Ilmiy maqola va tadqiqotlar



Download 7,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/217
Sana30.12.2021
Hajmi7,37 Mb.
#192899
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   217
Bog'liq
2 5377612497010297357

0 ‘zim  har joydaman,  ko ‘nglim  sandadir.
Hosili  shulkim:  el  ashulalarida  she’r  ko‘brak  to ‘rtlik 
b oiadi.  Har  to ‘rtlikda  bir-iki  misra’  naqarot  boiadir:
72


bo‘lmaganlari  ham  bor.  Qoflya  bordir,  biroq  o‘mi  belgili 
emasdir. To‘rt misra’da qofiya bo‘lg‘ani kabi 1-, 2-, 3- da ham 
bo‘ladir.  Bir-iki misra’  qofiyasiz ham o‘tib keta beradir.
E1  adabiyotidag‘i  hikoyalarg‘a  ertak  deyiladir.  Ertak  el 
shoirlarining xayollari yordami bilan tuziladir. Bulardan biri 
Abubakr Divayev imzosi bilan nashr etilgan «Erksiz folchi» 
ertagidir.  0 ‘lkamizning  eng  zararlik  qurtlaridan  bo‘lg‘an 
folchi-duoxonlarga  juda  chiroylik  etib  kulgani  uchun 
muhimdir0. Bu chiroylik ertakning qisqacha mazmuni mana 
shundaydir:  Bir  cholning  xotuni  hammomg‘a  boradir.  Hali 
o ‘zini yuvub  bo‘lmag‘an  ekan,  «podshoh folchisining xotuni 
keladir»  deb  hammomni  bo‘shatadirlar.  Yarim  yuvung‘an 
holda  kampimi ham  chiqaradirlar.
Kampir  uyiga  kelgach,  «sen  nega  podshohning folchisi 
bo‘lmading»,  deb  eri  bilan  urushadir.
Chol,  hoy  unday  bo isa folchi  bo ‘layin,  deydir-da,  fol- 
chilik asboblari  topib,  bozor boshida  o ‘turadir.  Podshohning 
odamlari  uzoq  bir  viloyatning  solugini  yigib,  xachirlariga 
yuklab kelayotganda yo ida  bir xachir oltunni yo ‘qotib, pod- 
shohga  xabar  beradirlar.  Podshoh  haligi  cholni  chaqiradir. 
Bir  xachir  oltunni  topib  berishini  so‘raydir.  Umrida  hech 
folchilik  qilmaan  chol nima  desun!
Xachiming yo ‘qolg ‘an joyini so ‘raydir.  Og ‘ir yuki bo ig ‘an 
hayvonningshu joydan uzoqqa bora olmag‘anin oyiab,  «shul 
y o ‘qolg‘an xachiringiz qo ‘shnilardan bo ‘lg‘an bir bog‘da yotib- 
dir»  (deb) javob  beradir.  Podshoh  odamlari ot chopib  bora- 
dirlar va xachimi  topib  keltiradirlar.
Bir kun podshohningxazinasini oirlaydirlar.  Podshoh- 
ning folchilari  topolmaylar.  Bizning  yolg‘on  folchimizning 
bilmay qilg‘an bir ishi natijasida bu ham topiladir.  Cholfolchi 
butun  folchilaming  boshligi  boiadir.  Chol folchi  sirining 
ochilishidan  qo ‘rqadir.  Bir kun  hammomda  shu  misra 'larni 
oyiab  turadir-da,  eng  so‘ng  o ‘zini  devona  qilib  qutilisha 
qaror beradir.  Hammomdan yap-yalanoch  chiqib, podshoh 
saroyiga yugurib keladir,  taxtga o ‘tirgan podshohni yoqasidan 
tortib  yerga  yiqitadir.  Podshoh  taxtdan  uzoqlashg‘ach,  taxt 
ustidagi ayvoncha birdan cho ‘kadir. Buni hiylakor choldarrov 
boshqa  yoqqa  buradir.  «Taqsir,  hammomda  edim.  Shu  ay- 
vonchaning yiqilishi  menga  ma ium  bo idi.  Sizni  qutqarish 
uchun  mana  shunday  yap-yalanoch  kelishga  majbur
'> «Bilim  o‘chog‘i»  jumali,  1-son,  99-bet.
73


bo ‘ldim»  deb yana  anchagina  in ’om  oladir.  Bir kun podshoh 
bir chigirtkani tutmoqchi bo ‘ladir,  iki yo ‘la qochirib,  uchinchi 
y o ‘li  tutadir.  Cholni  chaqirib,  qo‘limda  nima  bor?  —  deb 
so ‘raydir.  Chol endi bu gal qo ‘Iga tushganiga aniq ishonadir. 
Hech bir hiyla topolmaydir.  O ‘zining iki yo ‘la podshohni aldab, 
endi qo ‘Iga tushkaniga hasratlanib,  «bir sakrading qutulding, 
iki  sakrading  qutulding,  uchinchisida  tutilding»,  deydir. 
Podshoh  esa  «Bale,  chol,  topding»  deb  qo‘lini ochadir.
Mana shunday bo ‘lub  o ‘zining folchi emasligini yaxshi bil- 
gan  chol ahmoq xonlar saroyida  ulug‘ folchi atalib yuradir».

Download 7,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish