Informatika 8-sinf UzB 2015. pmd

y
2
=
y
1
=
x=
y
1
=
y
2
=
0
0
5
0,5
1,5
4,5
1
3
4
1,5
4,5
3,5
2
6
3
2,5
7,5
2,5
3
9
2
3,5
10,5
1,5
4
12
1
4,5
13,5
0,5
5
15
0
y
2
=
y
1
=
Demak, kesishish nuqtasida 
x
 ning qiymati 1 dan katta va
2 dan kichik. Shu tariqa oraliqni va qadamlarni kichraytirib borib,
quyidagi natijaviy grafiklarga ega bo‘lamiz:
x=
y
1
=
y
2
=
1,2
3,6
3,8
1,21
3,63
3,79
1,22
3,66
3,78
1,3
1,23
3,69
3,77
1,24
3,72
3,76
1,26
3,78
3,74
1,27
3,81
3,73
1,28
3,84
3,72
1,29
3,87
3,71
3,9
3,7
1,25
3,75
3,75
4
3,9
3,8
3,7
3,5
3,4
1,2
1,21
1,22
1,23
1,24
1,25
1,26
1,27
1,28
1,29
1,3
3,6
To‘g‘ri chiziqlar grafiklari kesishish nuqtasi aniqroq ko‘rinishi
uchun quyidagicha tahrirlashni amalga oshirdik:

---

118
a) afsonani olib tashladik;
b)diagrammalarning standart turidan 
Nuqtali
 (Òî÷å÷íàÿ) turi
o‘rniga 
Grafik
 (Ãðàôèê) turini tanladik.
Javob
: (1,25; 3,75).
Izoh
. Grafik hosil qilishda OX toifalar o‘qida kerakli ko‘lamdagi
qiymatlar aks etishi uchun avval nuqtali grafik turi tanlanib,
tayyor grafikni tahrirlaganda oddiy grafik turini tanlash muhim.
2-misol
. N ta nosoz jo‘mrakdan o‘rta hisobda minutiga bir
tomchi (taxminan, 3 gramm) oqayotgan suv to‘xtatilsa, 1 yilda
tejalgan suv hajmini oylar kesimida ifodalovchi diagramma hosil
qiling. Jadvalga “
Suvni tejang
” nomli sarlavha, diagramma tayyor
bo‘lgach esa unga “
Suv – hayot manbayi
” deb nom kiriting va
E19-rasmdagi kabi formatlash va tahrirlashni bajaring.
Fizikadan suvning zichligi 
ρ
suv 
= 1000 kg/m
3
 va
ekanligini  bilamiz. Endi 3 gramm suv hajmini          formu-
ladan aniqlashimiz mumkin. Eslatib o‘tamiz, suvning 1 m
3
 hajmi
taxminan 1 tonnaga teng.
V = m
ρ
suv
V
m
ρ
suv
 
=
Suvning 1 minutda, 1 kecha-kunduzda va bir oyda isrof
bo‘layotgan hajmini Excelda formulalar yordamida hisoblash juda
oson (yuqoridagi rasmga qarang). Nosoz jo‘mraklar sonini 100 000
ta deb oldik (agar faqat Toshkent shahridagi xonadonlar va
tashkilotlardagi jo‘mraklarni hisobga olsak, bu unchalik katta
miqdor emas). Diagrammani faqat A6:A17 va E6:E17 bloklari
asosida hosil qilamiz.
Sutkasiga  0,000432       m
3