Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

85 - САВОЛ: 
ОБЪЕКТ ҚЎЛЛАНИЛИШИГА ҚАРАБ 
ҚАНДАЙ ТУРЛАРГА БЎЛИНАДИ? 
ЖАВОБ: Объект – юнонча сўз бўлиб, унинг қўлланилишига 
қараб турлича ифодаланади. Улардан биринчиси онгимиздан 
ташқарида мавжуд ва бизнинг онгимизга боғлиқ бўлмаган ҳолдаги 
ташқи олам бўлиб, билишнинг, шунингдек, субъектнинг амалий 
таъсир предмети ҳисобланади ва иккинчиси қайсидир фаолият 
бўйича ўзлаштирилиши лозим бўлган манба. 
Объект – тадқиқ этилиши лозим бўлган нарса (предмет) ва 
ҳодиса (жараён)лардан иборат бўлиб, улар ўзига ўхшаш нарса ва 
ҳодисалардан алоҳидалиги билан фарқ қилади. 
КЎРСАТМА: Умуман олганда, ижодий фаолиятда дастлаб 
соҳа (йўналиш)ни, мавзуни белгилаб олиб унга мос тадқиқот 
объектини муаммо мақсад-вазифалари нуқтаи назарларидан 
асослаб олиш керак. 
86 - САВОЛ: 
ОЛИМЛАР КИМЛАР ВА УЛАРНИНГ 
ВАЗИФАЛАРИ НИМАЛАРДАН ИБОРАТ? 
ЖАВОБ: Дунё сирларини ёки умумий дунёни инсонлар ақл, 
онг, илм, билим билан фан орқали билишга ҳаракат қилган ва 
камолотга эришган. Бундай кишилар олимлардир. Шу сабабли ҳам 
мафкурани ва тараққиёт босқичлари савиясини олимлар 
ривожлантирадилар ва уларни ҳаётга татбиқ этадилар. Олимлар-
нинг вазифаси илм мағзини чақиб, уни одамлар қалбига 
жойлаштиришдан иборатдир. 
Ўтмишда олимлар илм-фаннинг турли йўналишлари билан 
шуғулланганлар ва натижада кишилик жамияти тараққиётига 
катта ҳисса қўшганлар. Бу борада олимлар ўзларидан кейин ке-
ладиган авлодга муносиб мерос қолдирган. Бу илмий қад-
риятлардир. Бу йўналишни давом эттириб, ҳозирги кунда ҳам илм-
фан, адабиёт, фалсафа ва бошқа соҳаларда ижод қилганларни 

---

73 
номларини йўқлаш, қилган ишларидан фойдаланиш илм-фан 
тараққиётига муносиб ҳисса бўлиб қўшилади, чунки улар 
фанларнинг махфий сирларини очиш учун ўз бўйинларига олган 
қийинчиликлар ва меҳнатларни шарафли иш, деб биладилар. 
КЎРСАТМА: 1. Бўлажак мутахассисларни ижодий фаолиятга 
тайёрлашда илмий қадриятлардан фойдаланиш педагогик илмий 
тадқиқот ишини самарасини янада оширади. 
2. Педагогик илмий тадқиқот ишларини олиб боришда 
олимлар илмий меросдан фойдаланиш инновацион тадқиқотлар 
олиб боришда жуда қўл келади.