|
999 - САВОЛ:
ОППОНЕНТНИНГ ТАҚРИЗИ НИМАЛАР-
НИ ЎЗ ИЧИГА ОЛАДИ?
ЖАВОБ: Оппонентнинг тақризи қуйидагиларни ўз ичига
олади:
диссертация мавзусининг долзарблиги;
муаммонинг қўйилиши мавзу мақсад ва вазфаларига
мослиги;
илмий янгилиги
диссертациянинг муайян йўналиш бўйича назарий ва
амалий аҳамияти;
илмий тадқиқот иши натижаларининг нечоғлик илмий-
амалий жиҳатдан асосланганлиги;
диссертация ишининг методологик асослари ва унинг
тадқиқот мақсади нуқтаи назаридан тугалланган ишдан иборат
эканлиги;
диссертацияни ёзишдаги илмий тили, услуби ва уларнинг
диссертация матнида ўз ифодасини топиши;
диссертация иши бўйича эълон қилинган ишлари ва
уларнинг диссертация мавзусини қамраб олиш даражаси;
диссертацияда илмий тадқиқот иши жараёни кетма-
кетлигига амал қилиши, яъни матнни баён қилишдаги узвийлик,
узлуксизликка амал қилинганлиги муайян муаммо бўйича яхлит
илмий асарлардан иборат эканлиги ва ниҳоят диссертациянинг
магистрлик диссертациясига қўйилган талабларга жавоб
беришлиги ўз аксини топмоғи лозим.
ҚЎРСАТМА: Оппонент томонидан берилган тақриз дис-
сертацияга ҳимоядан бир ҳафта олдин етказилиши керак ва унда
оппонентнинг шахсий имзоси, берилган вақт ҳамда рўйхатга
олинганлик рақами бўлиши керак. Бу вақт оралиғида диссертант
оппонент
томонидан
кўрсатилган
камчиликларга
ўз
624
муносабатини,
таклиф-мулоҳазаларини
ва
эътирозларини
билдиришга тайёргарлик кўради.
1000 - САВОЛ:
УСТОЗ – ДЕГАНДА ҚАНДАЙ ИНСОННИ
ТАСАВУРР ҚИЛАСИЗ?
ЖАВОБ: Устоз – деганда муайян фан, билим, соҳасада
бетакрор олим, педагог, мутахассис, ўз йўналиши бўйича барча
янгиликлардан бохабар, ҳаётда ўз ўрнини топган, мавқеи,
салоҳияти ва ўз мактабига эга инсонни тасаввур қилинади.
КЎРСАТМА: Устоз: Олим - фузало, оқил, баркамол, ўрнак
бўладиган, ўзининг илғор тажрибасига эга ва келажакни илмий
асосларда тасаввур қила оладиган, илми, билимли ҳамма томондан
тан олинган маслаҳатгўй инсон бўлади.
625
ХОТИМА
Ўзбекистоннинг ижтимоий-иқтисодий соҳаларидаги ривожла-
нишининг бардавонлиги кўп жиҳатдан жаҳон интеллектуал
салоҳиятида тўлақонли шерикчилик қила оладиган замонавий
мутахассисларни тайёрлашга боғлиқ бўлади. Бу албатта бўлажак
мутахассисларни ва илмий-педагогик ходимларни илғор давлатлар
тажрибаси ва “ХХI аср интеллектуал аср”нинг талаблари асосида
тайёрлашни тақозо этади. Бундай муҳим вазифани ҳал қилишнинг
самарали йўлларидан бири бўладиган мутахассисларни ижодий
фаолият билан шуғуллана оладиган қилиб, яъни илмий тадқиқот
асослари билан қуроллантирилган ҳолда тайёрлашдан иборатдир.
Бунга сабаб бўлажак мутахассислар бу орқали илмли (бу
тадқиқотчининг ўқиш, ўрганиш ва шахсий ҳаётидаги тажрибалари,
кузатишлар натижалари асосида шаклланган билим ва малакалар
орқали амалга оширилади) ва билимли (бу тадқиқотчининг табиий ва
жамият ҳодисалари асосида шаклланган ахборотлар мажмуаси
сифатида таркиб топади) бўлиб шаклланади.
Тайёрланган мазкур дидактик қўлланма ҳам бўлажак
мутахассисларни ва илмий-педагогик ходимларни интеллектуал
салоҳиятли, илмли, билимли, ўз соҳаси бўйича рақобатбардош
замонавий кадрларни тайёрлашга кўмакчи методик қўлланма
сифатида тайёрланди.
Ушбу қўлланма ижодкор шахс ўз илмий тадқиқот ишини олиб
бориш жараёнида дуч келган илмий термин (атама ва кабилар)дан
фойдаланишда ўша терминнинг мазмун-моҳиятини ва қўлланиши
соҳаси ҳамда йўналишини чуқур англаса, шубҳасиз тадқиқот
жараёни мазмундор ва самарали бўлади.
Ҳар бир саволга берилган жавоб асосида тайёрланган методик
кўрсатма тадқиқот режасини, тадқиқот жараёнининг алгоритмик
тизимини (босқичларини) ва қаралаётган тадқиқот бўйича
шакллантириладиган мақсадлар кетма-кетлигини, тадқиқот
стратегияси ва шу кабиларни амалга оширишда йўналтирувчи
дидактик асос бўла олади.
Маълумки, ҳар қандай илмий тадқиқот иши бериладиган
(ифодаланадиган) маълумотлар изчиллик ва узвийликни талаб
қилади. Мазкур қўлланмадаги маълумотлар жойлашуви ҳам
626
юқоридаги талаб ва “Илмий тадқиқот асослари” номли ўқув
қўлланманинг боблари асосида амалга оширилди. Бу эса
фойдаланувчига илмий тадқиқот асосларининг қайси қисми керак
бўлса, ўша қисмидан қийналмасдан маълумот топиш мумкин
деганидир, чунки боблар бўйича берилган маълумотлар алифбо
тартибида жойлаштирилган.
Умуман олганда, мазкур қўлланма ёш тадқиқотчиларга
дидактик кўмакчи сифатида тайёрланди. Ўйлаймизки, мазкур
қўлланма ёш тадқиқотчиларнинг озгина бўлса ҳам “мушкулини
осон” қилишга ёрдам беради, яни ХХI асрнинг фаол иштирокчиси
“янги фикр, янги ғоя ва инновациялар” тизими негизида фаолият
юритсин деган талабни бажаришга ҳам муҳим асос бўла олади.
627
Do'stlaringiz bilan baham: |
