Ilm sahroda do’st, hayot yo’llarida tayanch, yolg’izlik



Download 6,07 Mb.
Pdf ko'rish
bet177/260
Sana25.01.2022
Hajmi6,07 Mb.
#408770
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   260
Bog'liq
Moliya statistikasi darslik

Xo’jalik yurituvchi                               sof foyda  
   
 sub’ektning o’ziga tegishli     = –––––––––––––––––––––––––– 

 100  
    
kapitali rentabelligi (Ro’k)       o’ziga tegishli kapitalning  
         o’rtacha qiymati  
Xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlarni  (BMTning  MHT-93  tahririda  «Nomoliyaviy 
korporatsiyalar)  byudjet  tizimi  va  nobyudjet  fondlarining  daromadlar  qismini 
shakllantirishdagi ahamiyatini e’tiborga olgan holda yangi ko’rsatkich - xo’jalik yurituvchi  
sub’ekt  faoliyatining  byudjet  samaradorligi  -  rentabelligini  baholash  ilmiy-amaliy 
ahamiyatga molik. 
                                                      
 Ishlab chiqarish va mahsulotga  
5. Xo’jalik yurituvchi                      solingan sof soliqlar va to’lovlar 
   
 sub’ektning byudjet        =       –––––––––––––––––––––––––––––––

100 
  
  rentabelligi (R

)   
           Balans valyutasi (barcha aktiv- 
                                                            
larning o’rtacha qiymati)  
Rentabellikning  bu  ko’rsatkichini  hisoblash  uchun  zarur  bo’lgan  dastlabki 
buxgalteriya  va  statistika  ma’lumotlarini  to’plash  uchun  imkoniyat  mavjud.  Bunda 
ma’lumot manbai sifatida: xo’jalik yurituvchi sub’ektning Balansi (BHUT, OKUD bo’yicha 
shakl  №  1)  va  hamda  statistika  hisoboti,  forma  (shakl)  №f-1  va  boshqalardan  foydalanish 
mumkin.  Ma’lumki,  forma  №  f-1  ning  II,  III,  V  va  VI  bo’limlarida  ishlab  chiqarish  va 
mahsulotga solingan soliqlar va to’lovlar hamda byudjet va nobyudjet fondlaridan xo’jalik 
yurituvchi  sub’ektlarning  faoliyati  uchun  mablag’lar  berilishi  to’g’risida  ma’lumotlar 
keltirilgan. Byudjet va nobyudjet fondlariga berilgan va olingan mablag’larning farqi ishlab 
chiqarish  va  mahsulotga  solingan  sof  soliqlar  deyiladi.  Byudjet  rentabelligi  ko’rsatkichi 
xo’jalik  yurituvchi  sub’ektlarning  jami  pul  mablag’lariga  nisbatan  ham  hisoblanishi 
mumkin.  Bunda  barcha  pul  mablag’larining  qancha  qismi  soliqlar  va  to’lovlarga    ketishi 
baholanadi.  Bu  ko’rsatgich  (R
d
)  ni  tarmoqlararo,  xududlararo,  mulki  shakli  va  boshqa 
kesimlarda  solishtirish,  hamda  dinamikasini  o’rganish,  soliq  yuklamasi  va  uning  xo’jalik  
yurituvchi sub’ektlarining iqtisodiy-moliya faoliyatiga ta’sirini o’rganish mumkin. 
G’arb  mamlakatlarida  qo’llaniladigan  «Cash  Floy  (pul  oqimi)ning  miqdori  va  u 
asosida  hisoblanadigan  rentabellik    ko’rsatkichni  iqtisodiy-statistik  tahlil  qilishda 
ahamiyatlidir. Bunda: 
 
                          
Pul oqimi (Cash Floy)  
6. 
R
KF
 = –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
 

 100 
     
   Barcha aktivlar (balans valyutasi) ning  o’rtacha qiymati  
 
Bu ko’rsatkich o’ziga tegishli aktivlar (kapital)ga nisbatan ham hisoblanishi mumkin. 
Ba’zi bir ilmiy-amaliy adabiyotlarda investitsiya loyihalarining samaradorligini o’rganishda 


 
254 
keltirilgan xarajatlar (EK+ITX)ga nisbatan hisoblash ham tavsiya etiladi. Bunda K - barcha 
kapital, E -diskontlashtirish koefitsienti, ITX - ishlab chiqarish tannarxi. 
Foyda  va  rentabellik  ko’rsatkichlarini    hisoblash,  tahlil  va  talqin qilishda  inflyatsiya 
darajasining  past  va  yuqoriligini  ham  e’tiborga  olish  zarur.  Bundan  tashqari  yalpi  va  sof 
foyda  massasini hisoblashda va o’rganishda soliq siyosatidagi o’zgarishlar (soliq turlari va 
stavkalari)ning  ta’sirini    alohida  o’rganmoq  zarur.  Foyda  massasini  hisoblayotganda  sof 
tushum  va  ishlab  chiqarish  tannarxining  deflyatorlari    bir-biridan  uncha  katta  bo’lmagan 
darajada farq qilmasa, unda inflyatsiyaning ta’siri uncha kuchli emas. Ammo amaliyotda bu 
deflyatorlar turli darajalarda ham bo’lishi mumkin. Rentabellik  ko’rsatkichlarini  (

Download 6,07 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish