Informatika fanidan

4. Avtorizatsiya - bu?
Foydalanuvchiga tizim tomonidan berilgan huquqlar majmuasidir.


5-Masala. ADSL modem ma’lumotlarni uzatish tezligi 128000 bit/sek ni tashkil etadi. Ushbu ulanish orqali matnli faylni uzatish 1 daqiqa davom etdi. Agar 16 bitli Unicode kodlashda berilganligi ma’lum bo‘lsa, uzatilayotgan matn necha belgidan iborat?


Yechish. Masalani yechishda Q=R*t formuladan foydalanamiz. Bunda Q-hajm, R-tezlik va t-vaqt birliklari.

R=128000 bit/sek.

t=1 daqiqa =60 sek.

Q=R*t=128000 bit/sek * 60 sek. = 7680000 bit.

Masala shartiga ko‘ra 16 bitli Unicode kodlashda berilganligini inobatga olib, natijani 16 ga bo‘lib olamiz.

Q_u=7680000 bit / 16 bit = 480000 bit.

Natija: Q_u=480000 bitga teng.


6-Masala. 1024x600 o‘lchamdagi grafik fayl qattiq diskdagi hajmi 120 Kb dan oshmaydi. Ushbu rasmni kodlash uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan ranglar maksimal miqdorini aniqlang?


Yechish. Masalani yechishda P≥m*n*i formuladan foydalanamiz. Bunda P-axborot hajmi, m va n - ekranning o‘lchamlari va i-rangni kodlash razriyadi.

P=120 Kb = 122880 bayt = 983040 bit

m=1024
n=600

983040 bit ≥ 1024*600*i

1,6 ≥ i
i=1
Ranglarning maksimal miqdori N=2ⁱ ya’ni N=2¹=2 teng.


Natija: Ranglar maksimal miqdori 2 ga teng.


7-Masala. Diskning 0,25 Mbayt qismida 262144 ta belgidan iborat axborot yozilgan. Bu ma’lumotlar nechta belgili alifboda ifodalangan.


Yechish. Masalani yechishda I=K*i formuladan foydalanamiz. Bunda I-axborot hajmi, K-belgilar soni va i-belgini kodlash razriyadi.

I=0,25 Mb = 256 Kb = 262144 bayt = 2097152 bit

K=262144 ta

i=I/K=2097152 bit / 262144 = 8 bit

Belgili alifboda ifodalanganligini miqdori N=2ⁱ ya’ni N=2⁸=256 teng.