“Ilm-zakovatimiz – senga, ona-Vatan!” mavzusidagi Respublika onlayn ilmiy-amaliy anjumani materillari

 
 
48
https://cbu.uz/oz/statistics/bankstats/436598 

---

“Ilm-zakovatimiz – senga, ona-Vatan!” mavzusidagi Respublika onlayn
ilmiy-amaliy anjumani materillari 
84 
 
J.Z. Mamajonov - Farg’ona davlat universiteti talabasi 
 
O’ZBEKISTONDA SUG’URTA FAOLIYATINI IJTIMOIY HAYOTDAGI 
ROLINI OSHIRISH 
Jahonda va mamalakatimizda koronovirus infektsiyasining keng tarqalishi, tabiat 
injiqliklari bilan bog’liq holda yuzga kelayotgan favqulotda holatlar, tabiiy ofatlardan hech 
bir inson himoyalanmaganligini ko’rsatadi. 
Tabiiy ofatlar oqibatlarini bartaraf etish va yetkazilgan zararlarni qoplash bo’yicha 
davlatimiz rahbari boshchiligida zarur chora-tadbirlar ko’rilyapti. Xalqning og’irini yengil 
qilish maqsadida bir qancha Qaror, Farmon va huquqiy hujjatlar qabul qilinmoqda. 
Vaholanki, bunday vaziyatlarda yetkazilgan zararlarni sug’urta kompaniyalari qoplab 
berishi, buning uchun esa odamlar mol-mulkini sug’urta qildirgan bo’lishlari lozim edi. 
Afsuski,bugun xalqimiz orasida sug’urta madaniyati yetarli darajada shakllanmagan 
yoki uni amalga oshirishga bo’lgan ishonchsizliklari yuqori.Bu esa 2021-yilning 28-29-
aprel kunlari Buxoro va Navoiy viloyatlarida bo’lib o’tgan kuchli bo’ron hamda 1-may kuni 
Sirdaryo viloyatida ,,Sardoba’’ suv omborining 6-piket devorida suv chiqishi natijasida 
yetkazilgan talofatlar chog’ida ham yaqqol namoyon bo’ldi.Tekshiruvlar jarayonida nobud 
bo’lgan chorva hayvonlari,jiddiy zarar yetgan aholi imoratlarining ko’p qismi sug’urta 
qilinmaganligi aniqlandi.Sug’urta qilingan barcha mol-mulklarga yetkazilgan zarar o’z 
vaqtida qoplab berilyapti.Sug’urta shartnomasi kuchga kimagan,ya’ni sug’urtalanmagan 
mol-mulklarga yetkazilgan zararlarni sug’urta kompaniyalari tomonidan qoplash uchun 
qonuniy asos mavjud emas. 
Mamlakatimizda 1997-yilgacha sug’urta agentlari tomonidan aholi, ularning 
salomatligi, chorva hayvonlari va imoratlari majburiy sug’urta qilingan. Natijada o’sha 
yillari 10-millionga yaqin sug’urta shartnomalari tuzilgan.Ushbu shartnomalarda 
ko’rsatilgan talablar asosida fuqarolarining salomatligiga va mol-mulklariga yetkazilgan 
zararlar qoplab berilgan.Majburiy sug’urtaning asosiy tamoyillaridan biri-yetkazilgan 
zararning qoplanishi kafolatlanishidir. 
Mamlakatimizda bozor iqtisodiyoti munosabatlariga o’tish davrida aholi hayoti va 
mol-mulklarining 
majburiy 
sug’urtasi 
bekor 
qilinib,sug’urta 
ixtiyoriy 
etib
belgilandi.Natijada insonlar o’rtasida sug’urtaga bo’lgan qiziqish asta so’nib bordi.Buning 
aksini esa hozirgi kundagi mamlakatimiz YaIM sida sug’urtanining ulushi 0,02 foiz 
ekanligidan ko’rishimiz mumkin.Rivojlangan mamlakatlarda sug’urtaning YaIM dagi 
ulushi 20-30 foizni tashkil etadi.Bu esa sug’urtaning ijtimoiy-iqtisodiy hayotda nechog’liq 
ahamiyatli ekanligini ko’rsatadi. 
Bugun insonlarda sug’urta madaniyatini shakllantirish,ularning sug’urtaga bo’lgan 
ishonchlarini yanada mustahkamlash sug’urta kompaniayalari oldida turgan dolzarb 
vazifalardan biri hisoblanadi.Buning uchun aholi o’rtasida sug’urtaning mazmun mohiyati 
ko’proq targ’ib qilish,ommaviy axborot vositalari orqali sug’urtaga bag’ishlangan eshittish 

---