Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

59 - САВОЛ: 
МАВЗУНИ ТАНЛАШ ВА УНИНГ ДОЛЗА-
РБЛИГИНИ АСОСЛАШ ҚАНДАЙ АМАЛ-
ГА ОШИРИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Мавзуни танлаш ва унинг долзарблигини асослаш 
жараёни илмий тадқиқот ишининг дастлабки босқичи бўлиб 
ҳисобланади. Бунда асосан соҳа, йўналиш ва ундаги мавзуни 
танлаш амалга оширилади. Мавзу танлашда тадқиқотчининг соҳа, 
йўналишга қизиқиши ва бу борадаги илмий салоҳияти эътиборга 
олинади. Бунда тадқиқотчининг ўз шуғулланмоқчи бўлган 
соҳасининг ютуқ ва камчиликларини мустақил ўрганиш орқали 
мавзуни танлаш имкониятига эга бўлади. Мавзу танланаётганда 
шуғулланиши керак бўлган соҳанинг йирик-истиқболли 
мутахассислар маслаҳатларига амал қилинса яхши самара беради. 
Мавзуни асослашда эса танланган мавзу бўйича қилинган 
ишлар атрофлича ўрганилади, таҳлил қилинади, соҳа бўйича ютуқ 
ва камчиликлар таҳлил қилинади ва муаммонинг қўйилишига 
замин тайёрланади. 
КЎРСАТМА: 1. Олиб борилаётган илмий тадқиқот ишида 
албатта замонавий илм-фаннинг тадқиқот усулларидан керак-
лисидан фойдаланиш керак ва нима учун муайян бир тадқиқот 
усулини танланганликни ҳам асосланиши керак. 
2. Тадқиқотчи ўз ижодий фаолиятини бошлашданоқ шахсий 
иш режа ва ижодий фаолият режасини тузиб олиши керак. 
Буларни илмий раҳбар билан маслаҳат қилиб тузилса янада яхши 
бўлади. 

---

55 
60 - САВОЛ: 
МАГИСТР СЎЗИ ҚАНДАЙ МАЪНОНИ 
АНГЛАТАДИ? 
ЖАВОБ: Магистр – (лотинча magister - бошлиқ) – у олий 
таълимнинг 
тегишли 
босқичига 
мувофиқ 
дастурларини 
муваффақиятли ўзлаштирган шахсларга бериладиган академик 
даража. Кўпинча ривожланган мамлакатларда олий ўқув 
юртларида бериладиган академик даража бўлиб, олий ўқув 
юртини тугатиб, барча назоратларни муваффақиятли топширган 
ва магистрлик диссертациясини муваффақиятли ҳимоя қилган 
шахсларга берилади. 
Магистр – бакалавр даражасидан фарқли равишда маълум 
ихтисослик бўйича юқори малакали мутахассис ҳисобланади. 
КЎРСАТМА: Тадқиқотчи – магистр илмий тадқиқот ишини 
олиб боришда эксперт (илмий раҳбар ёки шу соҳанинг етук 
мутахассиси ёки илмий тадқиқот ишини олиб бораётган муассаса 
раҳбари) фикрини эътиборга олиш керак. Бу орқали тадқиқотчи 
олиб бораётган муаммо ечимининг керакли эканлиги яна бир 
далилланади.