Илмий тадқиқот асослари: 1000 саволга 1000 жавоб тошкент–2019

715-САВОЛ: 
ОПТИМАЛ БОШҚАРИШ ОРҚАЛИ ҚАН-
ДАЙ МУАММОЛАР ҲАЛ ЭТИЛАДИ? 
ЖАВОБ: Оптимал бошқариш орқали энг кам вақт ва энергия 
сарфлаб бошқариладиган тизимни бир ҳолатдан иккинчи ҳолатга 
ўтказиш ҳақидаги муаммолар ҳал қилинади. 
КЎРСАТМА: Оптимал бошқариш орқали энг қулай (энг яхши, 
самарали, мақсадли) ечимни топишга эришиш мумкин. Булардан 
режалаштирилган тадқиқот натижаларини тасдиқлаш учун ёки 
қандайдир яратилган таълим технологиясининг ҳаётийлигини 
тадқиқ этишга фойдаланиш мумкин. 
716 - САВОЛ: 
ПЕДАГОГИК ТАДҚИҚОТЛАРНИ КОМ-
ПЬЮТЕРЛАШТИРИШНИНГ ҚАНДАЙ 
БОСҚИЧЛАРИ БОР? 
ЖАВОБ: Педагогик тадқиқотларни компьютерлаштиришнинг 
асосий босқичлари қуйидагилардан иборат: 

---

468 

қаралаётган жараённи компьютерлаштиришнинг имкони-
ятларини ва жараённи ташкил этувчи кўрсаткичлар (параметрлар) 
ҳамда улар орасидаги боғлиқларни таҳлил қилиш; 

таълим - тарбия жараёнини компьютерлаштиришнинг шарт- 
шароитларини аниқлаб чиқиш ва улардан янги ахборот 
технологияларини ишлаб чиқиш учун фойдаланиш имконият-
ларини аниқлаш; 

тадқиқотларни олиб боришда компьютерлардан фойдала-
нишни тадқиқот мақсадига мослаш; 

педагогик тадқиқотларни олиб боришда ҳисоблаш тех-
никаси воситаларидан фойдаланиб, таълимни технологиялаш-
тиришнинг шакл ва усулларини аниқлаш; 

педагогик тадқиқотнинг предмети ва унинг компьютер-
лаштирилган варианти режасини ишлаб чиқиш (тадқиқотни 
лойиҳалаштириш) ва яна шунга ўхшаш 16 та босқич бор. 
КЎРСАТМА: Педагогик тадқиқотларни компьютерлаш-
тиришда қуйидагиларга эътибор бериш керак: 

тадқиқотларни компьютерлаштиришга “тизимий - ёндашув” 
тадқиқот услубини ишлаб чиқиш ва уни жорий этиш тамо-
йилларини тайёрлаш; 

педагогик тадқиқотларни компьютерлаштиришда айнан 
компьютер билан боғлиқ техник воситалар, тадқиқот материал-
ларининг ўзгарган шакллари сифатида қўлланиладиган восита ва 
дастурий воситаларни алоқадорликда (уйғунликда) ифодалашда 
корреляцион боғланиш мезонларидан фойдаланиш; 

тадқиқот мақсади ва предметига мос тадқиқот мазмунининг 
шакллари, ҳолатлари, кўринишлари (ташкилий – тузилмавий 
модели)ни аниқлаш ва улардаги элемент, қисмтизим ҳамда 
тизимлар иерархиясини лойиҳалаш. 

тадқиқот олиб боришнинг алгоритмик тизимини ишлаб 
чиқиш ва шу асосда тадқиқот ишларини олиб бориш; 

тадқиқотни компьютерлаштиришнинг ахборотли – бош-
қарув тизимини яратиш ва ҳ.к. 

---

469