Илмий Муаммо Илмий мавзу Илмий йўналиш

Илмий Муаммо
Илмий мавзу
Илмий йўналиш
Мавзу : Илмий тадқиқотнинг объекти ва предметини белгилаш
Муаммо деб, тадқиқот этишни талаб этадиган мураккаб илмий масалага айтилади.
Илмий мавзу деб, тадқиқот этишни талаб қилувчи муаммоларнинг муайян соҳасини қамраб олувчи илмий масалага айтилади.
Илмий йўналиш деб, фаннинг муайян тармоғида жамоавий тарзда бажариладиган йирик фундаментал, назарий ва амалий масалаларни ҳал этишга бағишланган илмий тадқиқот соҳасига айтилади.
Илмий мавзуга қуйидаги талаблар қўйилади:
Мавзу долзарб бўлиши ва ҳозирги пайтда тадқиқот этишни талаб қилиши лозим. Маълумки, тадқиқотлар фундаментал ва амалий характерда бўлиши мумкин.
Амалий тадқиқотларнинг долзарблиги ишлаб чиқаришнинг муайян тармоғини ривожланиш даражаси ва иқтисодий самарадорлик талабларига кўра белгиланади.
Фундаментал тадқиқотларнинг долзарблигини аниқлаш мезони мавжуд эмас, чунки уларнинг натижаси келгусида бўлиши мумкин. Шунинг учун фундаментал мавзуларнинг долзарблиги ҳақидаги фикрларни йирик олимлар ёки илмий жамоа белгилаб беради.
Илмий тадқиқотнинг объекти ва предметини белгилаш
Тадқиқотнинг объектини аниқлаш концепция, мақсад ва вазифалардан олдин келади, у муаммони келтириб чиқаради. Объектни аниқламай тадқиқот ўтказиш ҳақида қарорга келиб бўлмайди.
Объект нима? Унинг хусусият ва белгилари нималардан иборат? Ушбу саволларга аниқ жавоб топмай туриб, нимани ўрганиш ҳақида бирор хулосага келиб бўлмайди. Демак, илмий тадқиқот объектни аниқлашдан бошланади.
Инсон ҳаёти ва ижтимоий тараққиётга оид ҳар қандай масала, муаммо, борлиқ тадқиқот объекти бўлиши мумкин. Нима илмий изланишни қизиқтирса, нима ижтимоий тараққиёт нуқтаи назаридан такомиллаштиришга муҳтож бўлса, нима илмий-назарий муаммо сифатида ўрганишни тақозо этса, ўша тадқиқот объектидир.
Тадқиқот объектининг хусусиятлари ва белгилари қуйидагиларда акс этади: