Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

“МАХСУС ТАЪЛИМ” БЛОКИНИНГ 
ҚАНДАЙ ВАЗИФАЛАРИ БОР? 
ЖАВОБ: “Махсус фанлар” блоки қуйидаги вазифаларни 
бажаради: 

муайян йўналиш бўйича касб фаолияти соҳаларида 
эришилган асосий ютуқлар, муаммолар ва уларнинг ривожланиш 
истиқболлари ҳақида тасаввур ҳосил қилиш; 

тегишли таълим йўналиши бўйича махсус билимларни касб 
фаолияти кўникмалари ва ўқувларини шакллантириш; 

таълим олувчининг муайян магистратура йўналиши бўйича 
келгусида таълимни давом эттиришга онгли муносабатда бўлишга 
кўмаклашиш ва шу кабилар. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишини олиб боришда ахборот 
тизимлари ва технологияларидан фойдаланишда уларнинг мақсад 
ва функционал вазифаларига эътибор бериш керак. 

---

325 
 
474 - САВОЛ: 
МАЪМУН АКАДЕМИЯСИ – БУ ҚАН-
ДАЙ ЖАМОА? 
ЖАВОБ: Маъмун академияси – IХ асрнинг биринчи ярмида 
ҳалифа Маъмун ар-Рашид (813-833) томонидан Бағдодда ташкил 
этилган илмий марказ. Дастлаб, “Байт ул ҳикмат” (“Билимлар уйи”) 
деб аталган. Бу академияда Ҳусайн ибн Исҳоқ, Собит ибн Кура, 
Хубайш, Бахтяшу, Кусто ибн Лука ал-Баахбаққий, Яҳё ибн Адий каби 
олимлар томонидан юнон, яҳудий, санскрит, сурёний, форс 
тилларидан жуда кўплаб илмий-адабий, фалсафий-ахлоқий асарлар 
араб тилига таржима қилинган ва уларга шарҳлар ёзилиб, улар 
мусулмон дунёсига ёйилди. Айни шу тажриба ва шарҳлар туфайли 
юнон, ҳинд олимлари асарлари бизгача етиб келган. 828 йилда 
Маъмун академияси қошида Бағдоднинг аш-Шамасия маҳалласида 
биринчи расадхона, 831 йил Дамашқ яқинидаги Косион тоғида 
расадхонанинг бўлими қурилди. Расадхонага дастлаб марвлик Абу 
Яҳё ибн Мансур, кейинчалик Муҳаммад Хоразмий раҳбарлик қилган. 
Маъмун академиясида Хоразмий билан бирга Холид ибн ал-Малик 
ал-Марваррудий, Ал-Аббос ибн Саид ал-Жавҳарий, Аҳмад ибн 
Абдуллоҳ ал-Марвазий, Аҳмад ал-Фарғоний, Абу Юсуф Ёқуб ибн 
Саҳҳоб ал-Киндий ва бошқа кўплаб Ўрта Осиё олимлари ижод қилиб 
турли фанлар ривожига катта ҳисса қўшдилар. ХI асрда Хоразм 
пойтахти Гурганч (ҳозирги кўҳна Урганч) шаҳридаги илмий марказ 
Маъмун академияси деб номланган [ЎзМУ –2003. – 537б.].
КЎРСАТМА: Иккала Уйғониш даврининг мазмун-моҳиятини 
таълим олувчилар онгига сингдириш керак. Бу орқали таълим 
олувчилар онгига Ватандошларимиз жаҳон илм-фанига ҳам салмоқли 
ҳисса қўшганлигини сингдиришга эришамиз.