Илмий тадқиқот асослари (ита)

So’rov(xati) — tijorat xujjati bo’lib, xaridorning sotuvchiga, chetdan mol oluvchi (importchi)ning chetga mol chiqaruvchi (eksportchi)ga tovar (xizmat va boshkdlar) haqida muxtasar ma’lumot berishni so’rab yoki tovar etkazib berishini taklif etib murojaat qilishini o’zida aks ettiradi.

Kridaga ko’ra, surovda tovar (xizmat)ning nomi, shuning deq mol oluvchining tovarni olish shartlari, ya’ni tovar- ning mikdori va sifati, andozasi, turi (markasi), bax;osi, etkazib berish muddati va to’lov shartlari ko’rsatiladi. Surov- ning bu turi shartnoma hujjatlari guru.higa kiradi va undan bitimni tayyorlash va amalga oshirish jarayonida foydalani- ladi (1—2-ilovalarga kdrang).

Agar sotuvchi xaridorning talabini birdaniga qondirishi, ya’ni unga tovar etkazib berish imqoniyatiga ega bo’lsa, xaridorga taklif (oferta) yo’llaydi.

Oferta (taklif) sotuvchi yoki eksport kiluvchining ma’lum shartlari ko’rsatilgan bitim (oldi-sotdi) tuzishga rozi- ligini ifodalovchi xujjatdir.

Ofertalar xaridorga, chetdam tovar oluvchiga uning suro- viga javob sifatida junatiladi yoki sotuvchi tashabbusi bi­lan xaridorga takdim kilinishi mumkin.

Ofertada, odatda, tavsiya kdlinayotgan tovar nomi, mik- dori va tovar sifati, baxrsi, etkazib berish muddati, to’lov shartlari, uram turi va tovar xususiyati bilan botik boshka shartlar ko’rsatiladi (3-6-ilovalarga karang).

Ofertaga javob kdytarishda xaridor taklifning barcha shartlariga rozi bo’lsa, sotuvchiningtaklifini tasdikushydi va bitim tuzilgan hisoblanadi. Buyurtma berish yoki shartnoma tuzish taklifning qabul qilinishi hisoblanadi.

Agar xaridor taklif shartlariga rozi bo’lmasa yoki tak­lif etilayotgan tovarni sotib olishga qiziqmasa, uni qabul qilishdan bosh tortadi.

Xaridor taklifning biror sharti (masalan: mikdori, to­var sifati, narxi, etkazib berish muddati va boshkalar)ga rozi bo’lmasa, bu hakda sotuvchiga xabar beradi va bitimning barcha shartlari bo’yicha to’liq kelishib olguncha, ular urtasida yozishma (muzokara) davom etadi.