEAT takrorlash tanasi UNTIL shart ;	Shart boyicha takrorlash operatori
RANDOM ( son );	Shu songacha bulganlardan ixtiyoriy son xosil qilish
RANDOMIZE;	Ixtiyoriy son xosil qilish
CONCAT ( belgili o’zgaruvchilar)	Belgili o’zgruvchilarni bir biriga ketma ket ulaydi
LENGTH (belgili o’zgaruvchi)	Belgilar sonini aniqlaydi
POS (X, S)	Butun matn-S ichida kerakli matn qismi-X-ni nechanchi belgidan joylashuvini aniqlaydi
COPY (S, N, K)	Butun matn-S dan N-chi belgidan boshlar K-ta belgini qirqib olish
ORD (belgi)	Belgining ASCII kodini aniqlash
CHR ( kod raqami)	Shu kod raqamli belgini aniqlaydi
DELETE (S, N, K)	Butun matn-S dan N-chi belgidan boshlar K-ta belgini o’chirib olish
INSERT (S1, X, S2)	S1-matnga X-chi belgidan boshlab S2-matnni joylashtirish
STR ( X, S)	Raqamli X miqdorni S-satrliga turiga o’tqazadi
VAL ( S, X, N)	S-satrli o’zgaruvchini X-raqamli miqdorga o’tqazadi

GRAPH MODULIDAGI OPERATORLAR

INITGRAPH ( K, N, yo’l )	Ekranni grafik holatga o’tqazish (K-grafik drayver 0-avto, N-grafik holat 0-avto, yo’l …..bgi fayl joylashgan papkaga yo’l)
CLOSEGRAPH	Grafik holatni o’chirish
PUTPIXEL(X,Y,rang kodi)	Ekranning X,Y koordinatalarida rangli nuxta hosil qilish
GETPIXEL( X,Y)	Ekrangagi shu koordinatali nuqta rangini aniqlaydi
GETMAXX va GETMAXY	Ekranning maksimal X xamda Y koordinatalarini aniqlaydi
SETCOLOR ()	Chiziqlar rangini aniqlash
SETBKCOLOR ()	Fon rangini aniqlash
SETFILLSTYLE ( usul kodi, rang kodi)	Shakllarni ichini bo’yash (usul-0:12, rang – 0:15)
LINE(X1,Y1,X2,Y2)	X1, Y1 koordinatadan X2, Y2 koordinatasigacha to’g’ri chiziq chizish
CIRCLE (X,Y,R)	X,Y koordinatasida markazi bilan R radiusi aylana chizish
ELLIPSE (X,Y,BB,OB,XR,YR)	X,Y koordinatasida markazi bilan XR – x uqi buyicha XY – y uqi buyicha radiusli ellips yoki BB burchagidan OB burchagigacha yoyni chizish
RECTANGLE (X1,Y1,X2,Y2)	X1,Y1 koordinatadan X2,Y2 koordinatali to’rtburchak chizish
DRAWPOLY (BS,KM)	Siniq chiziq chizish
BAR (X1,Y1,X2,Y2)	Joriy rang va usulda X1,Y1 koordinatadan X2,Y2 koordinatali turtburchak chizish
BAR3D(X1,Y1,X2,Y2,A,B)	Joriy rang va usulda X1,Y1 koordinatadan X2,Y2 koordinatali A yon tomon uzunligi B-yuqori qirrasi bor yoqligi paralepiped chizish
FILLELLIPSE(X,Y,XR,YR)	Joriy rang va usulda X,Y koordinatasida markazi bilan XR – x uqi buyicha XY – y uqi buyicha radiusli ellips
FILLPOLY(BS,KM)	Joriy rang va usulda BS –burchaklar soni KM burchaklar uchlarini belgilovchi massivli ko’pburchak chizish

RANGLARNING KODLARI VA ULARGA MOS KONSTANTALAR NOMLARI

Rang	Kodi	Konstanta nomi	Rang	Kodi	Konstanta nomi
Qora	0	Black	To'q kulrang	8	DarkGray
Ko'k	1	Blue	Ha vo rang	9	LightBlue
Yashil	2	Green	Och. yashil	10	LightGreen
Billur	3	Cyan	Och. billur	11	LightCyan
Qizil	4	Red	Och qizil	12	LightRed
Siyohrang	5	Magenta	Och siyohrang	13	LightMagenta
Jigarrang	6	Brown	Sariq	14	Yellow
Och kulrang	7	LightGray	Oq	15	White

FAYLLAR BILAN ISHLASH OPERATORLAR

ASSIGN(F, yo’l)	F nomli o’zgaruvchini yo’l buyicha mavjud fayl bilan bog’lash
REWRITE (F)	Tashki xotirada fayl tozalab unga yozish uchun ochish
APPEND(F)	Tashki xotirada fayl davomiga yozish uchun ochish
RESET(F)	Tashki xotirada fayl o’qish uchun ochish
CLOSE(F)	Fayilni berketish
WRITE(F,ma’lumot) yoki WRITELN (F,ma’lumot)	Ma’lumotlarni faylga yozish
READ(F, o’zgaruvchilar ro’yxati) yoki READLN (F, o’zgaruvchilar ro’yxati)	F fayildan o’zgaruvchilarni o’qish
EOF(F)	Mantiqiy funksiya – fayl oxiriga ettimi yoki yoq ma’nosini anglatadi

HTML TEGLARI


… - web сахифа бошланиши ва охири.
<- - ... - -> - изох.
<head> … head> - web сахифа сарлафхаси бошланиши ва охири.
<title> … title> - web сахифа ойна сарлафхаси бошланиши ва охири.
<meta> - web сахифа мета (умумий) маълумотларини киритиш теги.
Meta - Тег параметрлари:

• 
  name=”ўзгаручи номи“
  
• 
  content=”ўзгарувчи киймати”.
  

<body> … body> - web сахифа танаси бошланиши ва охири.
Body - Тег параметрлари:

• 
  bgcolor = “ранг номи ёки коди”;
  
• 
  Text= “ранг номи ёки коди” - тасвирланаётган матн ранги;
  
• 
  Link= “ранг номи ёки коди” - Web сахифадаги матнли гипермурожат ранги;
  
• 
  Vlink= “ранг номи ёки коди”- фойдаланувчи томонидан олдин мурожат килинган гипермурожаат ранги;
  
• 
  Alink= “ранг номи ёки коди” - фойдаланувчи томонидан танланган гипермурожаат ранги;
  
• 
  Lang= “ранг номи ёки коди” – Web сахифа матни ёзилган тилни аниклаш.
  

№	Ранг	16 лик коди	Ёзма қиймати	№	Ранг	16 лик коди	Ёзма қиймати
1 2 3 4 5 6 7 8	Қора Кумуш ранг Серый Ок Тук қизил Кизил Тук қизил Оч қизил	#000000 #C0C0C0 #808080 #FFFFFF #800000 #FF0000 #800080 #FF00FF	Black Silver Gray White Marron Red Purple Fuchsin	9 10 11 12 13 14 15 16	Яшил Оч яшил Олхури ранги Сарик Тук кўк Кук	#008000 #00FF00 #808000 #FFFF00 #000080 #0000FF #008080 #00FFFF	Green Lime Olive Yellow Navy Blue Teal Aqua

WEB САХИФАДА ИЧИДА КУЛЛАНИЛАДИГАН ТЕГЛАР:

Блокли тип элементларини бирлаштириш учун <div> … div> тэглари кўлланилади. Inline элементлари эса <span> … span> тэглари оркали бирлаштирилади.

…
- тэглари оркали абзац боши ва охири кўрсатилади.
p - Тег параметрлари:

• 
  align = “left” ёки “right” ёки “center” ёки “justify”
  

…

- тэглари оркали, биринчи даражали сарлавха боши ва охири кўрсатилади.

…

- тэглари оркали, иккинчи даражали сарлавха боши ва охири кўрсатилади.
…

…

- тэглари оркали, олтинчи даражали сарлавха боши ва охири кўрсатилади.
<font> … font> - тэглари белгиланган жойдаги матн шрифтларини безаш усуллари.
font - Тег параметрлари:

• 
  size = улчам
  
• 
  color = “ранг ёки унинг коди”
  
• 
  face = “шрифт номи”
  

<b> … b> - тэглари оркали белгиланган жойдаги матнни калин шрифтда тасвирлайди.
<strong> … strong> - тэглари оркали жуда сезиларли калин харфлар холатида ажратиш
<i> … i> - тэглари оркали белгиланган жой матнини курсив шрифтда тасвирлайди.
<em> … em> - тэглари оркали матнни курсив шрифт куринишида ажратиш
<сite> … cite> - тэглари оркали цитата - курсив шрифт холатига ухшаш
<u> … u> - тэглари оркали белгиланган жой матнини тагига чизилган шрифтда тасвирлайди.
<strike> … strike> - тэглари оркали белгиланган жой матнини усти чизилган шрифтда тасвирлайди.
<s> … s> - тэглари оркали белгиланган жой матнини усти чизилган шрифтда тасвирлайди.
<del> … del> - тэглари оркали белгиланган жой матнини усти чизилган шрифтда тасвирлайди.
<small> … small> - тэглари оркали белгиланган жой матнини кичрайтирилган шрифтда тасвирлайди.
<big> … big> - тэглари оркали белгиланган жой матнини катталаштирилган шрифтда тасвирлайди.