Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

890 - САВОЛ: 
МАХСУС ҚОБИЛИЯТ ДЕГАНДА НИМА-
НИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Махсус қобилият деганда, кишидан муайян соҳасига 
доир алоҳида кучга эга бўлган ақл-заковатни, маҳоратни талаб 
қиладиган қобилият тури тушунилади. Буларга мусиқий қобилият, 
математик қобилият кабилар киради. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишини олиб боришда 
тадқиқотчидаги ижодий қобилиятнинг юксак ривожланган 
бўлиши муҳим аҳамият касб этади ва бу асосда шаклланган 
интеллектуал салоҳият пайдо бўлган янги фикрлар ичидан 
қўйилган муаммога тааллуқлисини ажрата олишга яроқли 
бўлиши керак, акс ҳолда ижодий жараён самарадорлиги пасаяди. 
891 - САВОЛ: МАШҚ ҲАҚИДА ҚАНДАЙ ФИКРДАСИЗ? 
ЖАВОБ: Машқ – бирор фаолиятни пухта эгаллаш мақсадида 
қилинган ҳаракатлар кетма-кетлигидан иборат бўлади. 

---

561 
Шунингдек, бирор фаолият сифатини юксалтириш борасидаги 
фаолиятлар машққа тааллуқлидир. 
Одатда таълимда билим, кўникма ва малакаларни 
эгаллашдаги ҳаракатларни кўплаб такрорланиши машқ 
натижасида амалга оширилади. 
Таълим ва тарбияда назарий маълумотларни мустаҳкамлаш 
борасида амалий машқ ва топшириқлар берилади. 
КЎРСАТМА: Машқлар таълим олувчиларни мустақил 
ишлашга, уларнинг ижодий қобилиятларини ўстиришга ёрдам 
беради ҳамда олган назарий билимларини амалиётда жорий 
этишга ёрдам беради. 
Машқ мусиқада, жисмоний тарбияда, шунингдек, ҳарбий 
машғулотлар ва шу каби йўналишларда кўплаб ишлатилади. 
892 - САВОЛ: 
МАҚСАД ФУНКЦИЯСИ – БУ МАТЕМА-
ТИК АППАРАТМИ? 
ЖАВОБ: Мақсад функцияси – бу белгиланган мақсад бўйича 
манбада кечаётган жараённи маълум қонуният (алгоритм) асосида 
кечишини ифодаловчи математик аппарат. 
Мақсади: таълим-тарбия жараёнидаги қўйилган муаммо 
ечимига эришишнинг алгоритмик тизимини ҳосил қилиш. 
Вазифалари: Режалаштирилган мақсадга эришишнинг опти-
мал вариантини танлаш; таълим-тарбия жараёнларида алгоритмик 
тарзда фаолият юритишни таъминлаш ва шу кабилар. 
Мақсад функцияси терминидан таълим-тарбия жараёнидаги 
ишларни алгоритмик тарзда ифодалашда фойдаланилади, таълим 
сифатини башорат қилиш ва ташхисини белгилаш соҳаларида ҳам 
самарали фойдаланилади. 
Мақсад функцияси терминидан таълимни бошқариш жара-
ёнида ва тарбияда оптимал вариантларни кафолатлашда мунтазам 
фойдаланилади ҳамда таълим-тарбия жараёнларини алгоритмлаш 
ва компьютерлаштириш ишларига кенг имкониятлар яратилди.
КЎРСАТМА: Мақсад функциясининг таълим-тарбия учун 
ишлаб чиқилиши қаралаётган жараён ёки ҳодисани ўрганишни 
режалаштиришни ва манбага таъсир қилувчи омилларни ҳисобга 
олишнинг оптимал вариантларини ишлаб чиқишни кафолатлайди. 

---

562