Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

1 - САВОЛ: 
АМАЛИЁТ ҚАНДАЙ ЖАРАЁН ВА УНИНГ 
ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ ИШИДАГИ ЎРНИ 
ҚАНДАЙ? 
ЖАВОБ: Амалиёт – назарий билимларни амалиётда қўллаш 
жараёни. 
Амалиёт орқали яратилган илмий, илмий-амалий ишланмалар 
амалиётга қўллашга яроқлилигини таҳлил қилиш ва баҳолаш 
ҳамда улардан амалиётда фойдаланишга имконият яратиш мумкин 
бўлади. Яратилган инновацион ишланмалар билан таълим 
олувчилар ва таълим берувчиларни қуроллантирилади ҳамда 
таълим олувчиларда ўрганилаётган мавзунинг яратилиши ва уни 
ўрганиш босқичлари ҳамда ривожланиш даражалари ҳақидаги 
билим ва тасаввурларни шакллантиришга дидактик асос бўлади. 
Амалиёт соҳа мутахассис - олимларнинг педагогик меросини 
ўрганиш, таълим берувчи ва таълим олувчиларнинг касбий ва 
маънавий-ахлоқий таълим-тарбиясини юксалтириш замонавий 
педагогик технологияларни амалиётга жорий этиш, ахборот тех-
нологияларидан амалиётда кенг фойдаланиш кабиларнинг 
оптимал вариантларини қўлга киритишда мустаҳкам амалий ди-
дактик асос бўлади.
КЎРСАТМА: Амалиётда материалларни ўрганишга умумий 
тарзда эмас, балки чуқур илмий, таҳлилий нуқтаи назардан 
ёндашиш керак ва ундан тадқиқотни олиб боришда тўлиқ 
фойдаланишга эришишини кўзлаб фаолият юритиш керак, 
шунингдек, бундай жараёнларда вақт бюджети ва тадқиқот 
сифатини ўйлаб фаолият олиб бориш керак.
2 - САВОЛ 
АМАЛИЙ ТАДҚИҚОТ ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ 
ИШИНИНГ ҚАНДАЙ ҚИСМИНИ ТАШКИЛ 
ЭТАДИ? 
ЖАВОБ: Амалий тадқиқот илмий тадқиқот ишининг энг кўп 
меҳнат талаб қилинадиган қисми бўлиб, у тадқиқотнинг хусусияти 
ва бажарилиши кетма-кетлиги билан узвий боғлиқдир. Бу ҳолда 
тажриба, тажриба-синов ишлари назарий тадқиқот натижаларини 
тасдиқламоғи ёки рад этмоғи лозим. Агарда ўтказилган тадқиқот 

---

13 
натижалари ишчи фаразни ва режалаштирилган муаммо ечимини 
рад қилса, у ҳолда тадқиқот олиб бориш тартиби ўзгартирилади. 
Бунда натижаларни таҳлил қилиш (назарий ва тажрибавий 
тадқиқотлар натижаларини таҳлил қилиш ҳам) қаралади. 
Натижаларни таҳлил қилишда асосан назарий жиҳатдан 
илмий асосланган тадқиқот усулларини қўллаш натижасида олиб 
борилган услубият ҳамда уларнинг амлиётда жорий этишда қўлга 
киритилган натижаларнинг тадқиқот мақсади ва ишчи фаразга 
мослиги таҳлил қилинади, шунингдек, назарий ва амалий тадқиқот 
натижаларининг тўғри келишлигини баҳолаш имкониятини 
яратади. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот иши бўйича олинган нати-
жаларнинг амалий аҳамиятини янада ошириш бўйича улардан 
фойдаланишга оид услубий тавсиялар ва кўрсатмалар тайёрлаш 
керак ва бунда олиган натижалардан қўйилган муаммодан 
ташқари бошқа шунга ўхшаш муаммоларни ҳал қилишда ҳам 
фойдаланиш мумкинлигига алоҳида эътибор бериш керак.