Ilmiy tadqiqot metadologiyasi

Xabitus tushunchasining tahlili. Sotsiologiyaga Burde kiritgan xabitus (habitus) tushunchasi alohida diqqatga sazovor. «Yaratuvchi sxemalaming o‘zIashtirilgan tizimi sanalgan gabitus uni yaratishning alohida sharoitlariga xos bo'lgan doiradagi har qanday fikrlar, sezgilar va harakatlar bilan erkin ish ko‘rish imkoniyatini beradi, deb yozadi Burde o‘zining «Amaliy mazmun» kitobida. - Gabitusni yaratgan struktura amaliyotni boshqaradi, lekin bu jarayon mexanik-deterministik yo‘l bilan emas, balki awalboshdanoq uning topqirligi bilan belgilangan majburlash va cheklashlar orqali amalga oshiriladi»¹.

Shunday qilib, xabitus - bu amaliyotni boshqaruvchi alohida stixiya. Mazkur stixiya o‘z turi va xiliga xos bo'lgan belgilar orqali tavsiflanishi mumkin emas. Uni genetik yoki ostensiv jihatdan tavsiflashning ham iloji yo ‘q. Xabitus ratsionallikning bir vaqtda amal qiluvchi, muttasil ravishda birikuvchi va parchalanuvchi tiplari to'plamini o'zida ifodalaydi. Nazariya mulohaza yuritish usullaridan birini tozalashga, uni aqliy xulosalar zanjiriga aylantirishga va oxir- oqibat bilimning chiziqli tizimini olishga harakat qiladi. Bu haqiqiy borliq sifatidagi abadiy, о ‘zgarmas va barkamol borliq g'oyasiga muvofiq keladi. Bu yerda soddalik - murakkablikni oichash va baholash uchun tayanch nuqtasi va mezondir. Bunda o‘lchash va baholash murakkablikni soddalikka nisbatan reduksiyalash yo‘li bilan amalga oshiriladi. Tahlilning odatdagi strategiyasi shuni nazarda tutadi. Jamiyat kommunikativ nazariyasi teskari harakat - soddalikda murakkablikning abstraksiyasinigina ko‘rishni amalga oshiradi. Bu erda murakkablik har qanday soddalikni tushunish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.