Individual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi



Download 0,8 Mb.
bet1/3
Sana18.07.2022
Hajmi0,8 Mb.
#822435
  1   2   3
Bog'liq
MUSTAQIL ISH. Individual rivojlanish


Individual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi.
Reja:
• Individual rivojlaninsh haqida umumiy
• Immun reaksiyalari turlar
• Induvidual rivojlanish davomida immun reaksiyalarning shakllanishi
Individual rivojlanish yoki entogenez triklikning eng muhum xsusiyatlaridan biridir.ontogenez tushunchasi 1866-yilga E. Gekkel tomonidan fanga kritilgan bir hujayralilarda ontogenez ularning hosil bo’lishidan boshlanib bo’linishi yoki o’limi bilan tugallanadi. Ko’p hujayralilarda ontogenez zigotya hosil bo’lishidan boshlanib o’lim bilan tugallanadi.
Individual rivojlanish yoki entogenez triklikning eng muhum xsusiyatlaridan biridir.ontogenez tushunchasi 1866-yilga E. Gekkel tomonidan fanga kritilgan bir hujayralilarda ontogenez ularning hosil bo’lishidan boshlanib bo’linishi yoki o’limi bilan tugallanadi. Ko’p hujayralilarda ontogenez zigotya hosil bo’lishidan boshlanib o’lim bilan tugallanadi.
Ontogenezning uchta tipi mavjud:
1. Lichinkali.
2.lichinkasiz.
3. Ona qornida rivojlanish.
Lichinkali ontogenez. Tuxum hujayrada oziq modda kam bo’lgan organizmlarda kuzatiladi. Ularning lichikkasi yetuk shaklidan o’z tuzulishi bilan farq qiladi.
Lichinkasiz ontogenez.Tuxumda oziq moddalar ko’p bo’lgan organizmlara kuzatiladi, yosh organizmlar O’z tuzulishiga ko’ra yetuk organizmlarga ancha o’xshaydi. Ona qornioda rivojlanish odam va yuqori sutemizuvchilarda kuzatiladi.
Ontogenezning ikkita asosiy davri mavjud.
1. Embiriona davr
2. Post embriona davr.
Post embrional rivojlanish tuxum qoyib ko’payiuvchilarda xomilaning tuxum qobiqlaridan chiqishidan , Ona qornida rivojlanuvchi organizmlarda esa tug’ulishidan boshlanib, uning o’limigacha davom etadi. Bu davrda organizm tashqi muhit bilan bevosita aloqada bo’ladi, o’sadi, hujayralar, to’qimalar, azolar iqtisoshlashadi,umri tugagan yoki jarohatlangan to’qimalar qayta tiklanadi va organizmning qarishi asta sekin kuzatiladi.
Post embrionalar rivojlanishining ikki turi malum
1. Bilvosta (no to’g’ri) rivojlanish.
2. Bevosita (tog’ri) rivojlanish.
Organizm indivitual rivojlanishiga tashqi muhit omillarining tasiri kattadir. Tashqi muhit omillarinig tasiri homila davrida ham, undan keyingi davrda ham kuzatiladi.
Odam homilasining rivojlanishiga zara ko’rsatuvchi omillarga alkogol, tamaki tarkibidagi nikotin, Giyohvant moddalari kiradi. Bu moddalar insonning faqat sog’ligiga zara yetkazibgina qolmasdan balki Jinsiy hujayralarning xromosomalari, genlarida mutatsiyalarida sabab bo’lishi ham mumkin. Bunday o’zgargan
Mitoz sikli deb hujayraning bo’linishga tayyorgarlik davri hamda mitoz bosqichlarini davom etishiga aytiladi
Metafaza — xromosomalarning spirallanishi davom etadi. Xromosomalar ekvator tekisligi tomon harakatlana boshlaydi.
Ontogenezning davrlari
Amfibiyalarning lichinkalik bosqichi — itbaliqdir O’pka va ikkita qon aylanish doirasi rivojlanadi. Itbaliq bir qator belgilari (yon chiziq, yurak tuzilishi, qon aylanish sistemasi, jabra yoriqlari) bilan baliqlarga o’xshab ketadi.
Immunologiya
Immunologiya (immunitet va logiya) — tibbiy-biologik fan. Organizmning genetik jihatdan unga yot boʻlgan belgilar (antigenlik xususiyati) ga ega tirik tanalar va moddalar taʼsiriga nisbatan oʻziga xos antigenlik birligini saqlashga qaratilgan reaksiyalari. Immunitetning umumbiologik asoslarini, uning vujudga kelishi va evolyusiyasini, toʻqimalar antigenlarining nasldannaslga oʻtishini, antitelolar va antigenlarning kimyoviy tuzilishi hamda xossalarini, ularning oʻzaro taʼsiri qonuniyatlarini, immunologik kasalliklarning oldini olish va davolash usullarini oʻrganadi.
Hujayra va molekula doirasida antitelolar hosil boʻlish mexanizmini, antigenlarning patogenetik rolini, immun sistemaning filogenezi va ontogenezini oʻrganish Immunologiyaning nazariy yoʻnalishlaridir.
Immunitet
Infeksiyalar bilan kurashda, hal qiluvchi rolni organizmda ishlab chiqiladigan spetsifik omillar o'vnaydi. Ular qavsi infeksiyaga qarshi ishlab chiqilgan bo'lsa. o'sha kasallikka yoki infeksiyaga organizmni spetsifik chaiinmasligini ta'minlaydi. Himoyaning bu shakli immunitet deb ataladi.
Tug‘ma va orttirilgan immunitetlar.
Odamlarda ular infeksion kasalliklar bilan og'riganidan keyin immunitetlar hosil boiishi mumkin. bu esa orttirilgan immunitet hisoblanadi. Odam sog’ayganidan keyin uning qonida u og'rigan kasallik qo'zg'atuvchisiga qarshi boigan himoyaviy moddalar qoladi. Agarda ushbu kasallikni qo'zg'atuvchilari qonga tushsa.
Organizmning irsiy yo'l bilan yoki kasallanishi tufayli orttirilgan u yoki bu kasallik bilan kasallanmasligi tabiiy immunitet deb ataladi. tabiiy immunitet mustahkam boiib. uzoq yillar davomida saqlanib qoladi.
Immun reaksiyalari
Antitana va antigenlar. Immun reaksiya jarayon bu organizmning unga kirgan begona agent antigenlar tomonidan berilgan m aium turdagi qo‘zg'alishlarga bergan j avobidir.
O 'z tanasining oqsili ham ayrim hollarda begona bo'lishi mumkin. Bunday holatlar infeksion kasalliklar, zaharlanishlar yoki boshqa organizmga ko'rsatilayotgan ta'sirlar natijasida jarohatlanganda organdagi u yoki bu tuzilishga va xususiyatga ega bo'lgan oqsilli birikmalarda o'zgarishlar yuz beradi
Antitana va antitoksinlar immun reaksiyalarda asosiy rol o’ynaydi
Antitana va antitoksinlar immun reaksiyalarda asosiy rol o’ynaydi
Bunday antigenlar tashqaridan olib kelib kiritilmaganligi sababli ularni autoantigenlar, hosil bo‘ladigan antitanalarni esa autiantigenlar deb atash qabul qilindi. Autoantitanalarni hosil bo'lishi turli qon kasalliklari. kuyish, revmatizm holatlarida kuzatilgan
Barcha oqsillar antigenlik xususiyatiga ega, xuddi shunday xususiyatga ayrim polisaxaridlar va aralash tabiatli moddalar ham egadir. Antigen bo'lib tirik tanachalar (masalan. kasallik chaqiruvchi bakteriyalar) va ayrim erigan holda bo'lgan kimyoviy moddalar ham hisoblanishi mumkin. Yuz mingdan ortiq antigenlarni sanash mumkin.
Hozir antitanalarning kimyoviy tarkibi yaxshi ma'lum. Ularning hammasi maxsus oqsillar - gammaglobulinlar bo'lib hisoblanadi. Antitanalar limfa tugunlari, taloq. qizil ilik va boshqa a'zolarning hujayralarida ishlab chiqariladi. U yerdan ular qonga tushib organizm bo'ylab aylanadi.
Individual rivojlanish jarayonida immun reaksiyalarning shakllanishi
Embrional rivojlanish davrida homilaning organizmida antitanalar ishlab chiqilmaydi. Tug'ilgandan keyingi dastlabki 3 oy mobaynida chaqaloqlarning organizmi devarli to'lig'icha infeksion kasalliklar bilan kasallanmaydi.
Kasalga chalinmaslikni bu holatiwww.ziyouz.com kutubxonasi ni homilaning ona organizmidan olgan immun tanalari mavjudligi bilan tushuntirish mumkin. Kasalga chalinmaslikning yana emadigan bolalarni ona sutidan olgan antitanalar bilan ham tushuntirish mumkin. Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi
Gamma-globulin antitanalarni tashuvchi ona organizmidan homilaga plasenta orqali berilsa. tug'iiganidan keyin dastlabki 3-5 kunlik sut (og'iz suti) tarkibida beriladi. Bundan tashqari, yangi tug'ilgan bolalarning turli kasalliklar bilan og’rimasligi, ular organizmining, ayniqsa, uning asab tizimini to'lig'icha yetilmaganligi bilan bog'liq. Bu yoshda bolalarning qizil iligida va limfa tugunlarida antitanalar ishiab chiqaruvchi hujayralar yo'q va gamma-globulinlar sintezlanmaydi. Katta yoshdagi bolalarga nisbatan kichik yoshdagi bolalarda spetsifik bo'lmagan himoya omillari aniq namoyon bo'ladi
Organizm 10 yoshga yetganida uning immun xususiyati yaxshi namoyon bo'ladi. kevingi davrlarda ular nisbatan doimiy darajada turadi va 40 yoshdan keyin pasaya boshlaydi. Organizmning immunli reaksiyalarini shakllanishida profilaktik emlashlar muhim rol o'ynavdi. Asosiy emlashlarning va ularning takrorlanishini kalendar jadvali (revaksinatsiya) quyidagicha ko'rinishga ega.
Organizmlarning individual rivojlanish - ularning mavjudligi butun muddati davomida o'sish va o'zgarish hujayralari sabab biologik jarayonlar majmui. Umuman ilmiy nomini qabul - ontogenezi. Uning asosiy vazifasi, nazorat qilish asosiy bosqichlari va har bir davr xususiyatlarini, naqsh aniqlashni, shuningdek, o'zgarishlar tahlil qilish va bu o'zgarishlarni olib kelishi mumkin omillar aniqlash aniqlash hisoblanadi.

Tananing Individual rivojlanish inson balki barcha tirik mavjudotlar va o'simliklar nafaqat. Rivojlantirishning asosiy bosqichlari quyidagilar:

  • Predzarodyshevoe ishlanmasi (pusht liniyasi).

  • Rivojlanish prenatal davri (embrion to'g'ri, embriyojenez rivojlantirish).

  • Postnatal (tug'ilish rivojlantirish keyin: o'sishi, vazn daromad, regeneratsiya, farqlash).

  • Gerontologiya vaqt (qarish).

  • Tana o'lim (o'lim ontogenez alohida bosqichi sifatida xavfsiz holatga emas, lekin oxirida har qanday individual rivojlanishi uni edi).





Download 0,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish