Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н

Y

OG

’

 

to`qimasi  (textus  adiposus). 

YOG

`

 

hujayralari  biriktiruvchi  to`qimaning  ma’lum 

qismlarida  to`planib,  yog`  to`qimasini  hosil  qiladi.  Ikki  xil  yog`  to`qimasi  tafovut  qilinadi:  oq  va 

qo`ngir. 

Oq yog` to`qimasi hujayralari yuqorida («

YOG

`

 

hujayralari» ga q.) tasvirlangan tuzilishga ega 

bo`lib, u yog` to`qimasining asosiy qismini tashkil etadi. Qo`ng`ir yog` to`qimasi odamda ilk yoshlik 

davrida (kuraklar atrofida va tananing yon taraflarida) uchraydi. Qo`ng`ir yog` to`qimasi hujayralari 

sitoplazmasida  mayda  yog`  tomchilari  orasida  donador  endoplazmatik  to`r,  Golji  kompleksi,  ko`p 

miqdorda  mitoxondriya  va  glikogen  kiritmalari  joylashadi.  Yog’

 

hujayralaridagi  sitoxromlar  yog` 

to`qimasiga qo`ng`ir tus beradi. Yog’

 

hujayralaridagi yog` to`plamlari energetik manba hisoblanadi. 

100 g yog`  yonganda energiyadan tashqari 107,1 g suv ajraladi. Shunday qilib, suv  yetishmaganda 

yog` suv manbai bo`lib ham xizmat qiladi. 

Metabolitik jarayonda qo`ng`ir yog` to`qimasi alohida o`rin tutadi. Uning metabolitik aktivligi 

oq  yog`  to`qmasiga  nisbatan  20  marta  yuqori.  Organizm  soviganda  qo`ng`ir  yog`  to`qimasi 

mitoxondriyalarida fosforlanishning oksidlanishdan ajralishi natijasida issiqlik energiyasi ajralib, u 

organizmni  isitadi.  Yog’

 

to`qimasi  mexanik  funksiyani  ham  bajarib,  organizmni  turli  ta’sirlardan 

saqlaydi (masalan, teri osti yog` kletchatkasi).