qatar 75 belgiden ibarat bolsa, kitaptaǵı informaciya kólemin esaplań.
Gb eken.
ligi kórinip tur.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
11,01 hám 1011,001.
i) 1011110011.
.
111100011.
44
d) 10010010001
2
→
?
8
;
e) 32104
8
→
?
2
;
f) 425011
8
→
?
2
;
g) 777700001
8
→
?
2
.
6. Tetrada kodlaw kestesinen paydalanıp, ótkeriwdi orınlań:
a) 10001001011001101
2
→
?
16
;
b) 101001001001110
2
→
?
16
;
d) 100000000000101
2
→
?
16
;
e) 5684000
16
→
?
2
;
f) 3DADA
16
→
?
2
g) ABCDE
16
→
?
2
.
7. Ótkeriwdi orınlań:
a) 101
7
→
?
12
;
b) 700
8
→
?
9
;
d) 242
16
→
?
9
;
e) 455
6
→
?
8
;
f) 123
11
→
?
8
;
g) 2240
5
→
?
16
.
8. Ótkeriwdi orınlań:
a) 55
6
→
?
2
;
b) 10110
3
→
?
8
;
d) 10011
2
→
?
16
;
e) AA
16
→
?
8
;
f) 1011
4
→
?
16
;
g) 7001
8
→
?
16
.
9. Maǵlıwmatlardı kodlaw usıllarınan biri hárbir belgi yama-
sa háripten soń bir hárip (ulıwma hár waqıtta hár túrli hárip
bolıwı múmkin) qoyıladı. Máselen, «INFORMATIKA» sózi
IANBFDOJRSMANTUILKBAX sıyaqlı ańlatılıwı múmkin.
a) tap usınday usılda kodlanǵan sózlerdi tabıń: TBAHBII-
YAPTSNRIS ALSMRIATNOGB;
b) qosımsha qoyılatuǵın háriplerdi birdey tańlap «MUSTAQILLIK»,
«EKOLOGIYA» sózleriniń hám «ÓZBEKISTAN — WATANÍM
MENI|» uranın kodlań.
10. Mektebińiz jaylasqan mánzil haqqındaǵı informaciyaniń kólemin
esaplań.
11. «Respublika ekonomikasın basqarıwda kompyuterlerdiń áhmiyeti
sheksiz» gápindegi informaciya kólemin tabıń.
12. Tómende berilgen informaciyalardıń kólemin bit hám kilo-
bayt-da kórsetiń:
a) 1957-jılı Ózbekistan Ilimler Akademiyasınıń Matematika in-
stitutı qasında Esaplaw orayı shólkemlestirildi;
b) 1963-jılı Esaplaw orayı Mexanika institutına ótkerildi;
d) Shaxsánem 1995-jıl 30-martta Tashkent qalasında tuwıldı.
13. Maǵlıwmatta baytlarda ańlatılǵan belgiler sanın tabıń:
1101001100011100110100110001110001010111.
14. 1 den 16 ǵa shekem bolǵan natural sanlardı kodlaw ushın ne-
she bit kerek boladı?
15. 1 Gbt informaciya 64 Kbt/sek tezlikte qansha waqıtta jiberiledi?
16. 1024 Mbt informaciya 512 sekundta jiberilgen bolsa, informa-ci-
ya jiberiw tezligin anıqlań.
17. Bir kitapta 750 bet bolıp, hárbir bet 32 qatardan hám hárbir
qatar 72 belgiden ibarat. Kitaptaǵı informaciyanı 24 Kbt/sek te-
zlik penen jiberilgende sarplanatuǵın waqıttı tabıń.
I bap. Informaciya
45
11-sabaq. XABAR TEXNOLOGIYALARÍ
«Texnologiya» sózi (grekshe) «
techne» — kórkem óner, sheberlik,
óner hám «logos» — pán sózlerinen ibarat bolıp, ol anıq maqsetke
erisiw ushın zárúr qurallar, usıl hám sharayatlardan paydalanǵan
halda belgili ámellerdıń izbe-iz orınlanıwına aytıladı.
Xabar texnologiyaları
Qálegen procesti tolıq úyreniwde, bul haqqında toplanǵan maǵlıw-
matlardıń kólemi, maǵlıwmatlardıń óz ara baylanısıw dárejesi sonday
quramalı, sebebi ámelde olardı belgili bir qural járdemisiz tolıq qayta
islew múmkin emes.
Pán hám texnikanıń rawajlanıwı informaciyalardı toplaw, qayta
islew hám jetkerip beriw sıyaqlı proceslerdi nátiyjeli ámelge asırıw
múm kinligin kórsetti. Bunda tiykarǵı orındı texnikalıq qurallar —
kompyuter hám basqa túrdegi qurallar iyeleydi.
Olar járdeminde jumıstı shólkemlestiriw arqalı informaciyalardıń
almasıwın tezletiwden tısqarı, kerekli informaciyalardı izlew, qayta
islew hám onnan paydalanıwdı ańsatlastırıw hám informaciyanıń
joqarıda kórsetip ótilgen barlıq ózgesheliklerin saqlawǵa erisiledi.
Adamzat tárepinen informaciyalardı izlew, toplaw, saqlaw,
qayta islew hám onnan paydalanıw usılları hám quralları
Do'stlaringiz bilan baham: