―ilm-fan va ta‘limda innovatsion yondashuvlar, muammolar, taklif va yechimlar‖ mavzusidagi

 ―ILM-FAN VA TA‘LIMDA INNOVATSION YONDASHUVLAR, MUAMMOLAR, TAKLIF VA YECHIMLAR‖ MAVZUSIDAGI
4-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-ONLAYN KONFERENSIYASI
 
 
30 - SENTABR 2020 - YIL 
―UzACADEMIA‖ scientific-methodical journal
 
 
 
 
 
 
156 
www.academiascience.uz
yordamida o`sha qahramonlar obrazlarini yaratish va mana shulardan faoliyat 
jarayonida foydalansa , bola mutlaqo zerikmaydi va faoliyat tugab qolmasligini 
istaydi. Faoliyat so`ngida bolalarni rag`batlantirish maqsadida berilgan savollar 
bolalar faoliyat jarayonida ko`rgan va eshitgan voqea hodisalarini yana bir bor 
ko`rish va eslashiga, yaxshi va yaxshi emas holatlarni ongida va ruhiyatida qayta his 
qilishiga sabab bo`ladi ,bu holat bolani xotirasini kuchayishiga, his tuyg`ularini 
tushunishiga ya`ni ( o`zini yaxshi va yaxshi emas obrazlar o`rniga qo`yib ko`rishi) ni 
ta`minlab beradi bolani taffakkurini kengayishiga , atrofidagi insonlarni qilgan hatti 
harakatlariga qarab xarakterlarini faoliyatdagi qahramonlarga o`xshatishlari , 5 
yoshdagi bolalar emassional tarzida aytib bera oladi u holatda sekin astalik bilan 
insonlar dunyosini anglab yetishni bohslaydi bunday faoliyatdan bola umri davomida 
olishi kerak bo`lgan ta`lim tarbiyani olgan hisoblaydi. 
Aziz tarbiyachi bu yuqorida sodir bo`layotgan holatlar , siz tarbiya qilayotgan 
bolajonlarni hayot yo`lida bir qadam olg`a yurdi degani
Kelajagimiz egalarini har kun bir qadam olg`a yurishlari uchun ozgina 
vaqtimizni ayamay fidoiy bo`lsak biz kasbimiz oldidagi burchimizni bajargan 
hisoblanamiz 
Aziz mushtariy va kasbini o`z faxri deb bilgan tarbiyachilar qurish –yasash 
faoliyati ham xuddi nutq o`stirish faoliyati kabi bolalar rivojlanishiga muhim o`rin 
tutuvchi faoliyat turidan biri hisoblanadi . 
Masalan : oddiygina ―do`kon qurish ― mavzusini ko`rib chiqamiz. Aynan 
faoliyatni bolalarga yetkazish uchun turli do`kon suratlari va suratlar tushirilgan 
slaydlarni yoki quruvchilar tomonidan do`kon qurish jarayonlarini bolalarga 
ko`rgazma sifatida ko`rsatamiz xuddi shu o`zida bolalar ongida mehnat tarbiyasini 
amalga oshirish hissi paydo bo`ladi ular turli quruvchilarni mehnat jarayonlarini 
ko`rib quruvchilik kasbga qiziqish paydo bo`ladi, tayyor bo`lgan do`konlar suratini 
ko`rib nafosat ( estetik) tarbiya shakllanadi . Faoliyatni boshlashdan oldin bolalarga 
shunaqa ko`rgazmalar muhim o`rin tutadi . ko`rgazmalarni namoish jarayonida har 
bir surat, qurilish anjomlar , (taxta sement g`isht , tom qismini qoplovchi xom 
ashyolar) ularni tayyorlash uchun juda ko`p insonlarning mehnati evaziga bunyod 
bo`lgani tushuntirib, tejamkorlik saboqlarini berishlari mumkin, shu o`rinda 
do`konlarning turlari ya`ni ( qurilish mollari, oziq-ovqat, o`yinchoqlar, shirinliklar,) 
do`konlari haqida ham tushuntirish mimkin, jismoniy mehnatga o`rgatish ham 
mumkin, quruvchilar mehtatiga izoh berib tushuntirish ishlarini olib borilsa bolalarga 
axloqiy tarbiyalarni berishni uddalay oladi ya`ni( ularni menatlaini qadrlash kabi juda 
kuchli bo`lgan umum insoniy qadriyatlarni) aynan kichik guruh bolalari bilan ishlash 
jaryonidan boshlash zarur deb bilaman. 

---