Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н

Suyak  to`qimasining  hujayralararo  moddasi  (substantia  intercellularis).  U  ohaklashgan 

bo`lib,  ikki  qismdan:  tolalardan  va  asosiy  moddalardan  iborat.  Tolalar  esa  organik  moddalardan 

tashkil topgan bo`lib, ular ossein  yoki  osteokollagen  tolalar deb ataladi. Bu tolalar o`z xossalariga 

ko`ra  I  tip  kollagen  tolalar  bo`lib,  elektron  mikroskopda  ko`ndalang-targ`il  tuzilishga  ega.  Ossein 

tolalari tartibsiz yoki ma’lum tartibli yo`nalishda joylashadi. 

Asosiy  modda  suyak  to`qimasida  asosan  mineral  tuzlardan  tashkil  topgan  bo`lib,  qisman 

xondroitinsulfat  kislotasi  ham  uchraydi.  Suyak  to`qimasining  asosiy  moddasi  apatitgidrooksid 

kristallari  sifatida  namoyon  bo`lib,  suyakning  asosi  bo`lgan  ossein  tolalariga  nisbatan  tartibli 

joylashgyan. Mineral tuzlar ignasimon zarrachalar bo`lib, qalinligi 1,5-7,5 nm gacha, uzunli-gi 150 

nm gacha keladigan to`g`ri chiziqli shaklga ega. Yosh

 

o`zgarishi bilan ularning kattaligi ham o`zgarib 

bopadi. Yosh suyak

 

to`qimasida gidrooksid kristallari hosil bo`ladi, ular assein fibrilla tolalari ichida 

va  ularning  atrofida  joylashapi.  Tuzilishi  bo`yicha  ikki  xil  suyak  to`qimasi  tafovut  etiladi: 

retikulofibroz (dag`al tolali) suyak to`qimasi va ingichka tolali yoki plastinkasimon suyak to`qimasi.