Industrial iqtisodiyot

 

---

4.4.
Boshqaruvning zamonaviy to’zilishi. Boshqarishni takomillashtirishning 
zamonaviy asosiy yo'nalishlari. 
 
 
Sanoat ishlab chiqarishiga oqilona rahbarlik qilish mamlakat xalq xo’jaligining 
yanada taraqqiy etishiga va mustahkamlanishiga har doim katta ta’sir ko’rsatib keldi 
va kelgusida ham yetarli ta’sir ko’rsatadi. 
SHuning uchun ham sanoatni boshqarish masalalari doimo Respublika 
Prezidenti, Oliy Majlis va Vazirlar Mahkamasining diqqat e’tiborida bo’ladi. 
Natijada, sanoatni boshqarish tizimi milliy iqtisodiyot va sanoat oldida turgan 
vazifalarga bog’liq ravishda muttasil o’zgarib turadi. 
Mustaqillikka erishilgandan so’ng boshqaruv tizimida juda katta o’zgarishlar 
sodir bo’ldi. Iqtisodiyotga rahbarlikning ilmiy asoslari, ishlab chiqarishni 
boshqarishning tamoyillari va usullari ishlab chiqildi, boshqaruvning yani 
to’zilmalari, funktsiyalari, huquqlari va burchlari aniqlandi. Lekin, hali xo’jalikka 
rahbarlik qilish, ishlab chiqarishni boshqarishni yanada yaxshilash borasida o’z 
yechimini kutayotgan muammolar kam emas. SHuning uchun kelgusida sanoat 
ishlab chiqarishiga rahbarlik qilishni takomillashtirishning asosiy yo’nalishlarini 
aniqlash alohida ahamiyat kasb etadi. 
Bularning eng muhimlari quyidagilardan iborat: 
1. Bozor iqtisodiyoti qoidalari va demokratik tamoyillarga asoslangan 
boshqaruv tizimini yanada takomillashtirish ; 
2. Boshqaruvni amalga oshirish jarayonida iqtisodiyotni mafkuradan to’la xoli 
qilish, iqtisodning siyosatdan ustuvorligini to’la ta’minlash; 
3. Xo’jalikka rahbarlik qilishda davlatning bosh islohotchi bo’lishiga to’la-tekis 
erishish. Bozor munosabatlariga o’tish chuqurlasha borgan sari davlatning 
boshqaruv tizimidagi mavqe’ini nodavlat tashkilotlari va o’z-o’zini boshqarish 
tizimlariga o’tkaza borish; 
4. Boshqaruv jarayonlarining mustahkam huquqiy asoslarga qurilishini 
ta’minlash. Qonunlarning barcha boshqaruv sub’ektlari va ob’ektlari tomonidan 
og’ishmay bajarilishiga erishish; 
5. Bozor islohotlari bosqichma-bosqich va izchil ravishda amalga oshirilishini 
inobatga olgan holda boshqaruv tizimini ham bosqichma-bosqich takomillashtirib 
borishni ta’minlash. 
Markazdan turib rahbarlik qilishda asosiy e’tibor quyidagilarga qaratilishi 
kerak: 

---

- inson omilini maksimal darajada faollashtirish, jamiyatning intellektual 
salohiyatini yuqori darajaga ko’tarish, samarali va sifatli mehnat qilish uchun sharoit 
va unga undovchi motivlarni yaratish;
- aholining ish bilan samarali va oqilona band bo’lishini ta’minlash va ijtimoiy 
adolat tamoyilini izchil amalga oshirish asosida mamlakat aholisining turmush 
darajasini yanada yuksaltirish; 
- eng yangi, avvalo ilm-fan va innovatsiyalar asosida taraqqiy etadigan 
tarmoqlar va ishlab chiqarishlarni jadallik bilan rivojlantirish; 
- mamlakat ishlab chiqarish apparatini texnika va texnologiya jihatidan doimo 
yangilab turish, undan oqilona foydalanishni to’la ta’minlaydigan struktura va 
investitsiya siyosatini yuritish;