Informati va informatikaga iod fanlar jadal su’ratlar bilan rivojlanib bormoqda

54- Mavzu: Rangli va rasmli printerlarni almashtirish

Reja

1.Printerlar haqida tushuncha

2. Printerlarning asosiy tavsiflari

3. Printer turlari.

Tayanch so’z va iboralar: printerlar, matrisali, lazerli, purkagichli, Draft

Kompyuterning bitta vazifasi-xujjatni pechatlangan ko‘inishini ham boshqacha qilib aytganda qattiq nusxasini yaratishdir.Shuning uchun printer kompyuterni zarur bo‘lgan jihozdan biri hisoblanadi. Bundan har bir kompyuterga bittadan printer bo‘lishi kerak degan xulosa kelib chiqmaydi.

Hozirgi kunda bozorlarda printerlarning turli hillari mavjud.Ularni bosmaga chiqarish texnologiyasining asoslari, printer turlari va ularning funksiyasi imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Bugungi kunda bosmaga chiqarishning uchta asosiy texnologiyasi mavjud. Har joyda lokal tarmoqlari joylashgani uchun printerlar bir nechta foydalanuvchini ta’minlash mumkin.

• 
  Lazerli. Lazerli printer quyidagicha ishlaydi:lazer nuri yordamida fotosezuvchi baraban betni elektrostatik tasvir yaratiladi. Barabanga joylashgan mahsus bo‘yalgan kukun ”toner” deyiladi.Bu “toner” betlarda mavjud tasvir yoki harflarga yopishadi. Baraban aylanib qog‘oz varag‘iga yopishib tonerni o‘tkazadi. Toner qog‘ozga mahkamlangandan keyin tayyor tasvir hosil bo‘ladi. Bunday tehnologiya nusxa ko‘chirish apparatlarida ishlatiladi. Okidata va Lexmark kompaniyalari chiqaradigan yorug‘diod printerlar ham huddi shu tarzda ishlaydi. Faqat lazer o‘rniga ularda yoritishdiodlaridan massiv ishlatiladi.
  

Siyoh-oqimli. Oqimli printerlarda siyohni yonlangan tomchilari sopl orqali qog‘ozga tarqaladi.Tarqatilish faqat tasvir yoki qaror shakllanishi kerak bo‘lgan joyda sodir bo‘ladi.

Nuqta matritsasi. Matritsali printerlarda bo‘yaladigan tasma orqali qog‘ozga uriladigan yumaloq ignalar guruhi ishlatiladi. Bu ignalar to‘g‘ri to‘rtburchakli setkaga yig‘ilgan. Buni matritsa deymiz. Ma’lum ignalari matritsaga bosilganda turli belgi yoki tasvirlar shakllanadi.

Bosishni eng zo‘r sifatli lazerli so‘ng oqimli, so‘ng esa matritsalilar ta’minlaydi. Lazerli printerlar narxi tushayapti, shuning uchun ular foydalanuvchilarning ko‘ngliga ularni arzon bo‘lib qolgan. Oxirgi paytda oqimli va matritsali printerlar asosan maxsuslashtirilgan bo‘lmoqda: oqimlilar rangli bosish uchun asosiy jihozga, matritsalilar esa asosan tez va arzon bosish uchun (masalan bank yoki magazinlarda cheklarni bosish uchun) ishlatishga aylanaypti.

“Kengaytma”

Kengaytma (resolution) – termini pechatlangan namunani sifati va kontrastini ta’riflash uchun ishlatiladi. Bosishni barcha ko‘rib chiqilayotgan tehnologiyalarida qog‘ozda nuqtalar bo‘lishi puli bilan yaratiladi.

Printer kengaytmasi, demak bosishni sifati ham shu nuqtalarni hajmiga va bosishni soniga bog‘liq. Betlarni ko‘rganda matritsali printerday kichik kengaytmali bosilgan betlarga bir qarashda ko‘rsa bo‘ladi. Bu nuqtalarni katta bo‘lgani va bir hilda bo‘lgani uchun shunday bo‘ladi. Lazerli printerday bosilgan betlarda belgilar bir – biriga zich ko‘rinishda bo‘lib nuqtalar mayda joylashgan. Printerni kengaytmasi odatda dyuymdagi nuqtalarda (dofs per inch – dpi) o‘lchanadi; boshqacha qilib aytganda bir dyuym uzunlikdagi chiziqda printer shuncha alohida nuqtalar miqdorini bosish mumkin. Ko‘pgina printerlarda kengaytma ikki yo‘nalishda – vertikal va gorizontala aniqlanadi. Shunday qilib, bir kvadrat dyuymda 300 – dpi kengaytma deganda 300*300 nuqtalar tushuniladi. 300 dpili kengaytmali printer qog‘ozda bir kvadrat dyuymda to‘qson ming nuqtalarni bosish mumkin. Shunday printerlar ham borki ikki yo‘nalishdagi razresheniyasi farq qiladi (masalan, 600*1200 dpi). Bunday printerning bir dyuym kvadratida 720 ming nuqtalarni bosish mumkin.