Informati va informatikaga iod fanlar jadal su’ratlar bilan rivojlanib bormoqda

6-Mavzu: Prosessorni tanlash va o’rnatish usullari

Reja:

1. 
   Protsessor haqida ma’lumot.
   
2. 
   Zamonaviy kompyuterlar uchun protsessorlar.
   
3. 
   Mikrosxemalar to‘plami.
   
4. 
   BIOS kiritish/chiqarish baza tizimi.
   

Tayanch so’z va iboralar: Intel Pentium, mikroprotsessor, AMD Athlon, Intel Celeron, Mikrosxemalar BIOS
Misol uchun 6.1-rasmda turli firmalar chiqarayotgan prosessorlarning bir necha tipi keltirilgan.

6.1-rasm. a) Intel Pentium 4; b) AMD K7 Athlon; v) VIA-13; g) Crusol d) Motorole Power PC 603 protsessorlari.

Garchi hamma protsessorlar matematik va mantiqiy hisoblarni bajarishga mo‘ljallangan bo‘lsada, ularning ichki arxitekturasi sezilarli darajada farq qiladi. Shunga muvofiq, turli tipdagi protsessorlar asosida yig‘ilgan kompyuterlar uchun dasturiy ta’minot ham farqlanadi. Lekin Intel korporatsiyasi shaxsiy kompyuterlar uchun protsessorlarni ishlab chiqishda yetakchi o‘rinni egallagani sababli, boshqa ishlab chiqaruvchilar o‘z protsessorlarini Intel korporatsiyasining ommalashgan protsessorlari bilan mos keladigan qilib ishlab chiqishga intiladi. Iintel korporatsiyasining protsessorlari va boshqa firmalar tomonidan ishlab chiqarilayotgan, ularning (x 86 oilasi nomi bilan ataluvchi) analoglari (o‘xshashlari) foydalanilgan kompyuterlar mos keluvchi IBM PC kompyuterlari degan umumlashtiruvchi nom oldi. Bu nom Intel 8086 protsessor asosida yig‘ilgan birinchi IBM PC shaxsiy kompyuteridan boshlangan. Mos keluvchanlik esa pastdan yuqorigacha mos bo‘lishi kerak bo‘lgan dasturiy ta’minotga taalluqlidir, masalan, eng eski bo‘lgan kompyuter uchun mo‘ljallangan dastur eng zamonaviysi uchun ham ishlashi, qo‘llanila olinishi kerak. Buning teskarisini isbotlashga urinish xatodir. Intel protsessorlari bazasidagi kompyuterlarga butunlay mos kelmaslikning misoli Apple firmasining Motorola korporatsiyasini protsessorlari (3.17,d-rasm) ishlatgan kompyuterlardir.