Ilmiy tadqiqot markazi

1-rasm. 2022-yil yanvar- dekabr oylarida moliyaviy xizmatlar tarkibi 
Moliyaviy xizmatlarda bank xizmatlarining ulushi 90% dan yuqori bo‘lib, qolgan qismini 
sug‘urta, kredit, lizing, mikrokredit, mikrolizing, fond bozori, qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha 
xizmatlar va boshqa turdagi moliyaviy xizmatlar tashkil etadi. Hozirgi kunda 33 ta bank, 
jumladan davlat ulushi mavjud bo‘lgan
12 ta bank iste’molchilarga xizmat ko‘rsatib kelmoqda.
Iqtisodiyotga ajratilgan kreditlarning 85 % davlat ulushi mavjud banklar hissasiga to‘g‘ri 
keladi. Oxirgi 5 yil mobaynida bank sohasi sezilarli darajada kengaydi va rivojlandi. Tijorat 
banklari tomonidan mijozlarga xizmat ko‘rsatuvchi bank filiallari 
soni 876 taga, mini-banklar 
4177 taga yetdi.
Yutuqlar Bank sohasida quyidagi islohotlar amalga oshirildi: 
- Moliya vazirligi tarkibida Davlat ishtirokidagi tijorat banklarini isloh qilishni 
muvofiqlashtirish departamenti tashkil etildi, 
- 
“Markaziy bank to‘g‘risida”gi va “Banklar va banklar faoliyati to‘g‘risida”gi qonunlarga 
o‘zgartirishlar kiritildi,
- zamonaviy texnologiyalarni keng joriy qilish bilan naqd pulsiz hisob-kitoblar 
infratuzilmasi rivojlantirildi, 
- 
uzluksiz to‘lov tizimlari kengaytirilib, terminallar Humo va Uzcard kartalaridan o‘zaro 
qabul qilish uchun takomillashtirildi, 
1595,3
93,3 %
6,0 %
1,7 %
Sug‘urtalash va nafaqa
ta’minoti bo‘yicha
xizmatlardan tashqari
moliyaviy xizmatlar
Sug‘urta bo‘yicha xizmatlar
Yordamchi moliyaviy faoliyat

---

252 
- 
masofaviy bank xizmatlarini ko‘rsatish kengaytirildi (masofaviy bank xizmatlaridan 
foydalanuvchilar soni oxirgi 5 yilda qariyb 4,5 barobar ko‘payib, 4,4 
mln. dan 20,2 mln. ga 
yetdi),
- Raqamli banklar faoliyat yurita boshladi (TBC, Anor bank, Apelsin bank). 
Xulosa qilib aytadigan bo’lsak, Insoniyat borki, baxtli va farovon yashashni istaydi. O‘z 
oldiga turli xil maqsad va marralar qo‘yib o‘zi orzu qilgan
buyumlarni xarid qilishni 
xohlaydi.Lekin afsuski har doim ham orzularni amalga oshirish uchun yetarli mablag‘ 
bo‘lavermaydi.Bunga sabab insonlarni pul bilan muomala qilish ko‘nikmasi 
shakllanmaganligida. Moliyaviy jihatdan erkin bo‘lish uchun esa albatta
moliyaviy 
savodxonlik ko‘nikmasi shakllangan bo‘lishi maqsadga muvofiq. Buning uchun esa 
quyidagilarga e’tiborni qaratish lozim deb o‘ylayman: 
-
mahalliy hokimiyat, mahalla hamda ish beruvchilar o‘ziga qarashli shaxslarni 
moliyaviy savodxonligini os
hirish bo‘yicha chora
-
tadbirlar (seminar treninglar o‘tkazish, 
qisqa muddatli o‘qishlar tashkil etish) ishlab chiqishi lozim. Chunki har bir oila uchun 
ko‘rilgan zarar o‘z
-
o‘zidan o‘sha hudud iqtisodiyotiga ta’sir ko‘rsatmay qolmaydi;
-
shuningdek, aholinin
g turli ijtimoiy guruhlari uchun turli axborot va ta’lim dasturlarini 
ishlab chiqish muhim choralardan hisoblanadi; 
-
hududlar miqiyosida moliyaviy savodxonlik bo‘yicha tanlovlar o‘tkazish. (Misol uchun, 
Qaysi hudud aholisining moliyaviy savodxonligi yuqori) ; 
-
i
qtisodiy bilimlarni oshirish bo ‘yicha har xil elektron ilovalarni yaratilishi;
-
har bir yangi ishga kiruvchi xodimning moliyaviy savodxonlik darajasining yuqoriligi
uning ustuvorligini ta’minlanishi;
-
tadbirkorlar, oilalar va shaxslarga o‘z budjet
larini shakllantirish, rejalashtirishga oid 
bilim va ko‘nikmalarni muntazam berib borishning universal usullarini ishlab chiqish va 
amaliyotga tadbiq etish lozim;
Shaxsiy moliyaviy maqsadlarga erishishda har bir shaxs uchun yuqori darajadagi 
moliyaviy sa
vodxonlik muhimdir. Inson o‘z oldiga qanday maqsadni qo‘yishidan qat’i nazar 
moliyaviy savodxonlikni oshirish xayotiy yetuklik shakllanishida, kelajakka ishonch bilan 
qarashda, moliyaviy xizmatlar sifati yaxshilanishida, jamiyatda ijtimoiy barqarorlik 
ta’m
inlanishida va milliy iqtisodiyot rivojlanishida muhim ahamiyatga ega.