Informatika 2017 qqalpoq indd

Informaciya  kólemi  hám  jetkerip  beriw  tezligi

Informaciya  da  basqa  kóp  ǵana  túsinikler  (máselen:  waqıt,  jumıs, 

temperatura,  aralıq  hám  t.b.)  menen  ólshenedi.  Lekin  onıń  ólshem 

birligi  matematika  yamasa  fizika  kursındaǵı  ólshem  birliklerinen 

ózgeshe  boladı. 

Informaciyadaǵı  belgiler  ekilik  cifrları  tiykarında  kodlanǵanlıǵı 

sebepli  kodtıń  bir  razryadı  (tańbası)  ushın  bit  ataması  qollanıladı. 

Bul  atama  «ekilik  cifrları»  atamasınıń  inglis  tilindegi  «binary  digit» 

ańlatpasındaǵı  háripler  tiykarında  payda  bolǵan.  Máselen,  011  de  3 

bit,  01  de  2  bit,  01000010  da  8  bit  bar  dep  esaplanadı.  Eger  hárbir 

ekilik  cifrı  kompyuter  ushın  informaciya  beriwshi  signal  ekenligin 

itibarǵa  alsaq,  ol  jaǵdayda  0  yaki  1  cifrı  1  bit  informaciyanı  tasıwshı 

ekenligin  anıqlaymız.  Bunday  jaǵdayda  hárbir  ekilik  cifrları  bir  qıylı 

informaciya  muǵdarına  iye,  yaǵnıy  birdey  muǵdardaǵı  informaciya 

tasıwshı  dep  esaplaymız.  Informaciyanı  ólshewde  bunday  qatnas  álip-