Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

680 - САВОЛ: 
БОШҚАРИШНИ АВТОМАТЛАШТИРИ-
ШНИНГ ЗАРУРИЙ АСОСЛАРИ ДЕГАН-
ДА НИМАНИ ТУШУНАСИЗ? 
ЖАВОБ: Бошқаришни автоматлаштиришнинг зарурий 
асослари асосан қуйидаги ҳолатларда сезилади:

объектлар бўйича олинган маълумотларни таҳлил қилишда 
инсоннинг физиологик ва психологик қобилиятлари қаралаётган 
жараённи бошқариш учун етарли бўлмаганда; 

бошқарув шароити, муҳити, ҳолати ва шу кабилар инсон 
саломатлиги ва ҳаётига салбий таьсир қиладиган бўлса ёки ўта 
мураккаб шароитларда рўй берадиган бўлса; 

бошқарув вариантларини тезкор танлаш зарурати туғилса ва 
унга мажбур бўлса (космик кемалар ҳаракатини бошқариш, ядро 
редакторлари ишини бошқариш ва ҳ.к.); 

бошқарув ишида янада малакалироқ (тезкор ишловни) 
ишлашни талаб қилинса; 

бошқариладиган жараён ўта танг бўлиб, уни бошқаришга 
ўта тезкор қарор қабул қилиш бўлганда; 

бошқариладиган жараёнларда авария ҳолати юз бериши 
мумкин бўлганда ва ундан чиқиб кетиш талаби қўйилганда ва шу 
кабиларда. 
КЎРСАТМА: Автоматлаштирилган ахборот технологиялари 
барча ахборот операциялари автоматлаштиришда қатнашади. Ана 
шу сабабли ҳам улардан жамиятнинг илмий - техник тараққиётини 
жадаллаштиришда фойдаланишни доимо эътиборга олиш керак. 
681 - САВОЛ: 
“БУМЕРАНГ” ТЕХНОЛОГИЯСИ – БУ 
ҚАНДАЙ ТЕХНОЛОГИЯ? 
ЖАВОБ: “Бумеранг” технологияси – дарс жараёнида янги 
мавзуни ўрганишда, дарсдан ташқарида қўшимча манбалар, 
матнлар ва адабиётлар билан ишлаганда қўлланиладиган 
технологиялардан бири бўлиб, бу технология ўқитувчининг 
мустақил билим эгаллаши ва шу эгалланган билимни бошқа 
ўқувчиларга ўргатишга асосланади. Бунда ўқувчида ўз билимини 

---

449 
бошқаришга ўргатиш орқали эслаб қолиш қобилияти ва нутқ 
маданияти ривожланади. 
КЎРСАТМА: Олиб борилаётган илмий тадқиқот ишида 
албатта инновацион таълим технологияларидан ва илм-фаннинг 
тадқиқот усулларидан мақсадли фойдаланишга ҳаракат қилиш 
керак ва нима учун айнан муайян бир тадқиқот усулини 
танлаганликни ҳам асослаш керак.