Industrial iqtisodiyot

 

---

1.4. Kursning to’zilishi va uning iqtisodiy fanlar tizimida tutgan o'rni hamda 
boshqa o'quv fanlari bilan bog'likligi. 
 
Har qanday fan kabi «Real sektor iqtisodiyot” fani ham eng avvalo, o’z 
yo’nalishi bo’yicha ilmiy qarash va nazariyalarga tayanadi. Uning asosiy vazifasi 
sanoat sohasiga taalluqli iqtisodiy bilim va ilm hamda muayyan ko’nikma bilan 
qurollantirishdan iboratdir. 
Bu fan, birinchidan, iqtisodiyotning sanoat sohasidagi sir- asrorlarini bilib 
olishga; ikkinchidan, bu tarmoq iqtisodiyotida qo’llaniladigan barcha iqtisodiy 
tushunchalarni tavsiflashga, ular real iqtisodiy voqelikning ilmiy in’ikosi, ifoda 
etilishi ekanligini anglashga ko’maklashadi; uchinchidan, ishlab chiqarish san’atini 
egallash bo’yicha bilim va ko’nikma beradi. Demaq «Real sektor iqtisodiyot” fani 
faqat nazariy tomondangina emas, balki amaliy jihatdan ham bilim berish vazifasini 
bajaradi. Bu fanni puxta egallagan har bir iqtisodchi mavjud iqtisodiy 
ko’rsatkichlarning mohiyati va ahamiyatini yaxshi tushunadigan, ularni to’g’ri 
hisoblash va aniqlashni biladigan, ular dinamikasidan tegishli xulosalar chiqara 
oladigan bo’ladi. 
Har qanday bilim ham, hatto, jamiyat hayotining chuqur negizlariga kirib 
boruvchi ilm ham muayyan harakat uchun qo’llanma bo’lganligi, jamiyatni tubdan 
o’zgartirishning amaliy maqsadlariga xizmat qilganligi uchun qimmatlidir. SHu 
sababli «Real sektor iqtisodiyot” ham fundamental fanlar qatoridan o’rin olib, 
iqtisodiy taraqqiyotning muhim qonun-qoidalaridan sanoat sohasida foydalanish 
yo’llarini ko’rsatib berayotganligi tufayli ahamiyatli hisoblanadi. 
«Real sektor iqtisodiyot” fanining muhim vazifalaridan biri - bu metodologik 
vazifadir. «Real sektor iqtisodiyot” iqtisodiy fanlar majmuida alohida o’rin 
egallaydi, chunki barcha iqtisodiy-metodologik masalalarning ilmiy va amaliy 
talqini, eng avvalo, sanoat sohasida amalga oshiriladi.
«Real sektor iqtisodiyot” fanining vazifalari respublika ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyotining ob’ektiv sharoitlari, davlat iqtisodiy siyosatining asosiy 
yo’nalishlari va unga binoan amalga oshirilayotgan islohotlarning mohiyati, 
ahamiyati va mazmuni bilan belgilanadi. Ulardan eng muhimlari quyidagilardan 
iborat: 
- mustaqil va qudratli davlat iqtisodiy siyosatining mohiyati va maqsadini 
tushungan holda sanoat ishlab chiqarishi hamda uning bo’g’inlarida bu siyosatni 
amalga oshirishning yo’l-yo’riqlarini to’la anglash; 
- sanoat ishlab chiqarishining holati va rivojlanish xususiyatlarini o’rganish, 
tahlil etish va uning istiqbolini belgilash haqida fikrlash; 
- sanoat ishlab chiqarishini tashkil etish, boshqarish, samaradorligini 
oshirishning ilmiy va amaliy asoslarini aniqlash bo’yicha bilim va ko’nikma berish; 
- sanoat resurslari
, 
ishlab
 
chiqarish fondlari va quvvatlaridan bekamu ko’st, 
oqilona foydalanish; 
- fan-texnika taraqqiyoti va innovatsiyaning iqtisodiy ahamiyati va mohiyatini 
anglash, sanoat mahsulotlarining sifati va raqobatbardoshligini ta’minlash, ishlab 

---

chiqarishning foydalilik darajasini oshira borish san’atini egallashga ko’maklashuvi 
bo’yicha bilim va ko’nikma berish; 
- sanoat sohasidagi tashqi iqtisodiy faoliyatning mohiyati, ahamiyati va 
mazmunini hamda bu boradagi o’zaro hamkorlik va iqtisodiy integratsiyaning rolini 
tushuntirib berishdan ham iborat. 
Ushbu fanning yana bir eng muhim vazifasi - bu sanoat mahsulotlarini ishlab 
chiqarish uchun sarflanayotgan xarajatlar tizimi, mahsulot tannarxi, narhlarning 
shakllanishi, foyda va rentabelliq moliyalash va kreditlash masalalari bo’iicha bilim, 
ilm va ko’nikmalar berishdan iborat.