Индекслар

ИҚТИСОДИЙ ИНДЕКСЛАР

• Режа:
• 1. Иқтисодий индексларнинг моҳияти, вазифалари ва турлари.
• 2. Индивидуал, агрегат ва ўртача индекслар.
• 3. Ўзгарувчан ва ўзгармас таркибли, тузилмавий, индекслар.
• 4. Базисли ва занжирсимон индекслар.
• 5. Ҳудудий индекслар ва уларнинг қўлланилиши.
• 6. Иқтисодий таҳлилларда индекслардан фойдаланиш.

1. ИҚТИСОДИЙ ИНДЕКСЛАРНИНГ МОҲИЯТИ, ВАЗИФАЛАРИ ВА ТУРЛАРИ

• Индекс сўзи лотинча «index» атамасидан олинган бўлиб белги, кўрсаткич деган маъноларни билдиради.
• Индекслар ёрдамида умумўлчовга эга бўлмаган турли хилдаги масалалар ечилади:
• мураккаб тўпламларнинг икки ва ундан ортиқ даврлар ичида ўртача ўзгариши аниқланади;
• мураккаб тўпламлар бўйича шартнома ва давлат буюртмаларининг ўртача бажарилиш даражаси ҳисобланади;
• мураккаб тўпламларнинг турли объект ёки ҳудудлар миқёсидаги ўзаро нисбатлари аниқланади;
• мураккаб тўпламлар ўртасидаги боғланиш кучи, уларга таъсир этувчи омилларнинг роли аниқланади.

1. ИҚТИСОДИЙ ИНДЕКСЛАРНИНГ МОҲИЯТИ, ВАЗИФАЛАРИ ВА ТУРЛАРИ

• Индексларни тузишда қўлланиладиган шартли белгилар

Кўрсаткичлар	Белгилар	Даврлар
		базис	жорий
Маҳсулот ҳажми	q	q0	q1
2. Маҳсулот баҳоси	p	p0	p1
3. Маҳсулот таннархи	c	с0	с1
4. Маҳсулот ишлаб чиқариш учун сарфланган жами меҳнат, рўйхатдаги ишчиларнинг ўртача сони, киши-куни, киши-соат	Т	Т0	Т1
5. Маҳсулот бирлигини ишлаб чиқариш учун сарф этилган вақт, киши-куни киши-соат	t	t0	t1