Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

63 - САВОЛ: 
МАКТАБДАН ТАШҚАРИ ТАЪЛИМ ИЛМ 
ОЛУВЧИЛАРНИНГ ҚАНДАЙ ЭҲТИЁЖ-
ЛАРИНИ ҚОНДИРИШГА МЎЛЖАЛЛАН-
ГАН? 
ЖАВОБ: Мактабдан ташқари таълим – болалар ва ўсмир-
ларнинг якка тартибдаги эҳтиёжларини қондириш, уларнинг бўш 
вақти ва дам олишини ташкил этиш учун давлат органлари, жамоа 
бирлашмалари, шунингдек, бошқа юридик ва жисмоний шахслар 
маданий-эстетик, илмий, техникавий, спорт ва бошқа 
йўналишларда мактабдан ташқари таълим муассасаларида ташкил 
этиладиган таълим. 
Мактабдан ташқари таълим муассасалари – фаолият кўрсатиш 
тартиби қонун ҳужжатларида белгилаб қўйилган, болалар ва 

---

57 
ўсмирлар ижодий саройлари ва уйлари, клублар ва марказлар, 
болалар-ўсмирлар спорт мактаблари, санъат мактаблари, мусиқа 
мактаблари, студиялар, кутубхоналар, соғломлаштириш муас-
сасалари. 
КЎРСАТМА: Илмий тадқиқот ишининг кенг кўламда экан-
лигига ва уларнинг тарихий илдизларига ҳам эътибор берилса, 
ижодий фаолиятдаги мукаммаллик янада ошади. Бу борада ушбу 
йўналишдаги ишларини оптималлаштирмоқчи бўлган тадқиқотчи 
мактабдан ташқари таълимдаги манбалардан фойдаланса тадқиқот 
янада мукаммалроқ бўлади. 
64 - САВОЛ: 
МАКТАБШУНОСЛИК – БУ ҚАНДАЙ 
СОҲА? 
ЖАВОБ: Мактабшунослик – педагогика фанининг мактаб 
ишларини бошқариш асослари, йўл, шакл, восита, усул ва метод-
ларни тадқиқ этиш билан шуғулланувчи махсус соҳаси. Мактабни 
бошқаришнинг ўзига хос қирраларини очиб беради. Ўзбекистонда 
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси, “Давлат тили тўғри-
сида”ги, “Таълим тўғрисида”ги Қонун, “Кадрлар тайёрлаш миллий 
дастури”, Ўзбекистон Республикаси ҳукумати ва Халқ таълими 
вазирлигининг таълим-тарбия жараёни, шунингдек, ўқув муас-
сасаларини ташкил этиш ва ривожлантириш тўғрисидаги қарорлари, 
илғор мамлакатлар ҳамда педагогика фанида бу соҳада тўпланган 
тажрибалар мактабшуносликнинг асосий манбалари ҳисобланади 
[ЎзМУ. – Т., 2003. – 5ж. – 41 б.]. 
КЎРСАТМА: Мактабшунослик бўйича инновацион фаолиятни 
олиб боришда кўпроқ баркамол авлодни шакллантиришнинг мето-
дологик асосларини такомиллаштиришга кўпроқ эътибор беринг.